in

Ταξίδι στον Χρόνο: Οι εκλογές του 1964 [του Δημήτρη Χρ. Μπανιά]

Η πρώτη κυβέρνηση Παπανδρέου
editor_image

Συνταξιούχος-Οικονομολόγος


Από το 1946 μέχρι το 1964 έγιναν συνολικά 9 φορές εθνικές εκλογές. Το 1946 μέσα σχεδόν στον εμφύλιο και τις συνεχείς διώξεις των αριστερών η Κυβέρνηση κράτησε 5 χρόνια και μετά είχαμε κάθε χρόνο εκλογές. Πρωθυπουργός ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, σ΄ αυτές τις εκλογές ψήφησαν μόνο 1.121.693 σε σύγκριση με τον πληθυσμό  7.232.543, ελάχιστο ποσοστό. Το 1947 τον Σεπτέμβρη ανέλαβε πρωθυπουργός ο Θεμιστοκλής Σοφούλης και από τον Ιούνιο του 1949 μέχρι τον Γενάρη του 1950 ο Αλέξανδρος Διομήδης. Μετά το 1950 αρχίσανε τα δύσκολα κάθε λίγο εκλογές, το 1950 Σοφοκλής Βενιζέλος ο πρωθυπουργός, το 1951 Νικόλαος Πλαστήρας πρωθυπουργός. Ο Αλέξανδρος Παπάγος σάρωσε το 1952 με το πλειοψηφικό σύστημα, με 247 βουλευτές. Ο Κων/νος Καραμανλής ανέλαβε πρωθυπουργός το 1955 λόγω θανάτου του Παπάγου. Το 1958 ο Καραμανλής ξανακέρδισε με 41,16% με το παράξενο πλειοψηφικό που επιδοτούσε το πρώτο και δεύτερο κόμμα με αποτέλεσμα ήρθε δεύτερο η ΕΔΑ με 24,42% και έφερε τα πάνω κάτω. Στις εκλογές του 1961 η ΕΡΕ με 50,81% σάρωσε με 176 έδρες και έμειναν στην ιστορία ως εκλογές «βίας και νοθείας» και το «ψήφισαν ακόμα και τα δένδρα». Στις 11-6-1963 παραιτήθηκε η κυβέρνηση του Καραμανλή. Το 1963 το Νοέμβριο ξανά εκλογές αν και ενισχυμένη αναλογική ο Γεώργιος Παπανδρέου με 42,04% μόνο 138 έδρες, Κ. Καραμανλής με 39,37%, 132 έδρες. Κυβέρνηση Παπανδρέου με ανοχή της ΕΔΑ που είχε 28 έδρες.

Έφτασε το 1964 στις 16-2-1964 ο Παπανδρέου πήρε 52,72%, έδρες 171 και ο Κανελλόπουλος 35,26%, έδρες 107, η ΕΔΑ 14,34%, έδρες 22. Σχεδόν αμέσως άρχισαν τα προβλήματα στην Ένωση Κέντρου, ο Βασιλιάς πίεζε, ο Παπανδρέου υποχρεώσεις, Πρόεδρος Βουλής ο Αθανασιάδης –Νόβας, Υπουργός ο δικός μας Πέτρος Γαρουφαλιάς, τον Μάρτιο 32 Βουλευτές αντέδρασαν για τον Νόβα, τον Γενάρη του 1965 ο Τσιριμώκος στην Κυβέρνηση Υπουργός Εσωτερικών, άλλες φασαρίες από τους συντηρητικούς της Ένωσης Κέντρου.

Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς στους τάφους της ΕΛΔΥΚ

Σ΄αυτές τις εκλογές ήρθε στην Άρτα ο Γ. Παπανδρέου και μίλησε από την Νομαρχία, ήταν χειμώνας, τα πορτοκάλια στα δένδρα, είχε φτάσει και η εταιρεία του Φραγκίσκα, φόρτωνε για Σοβιετική Ένωση, εκατοντάδες εργάτες καθημερινά στα κτήματα από το Μουχούστι και τα χωριά με τα λίγα τρακτέρ, επίσης στην συσκευασία πολλοί νέοι έπαιρναν μεροκάματο. Στην κεντρική πλατεία τότε, απόγευμα χιλιάδες κόσμος να ακούσει τον λόγο του Παπανδρέου, όλοι κάτι περίμεναν για την τιμή του πορτοκαλιού, εξήγγειλε 2 δεκάρες αύξηση. Φεύγοντας ο κοσμάκης για τα χωριά του κάμπου στην Γέφυρα, πήραν όλα τα ξύλα που ήταν στοιβαγμένα δεξιά, όπου ήταν ξυλουργείο και τα έσυραν στον δρόμο και έκλεισε ο δρόμος και η γέφυρα για ώρες, οι χωροφύλακες φώναζαν ποιος θα τα βάλει πάλι στην άκρη. Ο Παπανδρέου το βράδυ γευμάτισε με τους δικούς του στην ταβέρνα του Καραβασίλη επί της Πριοβόλου.

