Βρισκόμαστε όλες και όλοι μαζί εδώ, στο Συνέδριο, στην ανώτερη και σημαντικότερη μορφή συνάντησης για το μέλλον ενός πολιτικού κόμματος, γιατί μας συνδέουν κοινοί σκοποί και κοινοί στόχοι.
Αντιλαμβανόμαστε τη σημασία αυτού του Συνεδρίου για την οργανωτική μας ανασυγκρότηση, που ξεκίνησε με την εκλογή του νέου Προέδρου μας, του Νίκου Ανδρουλάκη, την εκλογή Νομαρχιακών και Τοπικών Συντονιστικών Επιτροπών και που θα ολοκληρωθεί με την εκλογή της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και του Πολιτικού Συμβουλίου. Στόχος, να καταστεί το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και πάλι κεντρικός πρωταγωνιστής στην πολιτική ζωή της χώρας.
Αυτό, όμως, που πρέπει να έχουμε καθαρό στο μυαλό μας εξαρχής είναι ότι η ανασυγκρότηση αυτή δεν αφορά μόνο το Κίνημά μας. Αφορά το μέλλον της χώρας. Kαι είναι ακριβώς το μέλλον της χώρας εκείνο που θα πρέπει να καθορίσει τα περιεχόμενα της πολιτικής και οργανωτικής μας προσπάθειας.
Δεν το λέω αυτό εν είδει κομματικού πατριωτισμού, ότι δηλαδή έτσι πρέπει να μιλάμε σε Συνέδρια. Το λέω γιατί το πιστεύω. Διότι όταν το ΠΑΣΟΚ εισήλθε σε μία περίοδο βαθιάς κρίσης εσωστρέφειας, τότε και η χώρα εισήλθε σε μία βαθιά κρίση δομική, ακόμη και υπαρξιακή θα έλεγα, από την οποία δεν έχει ακόμη εξέλθει.
Χρειαζόμαστε ένα αναγεννημένο κόμμα για να χτίσουμε μία αναγεννημένη Ελλάδα, σύγχρονη, περήφανη, κοινωνικά δίκαιη και νικήτρια. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που το Συνέδριό μας είναι σημαντικό. Όχι για την επιβίωση και την αναπαραγωγή του κομματικού μας μηχανισμού, αλλά για την ανόρθωση της χώρας!
Μαθήματα
Η δραματική δωδεκαετία που ζήσαμε και ζούμε με την κρίση χρεοκοπίας, την πανδημία, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την παγκόσμια οικονομική κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη, μας έχει διδάξει ότι η αδράνεια και η μοιρολατρία σε μία χώρα είναι η χειρότερη επιλογή που οδηγεί στη μεγαλύτερη καταστροφή.
Διδαχτήκαμε ότι θα πρέπει να προλαβαίνουμε το κακό, να χτυπάμε την απειλή στη ρίζα της και να την εξουδετερώνουμε πριν εκείνη εξουδετερώσει εμάς.
Αυτό, όμως, δεν μπορεί να το κάνει ο καθένας και, κυρίως, δεν μπορεί να το κάνει αυτός που δεν έχει άποψη, δεν έχει ταυτότητα, δεν έχει ιδιοπροσωπία, δεν έχει πίστη στον εαυτό του και στο μέλλον του.
Η Ελλάδα, λοιπόν, σε μία απειλητική γεωπολιτική πραγματικότητα και σε μία οικονομική πραγματικότητα επιβαρυμένη με δεκάδες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες δεν μπορεί να μένει αδρανής. Πρέπει να είναι δυναμική, ενεργητική, δραστήρια, δημιουργική και παραγωγική.
Για να το πετύχει, όμως, αυτό θα πρέπει να στηρίζεται στην ιδιοπροσωπία της, στις πραγματικές δυνάμεις της, στον εαυτό της και στην αυτοπεποίθησή της. Να έχει το θάρρος να βλέπει την πραγματικότητα κατάματα, να αποφασίζει και να ενεργεί έγκαιρα και αποφασιστικά.
Για το σκοπό αυτό απαιτείται ένας συλλογικός ηγέτης, μία πολιτική πρωτοπορία. Αυτός είναι ο ρόλος που καλείται να παίξει το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, σε αυτόν θα κριθεί και σε αυτόν θα κριθούμε όλοι μας. Και είναι για τον λόγο αυτό που έχει νόημα να βρισκόμαστε εδώ και να συζητάμε για την οργανωτική μας ανασυγκρότηση και για τα επόμενα βήματα. Γιατί τα βήματα αυτά πρέπει να σχετίζονται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πατρίδα και το πώς θα μπορέσουμε να τα επιλύσουμε και να τα ξεπεράσουμε.
Το δημογραφικό πρόβλημα
Ένα τέτοιο σημαντικό πρόβλημα που απειλεί ακόμη και την ίδια την υπόσταση της χώρας μακροχρόνια και που δεν του έχει δοθεί η απαιτούμενη σημασία είναι το δημογραφικό. Η Ελλάδα γερνάει, ο πληθυσμός της αρχίζει και μειώνεται. Πέρα από τα επί μέρους προβλήματα που αυτό δημιουργεί και που σε λίγο καιρό θα μοιάζουν ανυπέρβλητα, όπως το συνταξιοδοτικό, υπάρχει και κάτι γενικότερο: σε συνθήκες διεθνούς ρευστότητας και ιστορικών ανακατατάξεων, συνιστά σε βάθος χρόνου ακόμη και υπαρξιακό ζήτημα για ένα έθνος.
Όταν φθίνεις δημογραφικά είναι σαν να δηλώνεις ως κοινωνία ότι δεν έχεις μέλλον, ότι δεν έχεις τη δύναμη να δεις πέρα από το άμεσο παρόν. Το δημογραφικό δεν αποτελεί ένα «χτύπημα της μοίρας», αλλά μία συλλογική ήττα της κοινωνίας μας.
Αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να το δεχτούμε ως ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής. Πρέπει να θέσουμε ως στρατηγικό μας στόχο την αντιστροφή της δημογραφικής κάμψης και την μετατροπή της σε δημογραφική άνθηση.
Οικονομική Ανάπτυξη – Το Ταμείο Ανάκαμψης δεν είναι πανάκεια
Για να συμβεί αυτό, ο πρώτος και σημαντικότερος όρος είναι να δημιουργηθούν συνθήκες υγιούς και δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης. Η οικονομική καχεξία και η εμπειρία της οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο οι Έλληνες φοβούνται να ονειρευτούν και να σχεδιάσουν το μέλλον, να δημιουργήσουν οικογένειες και να κάνουν παιδιά.
Το βάρος της παρέμβασής μας ως πολιτικού κινήματος θα πρέπει να δοθεί στην προσπάθεια για την επίτευξη μίας δυναμικής και διαρθρωτικά ολοκληρωμένης οικονομικής ανάπτυξης για τη χώρα. Μίας ανάπτυξης που θα στηρίζεται κατά κύριο λόγο στις ελληνικές ενδογενείς δυνάμεις. Ποτέ, καμία χώρα στην ιστορία δεν αναπτύχθηκε δυναμικά και ολοκληρωμένα επειδή είχε βοήθεια από το εξωτερικό. Η ανάπτυξη είναι εσωτερική υπόθεση της κάθε χώρας.
Γι’ αυτό δε θα πρέπει να επικεντρώνεται ο προβληματισμός μας αποκλειστικά στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι καλοδεχούμενα, εάν χρησιμοποιηθούν σωστά θα είναι χρήσιμα για τη χώρα, εάν χρησιμοποιηθούν λανθασμένα μπορεί να αποβούν καταστροφικά. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, συνιστά μεγάλο λάθος να νομίζουμε ότι εκεί βρίσκεται το μέλλον της χώρας. Πόροι από το εξωτερικό ήρθαν πολλές φορές στην πατρίδα μας. Επειδή, όμως, δεν είχαμε τη δυνατότητα να αναπτυχθούμε αυτόνομα δεν μπόρεσαν να λειτουργήσουν ως αναπτυξιακοί καταλύτες.
Η οικονομία μας χρειάζεται δομικές μεταρρυθμίσεις και αυτές είναι που θα μετατρέψουν την οικονομική καχεξία του σήμερα σε δυναμική και μακροχρόνια ανάπτυξη αύριο.
Σχέδιο αυτών των μεταρρυθμίσεων οφείλουμε να εκπονήσουμε, να προτείνουμε στον ελληνικό λαό και να του ζητήσουμε να μας δώσει τη δυνατότητα να το εφαρμόσουμε.
Η παρακμή ως κανονικότητα
Για να υπάρχει, όμως, οικονομική ανάπτυξη, μία κοινωνία πρέπει να κάνει τις σωστές επιλογές. Η Ελλάδα βίωσε την τρομερή κρίση επειδή στην πρόσφατη ιστορία της ως κοινωνικό σύνολο δεν έκανε τις σωστές επιλογές.
Αυτό δεν ήταν τυχαίο. Συνέβη επειδή βρισκόταν σε μία σύγχυση και μία κρίση αξιών. Μία κρίση η οποία σήμερα, μετά την οδυνηρή εμπειρία της τελευταίας δεκαετίας, έχει καταλήξει σε μία σταδιακή αποδοχή της παρακμής.
Ώστε η γενικευμένη παρακμή να θεωρείται κανονικότητα, μία κανονικότητα όπου είναι εμφανής η έλλειψη αυτοπεποίθησης της κοινωνίας μας και όπου το δηλητήριο τη κοινωνικής αποσύνθεσης να θεωρείται ως μία φυσιολογική κατάσταση με την οποία θα πρέπει να συνυπάρξουμε.
Αυτό στην πραγματικότητα συνιστά τη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της χώρας και του έθνους. Και από εκεί πρέπει να ξεκινήσει ο αγώνας μας: μία συνεχής, καθημερινή σύγκρουση και αναμέτρηση με ό,τι νοσηρό, ό,τι λανθασμένο, ό,τι μας κρατάει στο τέλμα.
Αυτός άλλωστε είναι και ο ρόλος ενός πολιτικού κινήματος που μπαίνει στην πρωτοπορία της κοινωνίας και με το παράδειγμά του, με το ήθος των στελεχών του, με τον ορθολογισμό του, με τα στέρεα επιχειρήματά του διεκδικεί και κερδίζει την ιδεολογική ηγεμονία και αναλαμβάνει το πηδάλιο της ανάταξης της χώρας.
Να μην ξεχνάμε: πρώτα κερδίζεται η μάχη των ιδεών και μετά η εκλογική μάχη, η μάχη της κάλπης.
Είμαι αισιόδοξος ότι με τον αγώνα και την προσπάθεια όλων μας το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής θα είναι νικηφόρο και στις δύο αυτές αναμετρήσεις.
Καλούς μας αγώνες!