Της Σοφίας Αναγνωστάκη
• Δημοσιογράφου-μέλους της ΕΣΗΕΑ
Τρία χρόνια αλλεπάλληλων συναντήσεων με τους αιρετούς του τόπου και μια ξεχασμένη τεχνική έκθεση στα συρτάρια της αντιπεριφέρειας Άρτας (από το 2014) χρειάστηκε η «Ομάδα Πρωτοβουλίας Πολιτών» για να πείσει για την αναγκαιότητα αξιοποίησης και ανάπτυξης της λίμνης Πουρναρίου και της Παραλίμνιας ζώνης και τα πολλαπλά οφέλη, που θα φέρει στον τόπο.
Η περιοχή αυτή έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά φυσικού περιβάλλοντος συνδυάζει διαφορετικά τοπία, περιοχές ιδιαίτερης αισθητικής αξίας καθώς και εν δυνάμει αξιόλογες κοινότητες. Στόχος η ανάδειξή της σε έναν νέο φυσιολατρικό- τουριστικό προορισμό με υπερτοπικό χαρακτήρα, η προστασία, ανάδειξη και αξιοποίηση του φυσικού, πολιτισμικού και δομημένου περιβάλλοντος με την αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων της περιοχής, ο εκσυγχρονισμός της αγροτικής δραστηριότητας και η συσχέτισή της με άλλους τομείς του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα και τελικά η τόνωση της τοπικής οικονομίας.
Το ζήτημα της αξιοποίησης της λίμνης ερχόταν κι επανερχόταν από τους κατοίκους των παραλίμνιων κοινοτήτων από την κατασκευή του φράγματος, εδώ και σχεδόν 50 χρόνια. Συζητήσεις επί συζητήσεων έγιναν και ξανάγιναν σε δημοτικά και νομαρχιακά συμβούλια, χωρίς ωστόσο, δεσμεύσεις και έργα.
Το πρώτο ουσιαστικό βήμα έγινε με την διοργάνωση τηλεδιάσκεψης από το Επιμελητήριο Άρτας και την «Ομάδα Πρωτοβουλίας Πολιτών» στις αρχές Φεβρουαρίου του 2021, στην οποία κλήθηκαν και πήραν δημόσια θέση υπέρ του έργου, όλοι οι βουλευτές Άρτας, ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Άρτας, οι δήμαρχοι της περιοχής, οι επικεφαλείς όλων των παρατάξεων όλων των δήμων και οι περιφερειακοί σύμβουλοι.
Ακολούθησε στις 22 Μαρτίου 2021, μετά από πρόσκληση του Δημάρχου Αρταίων, συνάντηση των τεσσάρων δημάρχων της ΠΕ Άρτας κ.κ. Χρήστου Τσιρογιάννη, Ροζίνας Βαβέτση, Χρήστου Χασιάκου, Περικλή Μίγδου, του Προέδρου του Επιμελητηρίου Άρτας κ. Ιωάννη Γκολομάζου και του εκπροσώπου της Ομάδας Πολιτών κ. Ιωάννη Σπύρου, με τη συμμετοχή και της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου Αρταίων, όπου αποφασίστηκαν οι ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν για να πάρει το έργο «σάρκα και οστά».
Επιστολή απέστειλε ο Περιφερειάρχης κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, ο οποίος ενημερώθηκε για την σύσκεψη από την αντιπεριφέρεια, αλλά, για λόγους ανεξάρτητους της θελήσεως του, δεν κατάφερε να παραστεί.
Οι τέσσερις Δήμαρχοι αποφάσισαν να αναθέσουν σε μελετητικό γραφείο την εκπόνηση της αρχικής μελέτης (Master Plan) προσβασιμότητας και ανάπτυξης της λίμνης και παραλίμνιας ζώνης, η οποία θα περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, στρατηγικό σχέδιο διαχείρισης, προτάσεις έργων για την ανάδειξη και ανάπτυξη της περιοχής, και προϋπολογισμό έργων και μελετών για το Σχέδιο Διαχείρισης.
Θα προηγηθεί βεβαίως συζήτηση και έγκριση στα Δημοτικά Συμβούλια και θα ακολουθήσει η υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ των Δήμων κι όσων άλλων φορέων επιθυμούν να συμμετάσχουν, όπου θα προβλέπονται οι όροι και οι δεσμεύσεις για την υλοποίηση του έργου, για να προχωρήσει η ανάθεση της μελέτης.
Βασική προτεραιότητα συμφώνησαν πως αποτελεί ο περιμετρικός δρόμος της λίμνης, με την αξιοποίηση-βελτίωση του υφιστάμενου επαρχιακού δικτύου πέριξ της λίμνης και των κάθετων προσβάσεων και την χάραξη νέων τμημάτων, όπου απαιτείται.
Η σύνταξη του Master Plan, θα αποτελέσει τη βάση διεκδίκησης κονδυλίων από χρηματοδοτικά προγράμματα α) για την εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης μελέτης προβασιμότητας και ανάπτυξης της τεχνητής λίμνης και της Παραλίμνιας ζώνης και β) κατασκευαστικά έργα υποδομών και αναπτυξιακά έργα.
Πως βλέπει η Περιφέρεια την αξιοποίηση της λίμνης
«Την πάγια θέση της Περιφέρειας υπέρ της αξιοποίησης και ανάδειξης της τεχνητής λίμνης του φράγματος Πουρναρίου, επιβεβαίωσε με επιστολή του προς τους Δημάρχους και τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, στηρίζοντας, όπως σημείωσε, κάθε ρεαλιστική προσπάθεια που θα προέλθει μέσα από σχεδιασμό και ωρίμανση έργων, που ήδη αναφέρονται στη μελέτη της ΔΕΗ».
Η πρόταση της Περιφέρειας Ηπείρου, σύμφωνα με την επιστολή, είναι «η υιοθέτηση από κάθε ενδιαφερόμενο και αρμόδιο φορέα του έργου η ωρίμανσή του και η ανάληψη υλοποίησής του από τον ίδιο τον φορέα», ώστε να δρομολογηθούν το συντομότερο, έργα και ενέργειες για την αξιοποίηση της λίμνης. Εξέφρασε μάλιστα, την άποψη πως τα έργα αυτά θα πρέπει να εστιάζουν στην προσβασιμότητα στην παραλίμνια περιοχή.
Ο κ. Καχριμάνης αναφέρθηκε εξάλλου, στην ύπαρξη δύο αναγνωριστικών τεχνικών μελετών για δύο παραλίμνιους δρόμους με κατεύθυνση ο πρώτος προς την γέφυρα Τζαρή (Έλατος Κορφοβουνίου- Γέφυρα Τζαρή) και ο δεύτερος με κατεύθυνση στις Μελάτες, οι οποίες έχουν καταρτιστεί από την Περιφέρεια Ηπείρου.
Εκτιμά μάλιστα, πως θα πρέπει να αποφευχθεί η διαδικασία εκπόνησης πολύπλοκων μελετών για μεγάλα έργα, που όπως αναφέρει θα καθυστερήσουν περισσότερο την αξιοποίηση και ανάδειξη της περιοχής. Τέλος, προτείνει τον προγραμματισμό, την ωρίμανση και υλοποίηση σχετικά μικρών αλλά ουσιαστικών έργων παρέμβασης στην περιοχή της λίμνης.
Μπορεί να συμβαδίσει η ανάπτυξη με την εγκατάστασηπλωτών φωτοβολταϊκών;
Κι ενώ οι τοπικοί φορείς αγκάλιασαν το έργο και αποφάσισαν επιτέλους, να προχωρήσουν στην υλοποίησή του, με στόχο την ανάδειξή του ως τουριστικό προορισμό, στη βάση του προτύπου των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με έμφαση στον αγροτουρισμό, η ΤΕΡΝΑ ΑΕ σχεδιάζει επένδυση σε πλωτά φωτοβολταϊκά στη λίμνη στο ύψος της Δημοτικής Ενότητας Βλαχερνών.
Η εταιρεία ανακοίνωσε στις 19/1/2021 ότι κατέθεσε στη ΡΑΕ αίτηση, μεταξύ άλλων, για χορήγηση βεβαίωσης παραγωγού για την ανάπτυξη πλωτού φωτοβολταϊκού, ισχύος 103 MW στον τεχνητό ταμιευτήρα Πουρναρίου.
Η υλοποίηση αυτών των επενδύσεων σε μια περιοχή ιδιαίτερης αισθητικής αξίας και φυσικού κάλους είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει παραφωνία και θα επηρεάσει άμεσα τον χαρακτήρα της περιοχής και την βιωσιμότητα των σχεδίων ανάπτυξης της λίμνης και της παραλίμνιας ζώνης, ωστόσο μέχρι στιγμής κανένας από τους τοπικούς άρχοντες δεν έχει τοποθετηθεί δημόσια σχετικά με την επένδυση.
Είναι δυνατόν να σχεδιάζονται τέτοιου είδους επενδύσεις χωρίς να έχει προηγηθεί περιβαλλοντική αξιολόγηση, χωρίς λήψη μέτρων προστασίας για το φυσικό περιβάλλον και χωρίς να έχει ερωτηθεί η τοπική κοινωνία; Οι ανάγκες των κατοίκων και οι δραστηριότητες που σχεδιάζεται να αναπτυχθούν στη λίμνη και παραλίμνια ζώνη δεν προσμετρούνται στη λήψη αποφάσεων;
«Η μόνιμη σκίαση από τα φωτοβολταϊκά θα προκαλέσει προβλήματα στο βυθό, στην ποιότητα του νερού και των ιχθύων και την βιοποικιλότητα στην περιβάλλουσα παραλίμνια ζώνη» επισημαίνουν ειδικοί, που γνωμοδότησαν για αντίστοιχες επενδύσεις σε άλλες τεχνητές λίμνες. Μήπως πρέπει να υπάρξουν άμεσα αντιδράσεις και ενστάσεις; Η μήπως κάποιοι θεωρούν την επένδυση κερδοφόρα;