«Στην Ήπειρο διατηρούμε 5 δομές φιλοξενίας σε Πρέβεζα, Φιλιππιάδα, Κατσικά Ιωαννίνων, Δολιανά και Αγ. Ελένη Ιωαννίνων» τονίζει ο Νότης Μηταράκης. Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου στην αποκλειστική του συνέντευξη στην Δημοκρατική Φωνή ξεκαθαρίζει για την Ηπειρο, ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου δεν προβλέπει ούτε νέες δομές, ούτε επέκταση αυτών των δομών, καθώς η αποσυμφόρηση της ενδοχώρας συνεχίζεται». Παράλληλα σημειώνει ότι η χώρα ασκεί έντονες πιέσεις για να αυξηθεί ο ρυθμός των επιστροφών και υπογραμμίζει με έμφαση ότι «δεν θέλουμε να είμαστε πύλη εισόδου της Ευρώπης». Επίσης, υποστηρίζει ότι είναι αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα της κυβέρνησης, οι νέες, κλειστές/ελεγχόμενες δομές να παρέχουν ασφάλεια σε αιτούντες άσυλο και εργαζόμενους καθώς και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και εργασίας.
• Κύριε υπουργέ τέτοια εποχή πέρυσι συζητούσαμε για την πρώτη φάση του κορωνοϊού, είμασταν τρομαγμένοι, ενώ είχαμε περάσει ως χώρα και μια μεγάλη δοκιμασία στον Έβρο με πρόσφυγες και μετανάστες. Σε τι φάση βρισκόμαστε αυτή την περίοδο;
Είμαστε σε μία εντελώς νέα φάση. Και στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και στον τομέα αντιμετώπισης της πανδημικής κρίσης και κυρίως στο μεταναστευτικό. Έχουμε στείλει σαφές μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις πως η Ελλάδα είναι σε θέση να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, να φυλάσσει αποτελεσματικά τα χερσαία και θαλάσσια σύνορά της. Με τον κορονοϊό έχουμε περάσει δύσκολα, αλλά με όπλο τον εμβολιασμό και την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσουμε να προσέχουμε και να ακολουθούμε τις συστάσεις των ειδικών, ξαναζούμε, επιστρέφουμε στην κανονικότητα, είμαστε σε θέση να βλέπουμε μπροστά και να σχεδιάσουμε τα επόμενα βήματά μας. Ως χώρα, ως οικονομία και ως κοινωνία.
Στο μεταναστευτικό, δεν έχουμε πλέον κρίση. Έχουμε ανακτήσει τον έλεγχο, έχουμε μετρήσιμα αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Έχουμε διατηρήσιμες μειωμένες ροές κατά 80% σε σχέση με πέρυσι, έχουμε μειώσει τους διαμένοντες αιτούντες άσυλο στη χώρα σε περίπου 54.000 από 92.000 πέρυσι τον Απρίλιο, ενώ στα νησιά για πρώτη φορά από το 2015, οι διαμένοντες αιτούντες άσυλο είναι κάτω από 10.000, για την ακρίβεια 9.817.
Παράλληλα, μειώνουμε συνεχώς τον αριθμό των εκκρεμών αποφάσεων ασύλου, προσαρμόζουμε το σχεδιασμό μας στις νέες, μειωμένες ανάγκες και συνεχίζουμε αποφασιστικά στην ίδια γραμμή, ώστε να διατηρήσουμε τις ροές μειωμένες που είναι το κλειδί της αποσυμφόρησης που έχουμε επιτύχει και να μειώσουμε ακόμα περισσότερο τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού στις τοπικές κοινωνίες.
• Πολλοί διερωτώνται τι γίνεται με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Μειώθηκε ο αριθμός τους στην Ελλάδα;
Όπως σας είπα πριν, έχουμε πλέον περίπου 68 χιλιάδες αιτούντες άσυλο και άλλοι 54 χιλιάδες αναγνωρισμένοι πρόσφυγες.
• Θα υπάρξει αποσυμφόρηση στην ενδοχώρα και πως;
Σημαντική αποσυμφόρηση έχει ήδη υπάρξει, συνεχίζεται και είναι ορατή προς όλους τους πολίτες. Ιδιαιτέρως στους νησιώτες μας που βλέπουν τον τόπο τους να επιστρέφει σταδιακά στην κανονικότητα. Η ελληνική κοινωνία βλέπει τα νησιά να αποσυμφορούνται χωρίς να επιβαρύνεται η ενδοχώρα. Στόχος μας να διατηρήσουμε μειωμένες τις μεταναστευτικές ροές, συνεχίζοντας την ταχεία διαδικασία ασύλου και ολοκληρώνοντας – σε συνεργασία με την Ευρώπη και 100% χρηματοδότηση Ε.Ε – τις νέες Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές Νήσων (ΚΕΔΝ) για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και ενίσχυση της ασφάλειας για όλους. Διαμένοντες, εργαζόμενους και τοπικές κοινωνίες.
• Είναι λύση οι μαζικές και άμεσες απελάσεις; Μπορεί να γίνει αυτό;
Και το Α’ τετράμηνο του 2021, το πρόσημο του ισοζυγίου επιστροφών – αφίξεων, διατηρήθηκε θετικό. Ειδικότερα, καταγράφηκαν 2.463 παράτυπες αφίξεις, έναντι 4.027 αναγκαστικών απελάσεων, επιστροφών, μετεγκαταστάσεων. Από τότε που ανέλαβα στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, οι απελάσεις, επιστροφές και μετεγκαταστάσεις είναι περισσότερες από 11.000.
Οι απελάσεις όσων δε δικαιούνται διεθνούς προστασίας, είναι σημαντικό κομμάτι της ασκούμενης πολιτικής για την μείωση των επιπτώσεων του μεταναστευτικού στη χώρα μας. Έχουμε ήδη καταθέσει αιτήματα προς την Τουρκία, ώστε να δεχθεί πίσω αλλοδαπούς σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης που έχει υπογράψει με την ΕΕ Ασκούμε έντονες πιέσεις για την πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, έχουμε ταχθεί υπέρ νέων συμφωνιών της ΕΕ με χώρες προέλευσης, για να αυξηθεί ο ρυθμός των επιστροφών.
• Φοβάστε μήπως η Τουρκία επιστρέψει στην πρακτική της εργαλειοποίησης των μεταναστευτικών ροών;
Εφαρμόζουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική 6 σημείων, για την μείωση των ροών. Βασικό μας μέλημα είναι η αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων μας, με πολύ καλή συνεργασία με την FRONTEX. Επίσης επιταχύναμε αποφασιστικά την διαδικασία διαχωρισμού προσφύγων από οικονομικούς μετανάστες, με νομοθετικές και επιχειρησιακές αλλαγές, καθιστώντας την Υπηρεσία Ασύλου σε μια από τις πιο αποτελεσματική στην Ευρώπη. Τονίσαμε την ανάγκη απελάσεων, προχωράμε στην δημιουργία των νέων κλειστών / ελεγχόμενων δομών, στον έλεγχο των ΜΚΟ, στον περιορισμό των ωφελημάτων προς τους μετανάστες. Η Ελλάδα ασκεί συγκεκριμένη πολιτική ώστε να πάψει να είναι θελκτικός προορισμός για τα κυκλώματα λαθροδιακινητών. Δεν θέλουμε να είμαστε πύλη εισόδου της Ευρώπης, όπως δεν είμασταν και πριν το 2015.
• Σας προβληματίζει η στάση της Ε.Ε. που συνεχίζει να μην είναι και τόσο αλληλέγγυα στην Ελλάδα ως προς την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και του προσφυγικού;
H Ελλάδα και οι μεσογειακές χώρες πρώτης υποδοχής, οι χώρες της MED 5, προστατεύουμε τα σύνορα, σηκώνουμε δυσανάλογο βάρος, ειδικά στις ακριτικές περιοχές, εξετάζουμε τις αιτήσεις ασύλου, φιλοξενούμε τους αιτούντες άσυλο, παράσχουμε προστασία στους ευάλωτους, επιστρέφουμε όσους δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας και ενσωματώνουμε τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες. Έχουμε εξαντλήσει τις δικές μας ευθύνες και αυτό αναγνωρίζεται από τους εταίρους μας στην ΕΕ. Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου ζητούμε ανακατανομή των μεταναστευτικών βαρών, κοινό ευρωπαϊκό μηχανισμό απελάσεων όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, ενίσχυση της συνεργασίας της Ε.Ε. με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης για τη μείωση των ροών και ορθή και απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας.
• Κλειστές η ανοιχτές δομές φιλοξενίας μεταναστών;
Είναι αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητά μας οι νέες, κλειστές/ελεγχόμενες δομές να παρέχουν ασφάλεια σε αιτούντες άσυλο και εργαζόμενους καθώς και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Οι νέες δομές κατασκευάζονται ήδη σε Σάμο, Κω & Λέρο. Σύντομα θα ξεκινήσουν οι εργασίες σε Λέσβο και Χίο καθώς και η μετατροπή δομών της ενδοχώρας στο νέο τύπο.
Οι νέες αυτές δομές θα παρέχουν αξιοπρεπής συνθήκες διαβίωσης, σύγχρονα μέτρα ασφαλείας και πυρασφάλειας. Θα είναι πλήρως περιφραγμένες και θα έχουν πύλες εισόδου με κάρτα. Με την τήρηση των μέτρων ασφαλείας, όσοι διαμένοντες δικαιούνται από την Ελληνική & Ευρωπαϊκή νομοθεσία δικαίωμα κυκλοφορίας, θα μπορούν να εξέρχονται συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, ενώ το βράδυ οι δομές θα είναι κλειστές. Στην είσοδο θα υπάρχει ενδελεχής έλεγχος προσώπων και αποσκευών. Τέλος, για όσους προβλέπεται στο νόμο πχ. νέες αφίξεις, προς απέλαση ή παραβατικοί, οι δομές θα είναι κλειστές.
• Στην Ήπειρο έχουμε δομές, τι ακριβώς θα γίνει; Θα είναι μια μόνιμη κατάσταση; Θα υπάρξει ενίσχυσή τους και βοήθεια στις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες; Επίσης, πολλοί ρωτάνε προβλέπονται και νέες δομές στην Ήπειρο;
Στην Ήπειρο διατηρούμε 5 δομές φιλοξενίας σε Πρέβεζα, Φιλιππιάδα, Κατσικά Ιωαννίνων, Δολιανά και Αγ. Ελένη Ιωαννίνων. Ο σχεδιασμός δεν προβλέπει ούτε νέες δομές, ούτε επέκταση αυτών των δομών, καθώς η αποσυμφόρηση της ενδοχώρας συνεχίζεται. Όπως σας είπα, ήδη έχουμε κλείσει 84 δομές σε όλη την Ελλάδα (Από 121 σε 37) και σύντομα θα είμαστε σε θέση να δρομολογήσουμε το κλείσιμο και άλλων εγκαταστάσεων.