Στις εκλογές του 1964 η ΕΔΑ δεν κατέβασε υποψηφίους σε αρκετούς Νομούς, μεταξύ αυτών και στην Άρτα, είχαμε δύο ψηφοδέλτια Ένωση Κέντρου και ΕΡΕ, υποψήφιοι ήταν από την Ε.Κ ο Π. Γαρουφαλιάς, ο Αλέκος Λιαροκάπης και ο Νίκος Ευταξίας, από την ΕΡΕ ο Κ. Παπαδημητρίου, ο Δημ. Καρατζένης και ο Κ. Σιώζος. Εξελέγησαν ο Γαρουφαλιάς, ο Παπαδημητρίου και ο Καρατζένης, πάλι η δεξιά στην Άρτα θριάμβευσε. Ο Λιαροκάπης τότε είχε έρθει σε άτυπη συνεννόηση με την τοπική ΕΔΑ αλλά δεν τα κατάφερε, ο Νίκος Ευταξίας για 4η φορά δεν τα κατάφερε. Ο Δημ.Καρατζένης εκλέχτηκε για 7η φορά, ο Παπαδημητρίου εκλέχτηκε για 3η φορά και ο Πέτρος Γαρουφαλιάς για 9η, ακόμα έχει την πρώτη θέση. Σ΄ αυτές τις εκλογές μοιράστηκαν από μεγάλο κατάστημα της πόλης τόνοι «μπακαλιάρος» σε ορισμένα χωριά.

Στην Ήπειρο εκλέχτηκαν ως εξής. Γιάννενα Νομός με 7 έδρες τότε, εκλέχτηκαν από την Ένωση Κέντρου, Γεώργιος Μυλωνάς, Βαδαλούκας Σπύρος, Λώρας Ανέστης, από την ΕΡΕ ο Αβέρωφ Ευάγγελος, Ιωάννου Δημήτριος και ο Δερδεμέζης Ανδρέας. Από την ΕΔΑ ο Νικόλαος Σκοπούλης, ο «γιατρός των φτωχών και καταφρονεμένων». Άρτα ο Πέτρος Γαρουφαλιάς Ε.Κ., από ΕΡΕ ο Δημ. Καρατζένης και ο Κ. Παπαδημητρίου. Πρέβεζα 2 έδρες, από Ε.Κ. Κρόκος Δημήτριος, από ΕΡΕ Τσαντούλας Χριστόφορος. Από Θεσπρωτία 2 έδρες, από Ε.Κ Πιτούλης Φώτιος και από ΕΡΕ ο Αθανασίου Νικόλαος. Πέρα από τον Γαρουφαλιά έγινε υφυπουργός παιδείας ο Μυλωνάς από τα Γιάννενα, όταν έγινε η μεγάλη μεταρρύθμιση στην παιδεία και η δωρεάν χορήγηση των σχολικών βιβλίων.

Μετά τον Ιούνιο του 1965 άρχισαν τα όργανα της αποστασίας, έχουν γραφεί δεκάδες βιβλία για την περίοδο αυτή, όπου είχε πρωταγωνιστικό ρόλο ο Πέτρος Γαρουφαλιάς. Τον ακολούθησαν από τα Γιάννενα ο Ανέστης Λώρας και από την Θεσπρωτία ο Φώτης Πιτούλης, συνολικά οι αποστάτες ήταν 39. Ο Γαρουφαλιάς κάθε 15 μέρες κυκλοφορούσε εφημερίδα που μοιράζονταν δωρεά στην πόλη και χωριά, μετά την αποστασία σε πολλούς είχε γίνει κόκκινο πανί, έτσι μία φορά το παιδί που την μοίραζε έφαγε πόρτα και κυνηγητό από πολλούς μαγαζάτορες της αγοράς, κάνοντας τη κομμάτια. Στην Άρτα έλεγαν οι «φίλοι του» όταν έφυγε, «ήθελε έστω και μία μέρα Πρωθυπουργός».

Ο Λεωνίδας Κύρκος στην Άρτα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *