Το έντομο του μαύρου αλευρώδους (Aleurocanthus spiniferus) κατάγεται από τη ΝΑ Ασία. Στην Ευρώπη εντοπίστηκε πρώτη φορά το 2008 στην περιοχή της Απουλίας της Ιταλίας. Ενώ έπειτα διαπιστώθηκε παρουσία του το 2012 στην Κροατία και το 2013 στο Μαυροβούνιο. Στην Ελλάδα εντοπίστηκε πρώτη φορά το 2016 στο νησί της Κέρκυρας, όπου παρατηρήθηκε εκτεταμένη προσβολή σε εσπεριδοειδή, τριανταφυλλιές και αμπέλια.
Στην περιοχή της Άρτας εμφανίστηκε το 2017, ενώ μέχρι σήμερα έχει προσβάλλει μεγάλο αριθμό στρεμμάτων κυρίως καλλιεργειών εσπεριδοειδών, ειδικά σε περιαστικούς και αστικούς οπωρώνες σε Άρτα, Πρέβεζα και Θεσπρωτία με σοβαρότερες επιπτώσεις σε μανταρίνια και πορτοκάλια.
Τα χαρακτηριστικά του εντόμου που το καθιστούν εξαιρετικά απειλητικό είναι ότι:
- Προσβάλλει μεγάλο εύρος ξενιστών.
- Δεν υπάρχουν αποτελεσματικοί φυσικοί εχθροί κυρίωςστην Ευρώπη.
- Δεν γίνεται αποτελεσματική καταπολέμηση με τα κλασσικά εντομοκτόνα φυτοπροστατευτικά προϊόντα.
- Προκαλείται σημαντική μείωση και ποιοτική υποβάθμιση της παραγωγής των εσπεριδοειδών.
- Επέρχεται καταστροφή του νεαρού φυλλώματος και χρόνια εξασθένηση των δένδρων.
Παρ΄ ότι πρόκειται για έναν, δύσκολα, αντιμετωπίσιμο εχθρό, ο οποίος προκαλεί μεγάλες οικονομικές ζημιές σε οπωρώνες εσπεριδοειδών και ειδικά σε περιοχές όπου αυτοί αποτελούν σχεδόν μονοκαλλιέργεια, μάλλον καθυστερήσαμε να τον αντιμετωπίσουμε. Αυτό είναι καταστροφικό, σε εποχές κλιματικής κρίσης και αμφίβολης διατροφικής επάρκειας.
Από το 2017 που εντοπίστηκε από τους γεωπόνους στην περιοχή μας, και γνωστοποιήθηκε το πρόβλημα στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μόλις πριν 2 χρόνια το 2022, εγκρίθηκε η χρηματοδότηση προς το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο του ερευνητικού προγράμματος “Περιορισμός της εξάπλωσης του Μαύρου ακανθώδη αλευρώδη”, διάρκειας τριών ετών, και συνολικού προϋπολογισμού 228.000 ευρώ.
Πρόκειται για ένα πειραματικό προς το παρόν πρόγραμμα που περιλαμβάνει την εξαπόλυση και τοποθέτηση σε επιλεγμένα σημεία με οπωρώνες εσπεριδοειδών του ωφέλιμου εντόμου Encarsia smithi για την βιολογική καταπολέμηση του μαύρου ακανθώδη αλευρώδη. Αυτό φαίνεται ότι αποτελεί και τη μοναδική λύση στο πρόβλημα προς το παρον, αλλά ασφαλή αποτελέσματα δεν αναμένονται σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Άλλη μια ολιγωρία και υποεκτίμηση του προβλήματος από την πλευρά της Πολιτείας, που ευχόμαστε να μην αποδειχθεί καταστροφική για τα εσπεριδοειδή, που σε κάποιες περιοχές αποτελούν τη μοναδική πηγή εισοδήματος.
Μέχρι τότε και για να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις, οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών πρέπει να κάνουν τακτικές επισκέψεις στα αγροτεμάχιά τους και σε περίπτωση διαπίστωσης παρουσίας του εντόμου να επεμβαίνουν με κατάλληλα καλλιεργητικά και λοιπά μέτρα.
Τα κυριότερα μέτρα αντιμετώπισης που πρέπει να εφαρμόζουν οι παραγωγοί είναι:
- Χρήση υγιούς πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού.
- Αποφυγή μετακίνησης μολυσμένου φυτικού υλικού (φυτωριακό υλικό, καρπούς από μολυσμένα δένδρα, άνθη).
- Κλάδεμα και καύση προσβεβλημένων κλαδιών.
- Συστηματικό έλεγχο των καλλιεργειών για τη διαπίστωση τυχόν συμπτωμάτων και άμεση ενημέρωση των αρμόδιων φυτοϋγειονομικών υπηρεσιών (ΔΑΟΚ και ΠΚΠΦΠ&ΦΕ) σε περίπτωση εντοπισμού τους.
- Επεμβάσεις με ήπια προς τα ωφέλιμα έντομα φυτοπροστατευτικά προϊόντα στα αρχικά στάδια της προσβολής καθώς και κατά τη χειμερινή περίοδο έως την άνοιξη πριν την εμφάνιση των ενηλίκων.