in

Πρόκληση-πρόσκληση: Ένα λαϊκό πειραματικό πανεπιστήμιο με σημείο αναφοράς την Ήπειρο

Του Χρήστου Μιάμη
Υπ. Διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο


Υπάρχει η διάχυτη πεποίθηση ότι η ενασχόληση με τις επιστήμες είναι προνόμιο κάποιων λιγοστών και συνιστά μια “αχαρτογράφητη ήπειρος” για τους πολλούς. Τι χρειάζεται εξάλλου για να λειτουργήσει εύρυθμα μια κοινωνία ; Παραγωγή, διανομή και κατανάλωση. Μια μονότονη επανάληψη του προφανούς, μια συνεχής κίνηση του χρήματος ώστε να παραχθεί κεφάλαιο και κερδοφορία. Η κερδοφορία εξάλλου είναι το μέτρο αξιολόγησης της σημασίας των πραγμάτων και των ανθρώπων. Δεν αποτιμώνται ωστόσο, όλα ποσοτικά. Η ποιότητα είναι αυτή που κυοφορεί την μεταβολή, την εξέλιξη, την διαστολή του βλέμματος, την υπέρβαση πέραν του αυτονόητου.

Γιατί λοιπόν χρειαζόμαστε ένα ανοικτό σε όλους λαϊκό πανεπιστήμιο χωρίς στεγανά και χωρίς κοινωνικά, οικονομικά ή άλλα εμπόδια;
Καταρχάς γιατί η μόρφωση δεν είναι ανταλλακτική αξία, αλλά είναι κυρίως και πρωτίστως, αξία χρήσης. Η μόρφωση είναι ή πρέπει να είναι το ανάστροφο του αντιτίμου. Η συμμετοχή στην παραγωγή και στην διάχυση της γνώσης στην κοινότητα, αποτελεί προϋπόθεση για την δημιουργία και την σφυρηλάτηση συλλογικών σχέσεων, για την ανάδυση μιας συλλογικής ταυτότητας, για την απαγκίστρωση των ανθρώπων από την λογική μιας ευτελούς-αγοραίας χρησιμοθηρίας.

Γιατί στην Ήπειρο, γιατί από την Ήπειρο;
Η Ήπειρος είναι σημείο αναφοράς. Σημείο αναφοράς ιστορικό, γεωγραφικό και πολιτιστικό. Η ιστορία είναι δεμένη με το ανάγλυφο της Ηπείρου, η γεωγραφία της Ηπείρου εμπεριέχεται στα βήματα και στην πορεία του καθενός από μας, ο πολιτισμός της αντίστασης, του αγώνα και της ανυπακοής έχει εμποτίσει τα χνάρια που αφήνουμε περπατώντας στον αστικό χώρο παραμένοντας, περιπλανώμενοι-φιλοξενούμενοι, ακόμη και αν δεν το παραδεχόμαστε. Από τις όχθες του Αχέροντα, μέχρι τις παρυφές των Τζουμέρκων, από την παραλία που περπάτησε ο Καρυωτάκης την τελευταία του διαδρομή, μέχρι το αρχοντικό γεφύρι της Πλάκας και το θρυλικό γεφύρι της Άρτας, η ιστορία μας καλεί, η μνήμη μας στοιχειώνει και μια διαρκής επιστροφή στην αναβλύζουσα πηγή της λιτότητας και της αρχετυπικής οντολογίας μας έλκει, έστω υπόρρητα.

Γιατί λαϊκό και πειραματικό;
Γιατί η λαϊκότητα, το λαϊκό αποτύπωμα, η σύνδεση με τις ελπίδες και τα όνειρα των καθημερινών ανθρώπων είναι το υλικό που δίνουν ενέργεια και εμμένεια στα οράματα. Ένα λαϊκό πανεπιστήμιο χωρίς τεχνητούς διαχωρισμούς, χωρίς γνωστικές ή επιστημονικές ιεραρχίες, χωρίς επαΐοντες και ακροατές, αλλά απαραίτητα, με ισότιμους συνοδοιπόρους στο ατελεύτητο ταξίδι της γνώσης. Πειραματικό, χωρίς νόρμες και κανονισμούς, χωρίς άκαμπτους κανόνες, χωρίς φόρμα αλλά με περιεχόμενο την απελευθέρωση του ανθρώπου από τα δεσμά των προκαταλήψεων, των στερεοτύπων και της διάχυτης ημιμάθειας που προτάσσεται ως ανυπέρβλητη αλήθεια και ως η μόνη επιλογή για την πλειοψηφία των ανθρώπων.

Η Ήπειρος είναι οι άνθρωποι της, είναι η ιστορία της, είναι οι εν υπνώσει δυνατότητες ενός τόπου, ενός χώρου, που ασφυκτιά στα όρια του εφικτού. Διακύβευμα παραμένει η συστράτευση, ανθρώπων και ιδεών σε ένα πλαίσιο που είναι από θέση αρχής ανοικτό και έτσι θα παραμείνει, γιατί μόνο έτσι γράφεται η ιστορία. Γιατί μόνο έτσι, έχει σημασία η ιστορία.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *