in ,

Ταξίδι στον Χρόνο: Το ούζο μας | του Δημήτρη Χρ. Μπανιά

editor_image

Συνταξιούχου – Οικονομολόγου


Η πόλη μας μετά την απελευθέρωση του 1881 έγινε σημείο παρασκευής του ούζο για όλη την Ήπειρο, τούτο καθότι στην Οθωμανική περιοχή δεν επιτρεπόταν η νόμιμη παρασκευή ούζο, αν και σε πολλές περιοχές που κατοικούσε χριστιανικός πληθυσμός γινόταν η παραγωγή. Στην Άρτα επίσημα είχε ξεκινήσει προ της απελευθέρωσης του 1881, το 1878 επί τουρκοκρατίας ο Συρρακιώτης Αθανάσιος Χρ. Γάτσιος, δεν γνωρίζουμε ποιοι άλλοι υπήρχαν. Οι πωλήσεις γίνονταν κυρίως προς την υπόλοιπη Ήπειρο πάντοτε νύχτα με αγωγιάτες της εμπιστοσύνης, ήταν δύσκολο το έργο γιατί δεν έπρεπε να πάνε από τους επίσημους μουλαρόδρομους αλλά από κακοτράχαλα σημεία και πάντοτε μέσα από τον Άραχθο από σημεία που ήταν βατός, τους χειμώνες λίγα πράματα.

Το ούζο παρασκευάζεται σε όλη την Ελλάδα και σε μερικά σημεία όπως η Λέσβος έχει μεγάλη αναγνώριση και εσωτερικά και εξωτερικά. Ο κάθε παρασκευαστής χρησιμοποιεί δική τους συνταγή μέσα από την παράδοση από γενιά σε γενιά ή από νέες δοκιμασίες. Έχουν μετρηθεί πάνω από 25 συστατικά που ρίχνουν στο ούζο οι παρασκευαστές για να δώσουν την δικιά τους γεύση, όπως μαστίχα, κόλιανδρος, κύμινο, γλυκόριζα, γαρίφαλο κ.λ.π.

Η Άρτα έφτασε να έχει 7 ποτοποιίες και να εφοδιάζει όλο τον Νομό κι όχι μόνο. Όλος ο πληθυσμός δεν γνώριζε άλλο ποτό στην περιοχή μας κι ούτε υπήρχε. Μετά το ΄40 τα λίγα αμπέλια που υπήρχαν στο Τοπ-Αλτί ξεριζώθηκαν για να μπούνε πορτοκάλια που είχαν μεγάλο εισόδημα. Το τσίπουρο ήταν δυσεύρετο και σε κάνα σπίτι ορεινό αν είχαν λίγο για «εντριβές», στα καφενεία τίποτα. Το λίγο κρασί που έβγαινε στο Παλαιοκάτουνο και Βουργαρέλι δεν έφτανε για τίποτα. Τα μπακάλικα της Άρτας είχαν αρκετό χύμα κρασιού, αλλά δεν ήξερες τι αγόραζες, ο Γαλανός κανονικό εμπόριο κρασιών και γύρο στο 1960 ο Αριστείδης Παπαγιάννης έφερε τα κρασιά Νεμέα στην πόλη μας.

Όλοι στο ούζο έπεφταν και στην πόλη και στα χωριά, ατελείωτες ποσότητες καθημερινά χρειάζονταν τα καφενεία και σε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις, όπως γάμοι. Όλοι στο ρακογιάλι και το μπουκάλι πηγαινοερχόταν στα τραπέζια με το λεγόμενο «τσιρ- τσιρ». Στα χωριά του κάμπου τα τενεκέδια ή τα βαρέλια πήγαιναν γεμάτα και την άλλη μέρα τα ίδια, όλα τελείωναν, μεγάλη η κατανάλωση. Ο μπάρμπας Γάκης Μπεζεβέγκης ερχόταν κάθε μέρα από Φιλιππιάδα και φόρτωνε 2 διακοσάρια βαρέλια ούζο από Γάτσιο – Κατσαούνο στη σούστα. Είχαμε και το άλλο στα χωριά, ήταν πολύ μεγάλος ο αριθμός των καφενείων που υπήρχαν, γύρο στο 1965 είχαν μετρηθεί 15 καφενεία στο Πέτα και πάνω από 20 στους Χαλκιάδες – Καλαμιά. Όλοι περνούσαν από εκεί να πιούνε 1-2 με μία δραχμή το ρακογιάλι. Το ίδιο και στην πόλη, μετά το 1960 εμφανίστηκε η μπύρα έντονα στα καφενεία, παλαιότερα όπως γράψαμε άλλη φορά μόνο ο ΚΑΚΑΒΑΣ και το ΝΕΟΝ είχαν μπύρα.

Η πόλη έφτασε να έχει 7 ή 8 ποτοποιίες. Η οικογένεια Γάτσιου μετά τον θάνατο του πατέρα Θανάση μπήκαν τα παιδιά του Βασίλης, Χρήστος και Θωμάς. Η επιχείρηση είχε και τίτλο «Άτλας», «Άραχθος», αργότερα μπήκε στην ο Τάσος Κατσαούνος, τα αδέλφια Ψαθά από Κωστακιούς, ο Κώστας Ηρακλής, ο Σωτήρης Μπανταλούκας, ο Δώδος, ο Χουλιάρας -Κεχαγιάς.

Τα καφενεία και τα χωριά ας είχαν μέχρι δύο ούζα και ακούγονταν, «εδώ πίνουν «Ηρακλή, εκεί πίνουν Γάτσιου». Ας μην ξεχνάμε ότι το ούζο είναι δυνατό ποτό και παντού είχαμε καθημερινά τους μεθυσμένους να τσακώνονται ή να φωνάζουν ή έλεγε η κοινωνία «στο τάδε χωριό πίνουν πολύ». Τα νέα παιδιά μάθαιναν με ένα – δύο και στην Άρτα είχαμε 1-2 καφενεία που σύχναζαν μόνο νέοι, όπως Ο Γόρης, ο Μεράντζας. Το ούζο άρχισε να χάνει όπως παντού πελάτες και άρχισε να επικρατεί η Μπύρα και το Ουίσκι και στην Άρτα και 7 από αυτούς πλησιάζονταν το 1980 έφτιαξαν την ΕΝΩΣΗ ΠΟΤΟΠΟΙΩΝ ΑΡΤΑΣ που δεν είχε καθόλου τύχη, αν και προσπάθησαν πολύ και έβγαλαν μερικά προϊόντα πολύ καλής ποιότητας και όλα εμφιαλωμένα. Να μην ξεχνάμε ότι υπήρχαν γνωστά χωριά που λέγονταν ότι πίνουν μόνο «αγροτικό», εννοώντας ουίσκι και ας ήταν καταχρεωμένοι μέχρι το λαιμό.

Το ούζο έχανε κι άλλο έδαφος όταν ήρθε τι παράνομο τσίπουρο που η περιοχή μας ήταν γεμάτη, γέμισε ο κάμπος με ζαμπέλες να βγάλουν όλοι 19αρι και όλα τα καφενεία τσίπουρο, ιδίως τα ορεινά και να το διαφημίζουν, «είναι από τον τάδε και μόνο από ζαμπέλα». Άργησε πολύ η πολιτεία να κάνει μερικούς ελέγχους και να πιάσει πάτο το παράνομο.

Ψάχνονταν σήμερα βρήκαμε ότι πέρα από τα αδέλφια (Θωμάς και Βαγγέλης) Γάτσιου (4η γενιά) που έχουν μια δυναμική βιοτεχνία, υπάρχει το ούζο Τιτάν, το ΑΡΤΙΝΟ ούζο (Παλαιοδήμος Σπυρίδων).

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *