in ,

Ταξίδι στον Χρόνο: Η συγκοινωνία, τα λεωφορεία, τα φορτηγά, τα καρναβαλάκια [του Δημήτρη Χρ. Μπανιά]

Τα ΤΑΧΙ στην Πλατεία Κιλκίς
editor_image

Συνταξιούχος – Οικονομολόγος


Η πόλη μας όταν απελευθερώθηκε το 1881 δεν υπήρχαν πουθενά δρόμοι, όλες οι συνδέσεις με τους αγωγιάτες και προς Αιτωλοακαρνανία και προς Γιάννενα. Με την απελευθέρωση άρχισαν να γίνονται προσπάθειες να ενωθεί με το Μενίδι. Έγινε ο δρόμος προς Κόπρενα για να κουβαλούν τα κάρα κυρίως και τους επιβάτες και τα εμπορεύματα προς την Αθήνα. Άγνωστο πότε ήρθε το πρώτο τετράτροχο στην πόλη μας. Το 1912 με τον πόλεμο οι περισσότεροι στρατιώτες ήρθαν μέσω Πρέβεζας με καράβια. Μέχρι το 1940 ελάχιστα αυτοκίνητα υπήρχαν στην πόλη και ελάχιστοι αυτοί που γνώριζαν να οδηγούν κι αυτοί αν είχαν μάθει στο στρατό να οδηγούν.

Σιγά σιγά άρχισαν να δημιουργούνται οι ανάγκες της καθημερινής αγοράς για μετακινήσεις και τις μεταφορές των εμπορευμάτων και λίγων προϊόντων από τον Νομό προς την Αθήνα ιδιαίτερα. Μετά το 1945 και μάλλον μετά το 1950 ήταν ασφυκτικές οι ανάγκες. Τα λεωφορεία ήταν η πρώτη ανάγκη για την μεταφορά για Αθήνα και Γιάννενα, Πρέβεζα και Αγρίνιο. Πάρθηκαν οι πρώτες άδειες και εμφανίστηκαν τα πρώτα 24σάρια, τα πράσινα λεωφορεία. Οργανώθηκαν στο ΚΤΕΛ, ήταν ελάχιστα, ας ήταν 10 και είχαν έδρα το Μονοπλιό, εκεί που ήταν αργότερα η Τρ. Πίστεως. Στην αρχή βάλανε ένα για την Αθήνα πρωινό που ήθελε πάνω από 10 ώρες να φτάσει στο Μεταξουργείο ή την Μάρνης στην Αθήνα. Στο δρόμο έπρεπε να γίνουν αρκετές στάσεις και για φαγητό, αλλά ο κακός δαίμονας ήταν τα λάστιχα, μην σκάσουν γιατί ήθελαν πάνω από μία ώρα να το φτιάξουν, όλα με την τρόμπα, οι βοηθοί υπέφεραν. Στα κοντινά δρομολόγια είχαν οι Κωστακιοί, η Φιλιππιάδα, η Πρέβεζα, τα Γιάννενα και γενικότερα στον κάμπο. Στο Ρίο υπήρχαν μόνο τρία Φερυ-μπωτ την ημέρα πρωί, μεσημέρι, βράδυ. Σιγά σιγά άρχισαν να δίδονται και νέες άδειες, όταν έφτασαν τα πρώτα 32άρια και ήταν πανάκριβα. Το 1970-71 έφτασαν τον αριθμό 31 και τα περισσότερα τα είχαν δύο, τρεις μαζί. Κυρίαρχο ανθρώπινο στοιχείο ήταν οι Λελοβίτες, ήταν πάνω από 17 οι ιδιοκτήτες. Τα λεωφορεία τα είχαν οι: Μ. Δάφνος, Γεωρ. Ζήκος, Σπ. Ανδρέου, Δασκάλου, Γερ. Μήτσης, Κως. Ευθυμίου, Χρυσ. Νάσης-Συργιάννης, Γαλανού-Παπαδήμας Κ., Πρέβεζας Χρ.-Μαλέσκος, Ευθυμίου Δημ., Αποστόλου, Κωστής Κωστ.-Κρίκας Στάθ., Ζιώβας Λάζαρος, Πετσιμέρης-Ηρακλής, Αδελφοί Σιαφάκα, Αχ. Ρεμπής-Ιωαν. Μήτσης, Αδελφοί Χαλάστρα, Χρ. Ρεμπής, Δημ. Τσιόμπας, Δάφνος-Γρύλιας Γρηγ., Αδελφοί Κολιού, Φαρμάκης-Χρηστάκης, Δημ. Χαρίσης, Ν. Ζορμπάς, Ορεστ. Κατσούδας, Κ. Παπαχρήστος-Πάντζιος, Λιάκατσας-Ροντογιάννης, Μολώνης-Στεργίου-Κατσινέλης, Μιχάλης Κώτσης, Έξαρχος-Παντ. Παππάς, Ιωαν. Νταραγιάννης.

