Με την αρχή της οικονομικής κρίσης εμφανίστηκε και ο όρος braindrain (σε ελεύθερη απόδοση απώλεια επιστημόνων). Η λέξη αυτή έγινε αγαπημένοι των λαϊκιστών, οι οποίοι ανέλαβαν μαζί με τη σωτηρία της χώρας να σώσουν και τους νέους επιστήμονες, οι οποίοι άρχισαν να μεταναστεύουν κατά μεγάλους αριθμούς λόγω των (άθλιων) συνθηκών εργασίας. Ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά φυγής από τη χώρα ήταν των νέων γιατρών: από τη μία οι συνθήκες γαλέρα στην ειδικότητα και από την άλλη οι πολύ χαμηλοί μισθοί (760 ευρώ ο βασικός μισθός αγροτικού ιατρού το 2012) συνέβαλαν σε μια από τις μεγαλύτερες απώλειες κεφαλαίου, καθώς οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά βρήκαν δωρεάν (για αυτούς) εκπαιδευμένο επιστημονικό δυναμικό.
Βέβαια τότε επικρατούσε η αντίληψη ότι στην Ελλάδα έχουμε υπερπληθώρα γιατρών, ένα ψέμα που έγινε μαζικά αντιληπτό την περίοδο της πανδημίας από τον sars cov 2. Αυτό όμως δεν πτόησε τους αμετανόητους νεοφιλελεύθερους (και τα σχέδια τους για υποβάθμιση του ΕΣΥ και ενίσχυση των ιδιωτικών franchise). Χαρακτηριστικά η μετέπειτα Αναπληρώτρια υπουργός υγείας δήλωνε πως οι επικουρικοί Ιατροί (που σε μεγάλο βαθμό στήριξαν το ΕΣΥ σε αυτή τη δύσκολη περίοδο) δεν είναι άξιοι (ούτε φυσικά άριστοι) για να μονιμοποιηθούν, τουλάχιστον όχι τόσο άξιοι και άριστοι όσο η στρατιά των ειδικών φρουρών που διορίστηκε εκείνη την χρονική στιγμή.
Σε πείσμα όλων αυτών από την άλλη, αρκετοί επιλέξαμε να μείνουμε στη χώρα και να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε όρθιο το σύστημα υγείας, από τα κοινωνικά ιατρεία και τις δομές αλληλεγγύης έως τα δημόσια νοσοκομεία, παρά την πολύ καλύτερη επαγγελματική προοπτική της επιλογής της μετανάστευσης. Ένα κομμάτι από εμάς επέλεξε να μείνει και στην επαρχία, αναλογιζόμενοι πως μαζί με την ελεύθερη πτώση του εδώ βιοτικού επιπέδου, τουλάχιστον καλό θα ταν να υπάρχουν νοσοκομεία για όταν αρρωσταίνουν οι συμπολίτες μας.
Με αυτό το σκεπτικό και εγώ επέλεξα να αφήσω τα Γιάννενα για μια τρίμηνη σύμβαση επικουρικού επιμελητή Β στο Γενικό Νοσοκομείο Άρτας, με τη μόνη προοπτική να βγει το κανονικό επικουρικό διετίας (όπως προβλεπόταν από το οργανόγραμμα του νοσοκομείου). Όπως μου είχε ειπωθεί είναι 99,9% σίγουρο πως το υπουργείο δε θα απορρίψει το λογικό αυτό αίτημα του νοσοκομείου. Και όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, το απέρριψε (μαζί με το επικουρικό της χειρουργικής κλινικής) με τη δικαιολογία πως έχει φτάσει σε οριακό σημείο ο αριθμός δημοσίων υπαλλήλων. Αν και την ίδια χρονική περίοδο ανοίγουν (λίγες είναι η αλήθεια) θέσεις επικουρικών με άγνωστα (ή τουλάχιστον μη αποδείξιμα) κριτήρια.
Αναγκαστικά λοιπόν, επειδή τα αυγά βάφονται με βαφές όπως λέει το ρητό, θα πρέπει να επιστρέψω Γιάννενα όταν ανοίξει η θέση εκεί. Αυτό είναι άλλο ένα περιστατικό σε ένα νοσοκομείο με το ένα τρίτο μόλις των οργανικών θέσεων ιατρών να είναι καλυμμένο και με μεγάλο μέσο όρο ηλικίας. Το οποίο και σημαίνει πως σε δύο ή τρία το πολύ χρόνια το νοσοκομείο θα καταρρεύσει. Αφού πρώτα έχει διώξει όποιον και όποια επέλεξε να το στηρίξει. Γιατί εμείς επιλέξαμε να στηρίξουμε το δημόσιο σύστημα υγείας με πράξεις. Και εδώ έρχεται τι ερώτημα του τι ακριβώς θα επιλέξουν οι διοικήσεις και οι τοπικοί βουλευτές και κομματάρχες της κυβέρνησης: θα χρεώνουν την κατάρρευση της νοσοκομειακής μονάδας; Ή θα μείνουν στους βερμπαλισμούς και στα ευχολόγια περί αποτροπής του braindrain στις καφετέριες και τις εκδηλώσεις της εορταστικής περιόδου, που μαζί με κόσμο θα γεμίσουν και από φύκια με μεταξωτές κορδέλες.
Ας αναρωτηθούμε λοιπόν όλοι αν πραγματικά στόχος τους είναι να κρατήσουν εδώ τους νέους επιστήμονες. Γιατί η μέχρι τώρα πρακτική τους οδηγεί στο αντίθετο συμπέρασμα, πως το μόνο που προσπαθούν να κρατήσουν είναι τον εαυτό τους σε θέσεις εξουσίας. Και μιας και έρχονται οι γιορτές, ας θυμηθούμε πως η εβδομάδα των Παθών, ο Γολγοθάς και η Ανάσταση είναι μια πορεία συλλογική, μια πορεία αλληλεγγύης. Κανένας δε μπορεί να σωθεί αν δε σωθεί μαζί και το κοινωνικό σύνολο.