Πολλά χρόνια τώρα διαβάζουμε για την παρωχημένη αν όχι σαπισμένη πολιτική πρόταση 40ετίας περί σχολείου αυτόνομης μονάδας, η οποία υλοποιήθηκε με καταστροφικά αποτελέσματα (αύξηση μορφωτικών ανισοτήτων) στην Αγγλία του ΄80 από τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Από μια πολιτικό που εφάρμοσε τις προτάσεις του οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν τις οποίες είχε ακολουθήσει και ο Πινοσέτ, δικτάτορας της Χιλής. Στη χώρα μας δυστυχώς ακούσαμε και διαβάσαμε για την ανάγκη αυτονόμησης της σχολικής μονάδας από αρκετούς ασκούντες εκπαιδευτική πολιτική, με πρώτη χρονικά την Επιτροπή Μπλέσιου το 2003. Το άλλοθι που παρουσίασαν κατά καιρούς οι πολιτικοί που την υιοθέτησαν, για την επαναφορά αυτής της άκρως νεοφιλελεύθερης πρότασης, είναι οι διαχρονικές επισημάνσεις του ΟΟΣΑ ( Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) περί εφαρμογής της (ενδεικτικά βλέπε: Η έκθεση του ΟΟΣΑ το 2018 με τίτλο «Education for a bright future in Greece» την Ενότητα 2.1.3. «School units have Low autonomy» (σ. 64-66) Το εντυπωσιακό είναι πως αν και χρεοκοπημένη κοινωνικά ως πολιτική εκεί που εφαρμόσθηκε, παρουσιάζεται από τους εισηγητές της διεθνώς αλλά και στη χώρα μας, ως εκπαιδευτική καινοτομία! Έτσι την ξανακούσαμε προχθές από τον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Παιδείας ως απόφασή τους να εφαρμοσθεί στη χώρα μας, αρχής γενομένης από την ψήφιση του σχεδίου νόμου που θα ολοκληρωθεί μέσα στο καλοκαίρι.
Βέβαια το κακό ιδεολόγημα της αυτονομίας της σχολικής μονάδας υπήρχε και στο πρόγραμμα της ΝΔ ως εξής: “Απελευθέρωση του σχολείου από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου. Ο εκπαιδευτικός θα έχει μεγαλύτερη ελευθερία να εμπλουτίζει τον τρόπο και τα μέσα διδασκαλίας, και να διαμορφώνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες με βάση τις ανάγκες των μαθητών και της κάθε περιοχής.”.
Η απελευθέρωση του σχολείου από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου που μας υπόσχονται, είναι η οικονομική αυτονόμηση της σχολικής μονάδας. Εκεί οδηγούν με το σχέδιο νόμου νέες δυνατότητες του Διευθυντή (Manager) της σχολικής μονάδας, του οποίου αυξάνεται η διάρκεια της θητείας, αίρεται ο περιορισμός στη δήλωση του υποψήφιου Διευθυντή, του ίδιου σχολείου, μετά από δύο θητείες, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού. Επίσης στο πλαίσιο της αυτονομίας των σχολικών μονάδων θα δίνεται η δυνατότητα στους Διευθυντές των Σχολείων να αξιοποιούν το σχολικά κτήριο, προς όφελος της κοινότητας του σχολείου, καθώς και να διοργανώνουν επιμορφωτικές δράσεις (βλέπε εμπορική εκμετάλλευση με το μανδύα πολιτισμού και παιδείας)!
Στόχος τους είναι ένα σχολείο – επιχείρηση, που θα αναζητά οικονομικούς πόρους από οπουδήποτε, θα προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς με κριτήριο το κόστος τους και όχι μόνο τις παιδαγωγικές τους γνώσεις και ικανότητες. Έτσι θα έχουμε σχολεία πολλών ταχυτήτων, με ξεχωριστά προγράμματα, που στόχο θα έχουν να καλύπτουν τις ΄΄ανάγκες΄΄ πελατών ( πχ επιθυμίες γονέων για συγκεκριμένες δραστηριότητες ) και όχι τις πραγματικές μαθησιακές ανάγκες των μαθητών.
Με εκπαιδευτικούς υποτελείς στο διευθυντή – μάνατζερ, που θα διδάσκουν όπως και ό,τι αυτός θα τους υποδεικνύει, αφού η εργασιακή τους πορεία θα εξαρτάται από αυτόν. Η όλη σύλληψη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιχειρούμενη από τη ΝΔ ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης, αφού οι μικρές επιχειρήσεις/ σχολικές μονάδες σταδιακά ή και πιο άμεσα, θα καλούνται να καλύψουν μόνες τους τα λειτουργικά τους έξοδα, να αποδεσμευτούν από την κρατική χρηματοδότηση. Κεντρική θέση στην πολιτική της ΝΔ (δες και παρουσίαση σχετικού βιβλίου του Τάσου Αβραντίνη από τους Κ.Μητσοτάκη και Ά.Διαμαντοπούλου το 2016) – που ΄΄κουμπώνει΄΄ με την αυτονόμηση της σχολικής μονάδας – κατέχει και η εφαρμογή προγραμμάτων vouchers με το πρόσχημα της δήθεν ελεύθερης επιλογής των γονέων, αυτό όμως φαίνεται πως η ΝΔ μας το φυλάει για αργότερα (αν προλάβει).
Μια τέτοια εκπαίδευση θα αφήσει το μεγάλο κομμάτι των μαθητών και μαθητριών πίσω, αφού οι πιο εύρωστες τέτοιες επιχειρήσεις /σχολικές μονάδες, θα είναι στόχος των κατά τεκμήριο ικανότερων εκπαιδευτικών, αλλά και των οικονομικά ισχυρότερων μαθητών.
Στο αέναο παιχνίδι προσφοράς και ζήτησης που θέλει να προωθήσει η ΝΔ και στην εκπαίδευση, η Αριστερά λέει διαχρονικά και θεσμοθέτησε ως κυβέρνηση την ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά και κοινωνικά μαθητών και μαθητριών και προτείνει αυτό να συνεχιστεί (βλέπε πχ Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας, επέκταση Ολοήμερου σχολείου, διετής προσχολική εκπαίδευση, κλπ). Να μην περιορίζονται τα παιδιά αυτά και οι νέοι, σε όσες μορφωτικές παροχές περισσεύουν σε εκπαιδευτικές μονάδες που θα βρίσκονται χαμηλά στο ΄΄εκπαιδευτικό χρηματιστήριο΄΄, επειδή δεν κατάφεραν να προσελκύσουν οικονομικούς πόρους και καλά ΄΄βιογραφικά΄΄ εκπαιδευτικών.
Η επιχειρούμενη πολιτική της ΝΔ συνιστά το αποκορύφωμα της αγοραίας λογικής στην εκπαίδευση. Βρίσκεται στον αντίποδα της βασικής αντίληψης του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, που είναι: δωρεάν δημόσια εκπαίδευση για όλες και όλους, σε όλες τις βαθμίδες (στόχος μας η ελεύθερη πρόσβαση και στο Πανεπιστήμιο), γιατί η εκπαίδευση είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα. Και βασική μας επιδίωξη πρέπει να είναι η διαρκής μείωση των μορφωτικών ανισοτήτων, μέσα από την ενίσχυση της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης και την παροχή της χωρίς φραγμούς, απεριόριστα σε όλες και όλους.