Για τα ορεινά να μην συζητάμε, άρχισαν να ανοίγονται δρόμοι, προς Άγναντα, προς Βουργαρέλι, προς Πηγές, προς Σκουληκαριά και όλα τα ενδιάμεσα, ελάχιστες μικρές μπουλντόζες και προσωπική εργασία από τους κατοίκους των χωριών. Τεχνικά έργα κάποια γέφυρα, τα χειρότερα ήταν όπου έπρεπε να περάσει ο δρόμος από βράχους, το άνοιγμα κρατούσε μήνες, χρόνια. Το άνοιγμα ας ήταν 4 μέτρα, στις στροφές έφτανε 5 μέτρα, για αμμοχάλικο όπου βούλιαζα εντελώς. Εμφανίστηκαν τα καρναβαλάκια αλλού ένα, αλλού δύο στα δρομολόγια, όλα είχαν βάση από την πλατεία του Αγίου Γεωργίου και πάνω. Πάνω φορτώνονταν τα πάντα, μέχρι κοτέτσια, δεν κουβεντιάζουμε για τις γίδες στο πίσω μέρος. Εμετό οι περισσότεροι, πολλοί τους καλοκαιρινούς μήνες κρεμασμένοι από τις πόρτες. Τους χειμώνες τα πράματα πολύ δύσκολα, το 1963 ο Βασίλης Καλοχέρης έκανε 2,5 μέρες να φτάσει στις Πηγές, Άνω Καλεντίνη, Αστροχώρι, Πηγές. Το 1962 από Πράμαντα – Άρτα 12 ώρες με τον Κώστα Χήρα, χάλασε στο δρόμο, καλοκαίρι καιρό, στάσεις παντού, οι οδηγοί ήταν παλληκάρια σε αυτούς τους δρόμους. Ποτέ να μην ξεχνάμε το χάσιμο 25 ατόμων από τους Χουλιαράδες και γύρο χωριά το 1958 στο δρομολόγιο Γιάννενα-Χουλιαράδες. Ήταν να μην σβήσει η μηχανή, έφευγαν πλάτες από την μαναβέλα να πάρει μπροστά. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες μετά το ΄70 έπαιρναν άδειες λεωφορείων και μπήκαν στο ΚΤΕΛ και αργότερα έφτασαν πάνω από 72. Καρναβαλάκια είχαν οι: Δημοθόδωρος Μιχάλης, Δημοθόδωρος Δημήτριος, Δήμος Αθανάσιος, Ζανίκας Χρήστος, Καλοχέρης Γιώργος & Βασίλης, Καρακώστας Γιώργος, Καραπάνος Κώστας, Καλαμπάκος Ράκιας, Κλάρας Κώστας, Κουρκούτας Γιώργος, Λάλος Απόστολος, Λάλος Φανούριος, Λαυδαριάς Πέτρος, Λεμονιάς Βασίλης, Μίγδος Παντελής, Μπαλάσκας Γρηγόρης, Ντουχανιάρης Βασίλειος, Σαλαμούρας Χρήστος, Στασινός Νίκος, Στασινούλας Φώντας, Τάτσης Γιώργος, Χήρας Σταύρος Ψυχογιός Κλέων.

Το πρώτο καρναβαλάκι φτάνει στα Θεοδωριάνα

Οι μεταφορές άρχισαν να υπάρχουν σε μεγάλο βαθμό μετά το 1945 καθότι οι ανάγκες αυξήθηκαν κάθετα. Ένας από τους πρώτους που έφεραν φορτηγό στην Άρτα ήταν ο Σωτήρης Μπανταλούκας. Άρχισαν να δίδονται αρκετές άδειες, πάντοτε από Αθήνα γεμάτα με εμπορεύματα, κυρίως διάφορα εμπορεύματα όλων των ειδών. Όλα είχαν πάντα βοηθό για όλες τις δουλειές και πάντα είχαν κάποιον να τον πάρουν μαζί τους. Οι ώρες ατελείωτες να φτάσουν στον προορισμό και όπως γράψαμε να μην τους πιάσει λάστιχο, το 1951 ένας έκανε 2,5 μέρες για την Αθήνα, τους έπιασαν 9 λάστιχα στο δρόμο και ο βοηθός παράτησε τον οδηγό στην Κακιά Σκάλα. Υπήρχαν και ατυχήματα πάντοτε. Υπήρξε και η ανάγκη υπάρξεως πρακτορείων, είχαν αργότερα οι, Μπόλας-Τζούβας, Μπανιάς- Παπανικολάου, Χαλμαντζής Φώντας, Καρατζένης Κ, Κωστής Κώστας, Γιώτης Γιάννης. Φόρτωναν από Άρτα προς Αθήνα, πορτοκάλια αρκετούς μήνες, βαμβάκι, χυμούς από το ΦΙΞ, φασολάκια το καλοκαίρι από Ακροποταμιά, Νεοχώρι, Αγ. Σπυρίδωνα κ.λ.π. Προς Θεσσαλονίκη και Πάτρα ή αλλού ελάχιστα δρομολόγια. Ιδιοκτήτες Φορτηγών ήταν οι: Μπανταλούκας Σωτήρης, Απροποταμίτης, Ζαχαρής, Ζορμπάς Λάκης, Κολοβής, Κουμπούρας Σωτήρης, Κουμπούρας Τάκης, Κωστής Κώστας, Κωστής Σάκις, Λιβέρης Κώστας, Μπάκα Αδελφοί, Μπανιάς Τάκης, Μπανιάς Σόλων, Παπακώστας, Παπανικολάου Κώστας, Ρίγενα με οδηγό τον Κώστα Παπαχρήστο, Σακαγιάννης Τέλης, Τζαχρήστας Δημήτριος, Τζαχρήστας Νικόλαος, Χαντζάρας Κώστας. Αργότερα κι άλλοι πολλοί, όπως οι Γκούντας Αθανάσιος (μόνιμα για Θεσσαλονίκη), Κρικώνης Πάνος, Κρικώνης Γιώργος, Τσάγκας, Γιώτης, Αφοί Γκολομάζου, Σιαπλαούρας, Τζακώστας Κώστας, Γιώργος Γκολομάζος, Λάμπρος Κωστανίκος κ.λ.π.

Η άλλη ανάγκη ήταν τα ΤΑΧΙ και εμφανίστηκαν τα πρώτα, ήταν όλα μεγάλα αυτοκίνητα, όλα χωρούσαν 6 επιβάτες και μερικά 8 με μικρά παιδιά. Τα δρομολόγια λίγα κυρίως προς κάμπο, Γιάννενα και Αθήνα για μεγάλη ανάγκη. Μερικοί έκαναν προς Αθηνά και Γιάννενα δρομολόγια μόνιμα. Δρόμοι στον Νομό όλοι με αμμοχάλικο, έκανε κάποιος 2,5 ώρες Άρτα-Κομμένο να πάει και επιστροφή. Τα αυτοκίνητα πανάκριβα, 120.000 δραχμές αγοράστηκε μετά το 1955 ένα, έφτιαχνες 3 σπίτια. Για την Αθήνα έπαιρναν 120 μέχρι 150 δραχμές το δρομολόγιο. Από τα 20 ΤΑΧΙ που υπήρχαν τα 13 είχαν πιάτσα στην Πλατεία Κιλκίς και τα υπόλοιπα στο Μονοπλιό και 1-2 στον Αγ. Γεώργιο. Οι πρώτοι ταξιτζήδες ήταν οι: Έξαρχος Κώστας, Έξαρχος Νίκος, Αναλογίδης Αθανάσιος, Βούλγαρης Λάμπρος, Γκούντας Γιώργος, Λιάκατσης Γιώργος, Κουτρούμας Κώστας, Κουτρούμπας Σπύρος, Παπακώστας Κώστας, Χρηστάκης Χρήστος, Γεωργοκώστας Γιώργος, Σίτας Χρήστος, Τσιρώνης Παντελής, Τάτσης (Τένιας), Παπαδήμας Βασίλειος, Καραμέντας Βασίλειος, Αγγέλης Κώστας, Χαρίσης Γιάννης, Κατσώρας.

Υπήρχαν και τα Φορτηγά Ανατρεπόμενα για όλες τις δουλειές και στην πόλη και στον Νομό, καθημερινά έβλεπες να μεταφέρουν οικοδομικά υλικά, το αμμοχάλικο και ο άμμος από το ποτάμι ήταν καλό μεροκάματο. Τα πρώτα ήταν μέχρι 5 κυβικά και μεταξύ αυτών ήταν οι: Αλέξης Βασίλειος, Γούσιας Γιώργος, Καλοχέρης Στάθης, Καραντζένης, Κατσαβός Βασίλειος, Μάρος Κώστας, Στασινός Απόστολος, Στασινός Γιώργος, Στεργίου Βασίλειος, Τσίκος Κώστας, Τσίκος Πάνος, Χρύσης Δημήτριος, Κοσσυβάκης, κ.λ.π

Υ.Γ Ευχαριστούμε όλους που μας βοήθησαν να βρούμε όλα τα παραπάνω ονόματα , ήταν δύσκολο . Ιδιαιτέρως τους : Έξαρχο Νίκο, Γκούντα Νάσιο, Νίκο Γιώργο , Νίκου Μήτσο, Μπαλάσκα Θεοδώρα και Καλοκαίρη Γιώργο.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *