Το επικοινωνιακό σύστημα του επιτελικού κράτους έχει ως εξής:
Αρχικά οι κυβερνητικοί ιθύνοντες επιχειρούν να μας πείσουν ότι όλα δούλεψαν τέλεια. Στη συνέχεια, όταν δεν μοιάζει πειστικό ότι όλα δούλεψαν τέλεια, γίνεται η παραδοχή ότι ορισμένα πράγματα δεν πήγαν καλά, αλλά τουλάχιστον είμαστε καλύτερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Μετά θα χρησιμοποιηθεί το επιχείρημα ότι οι προηγούμενοι τα έκαναν χειρότερα. Όταν δεν πιάνει η σύγκριση ούτε με την Ευρώπη ούτε με τους προηγούμενους, αρχίζει η αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων στους ανεύθυνους πολίτες που δεν υπακούν στις οδηγίες των Αρχών.
Αν δεν αρκούν ούτε οι πολίτες, θα αναζητηθούν ευθύνες στους επιστήμονες ή τους οργανισμούς που συνεργάζονται με την κυβέρνηση. Στο τέλος, θα πρέπει να πέσουν κεφάλια στην ίδια την κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, το μεγάλο ζητούμενο είναι ένα και μόνο: Να μείνει στο απυρόβλητο ο πρωθυπουργός.
Το χάος
Ακόμα και για μια χώρα όπου η ανικανότητα, η ανευθυνότητα, η αδιαφορία και η ανοησία συνιστούν βασικά γνωρίσματα όσων διαχειρίζονται τον κρατικό μηχανισμό, αυτά που συνέβησαν με την τελευταία χιονοθύελλα, ήταν πραγματικά πρωτοφανή. Όντως δεν θυμόμαστε τα τελευταία πολλά χρόνια τόσο χιόνι στην Αθήνα. Αλλά είναι αδιανόητο, εξωφρενικό κι εξοργιστικό να εγκλωβίζονται χιλιάδες άνθρωποι επί ώρες στην Αττική Οδό, τη Μεσογείων, την Κατεχάκη και τα τρένα του ΟΣΕ. Μια χώρα που δεν μπορεί να κρατήσει ανοιχτές τις κεντρικές αρτηρίες της πρωτεύουσάς της αποτελεί τον ορισμό του failed state (αποτυχημένου κράτους).
Ο Πατούλης και η Αττική Οδός
Δεδομένης της πρωτοφανούς ταλαιπωρίας που υπέστησαν οι κάτοικοι της Αθήνας και άλλων περιοχών της χώρας, έπρεπε να παρακαμφθούν τα τρία πρώτα στάδια του επικοινωνιακού συστήματος του επιτελικού κράτους. Δηλαδή ήταν αδύνατο να λεχθεί ότι τα πράγματα είχαν πάει καλά ή κάπως καλά ή τέλος πάντων λιγότερο κακά από κάπου αλλού ή κάποτε άλλοτε. Τα πράγματα με την κακοκαιρία πήγαν όσο κακά θα μπορούσαν να έχουν πάει. Για την ακρίβεια, πήγαν χειρότερα από ό,τι θα μπορούσε ο οποιοσδήποτε να φανταστεί.
Επομένως θα έπρεπε να αναζητηθούν αποδιοπομπαίοι τράγοι.
Στην αρχή έφταιγαν οι ανεύθυνοι που πήγαν στις δουλειές τους χωρίς αλυσίδες -λες και τους είχε πάει κανείς να μην πάνε ή να έχουν αλυσίδες. Μετά έφταιγε η Αττική Οδός, η οποία όντως έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης γιατί παρά τα 770 εκατομμύρια που έχει βγάλει ως επίσημα κέρδη από το 2006, απέτυχε να κρατήσει τον δρόμο ανοιχτό -τον οποίο χρυσοπληρώνουμε όλοι μας καθημερινά. Ωστόσο, ήταν κυβερνητική απόφαση να επιτραπεί στα βαρέα οχήματα να κυκλοφορήσουν κανονικά παντού, παρά το ότι η κακοκαιρία είχε προβλεφθεί.
Στη συνέχεια, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου κατηγόρησε τους μετεωρολόγους ότι δεν είχαν προειδοποιήσει την κυβέρνηση για την ένταση του φαινομένου. Ωστόσο, η ΕΜΥ ξεκαθάρισε ότι είχε γνωστοποιήσει εγκαίρως στην κυβέρνηση την ακριβή πρόβλεψή της.
Τις τελευταίες ώρες η κυβέρνηση δείχνει όλο και περισσότερο τον Περιφερειάρχη Αττικής, Γιώργο Πατούλη. Είναι αλήθεια ότι ο κ. Πατούλης θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα σημείο αναφοράς στις μελλοντικές αναλύσεις σχετικά με την ανικανότητα αντιμετώπισης μιας έκτακτης κατάστασης -καταγγέλλεται ότι δεν είχε καν προμηθευτεί τις αναγκαίες ποσότητες αλατιού-. Ωστόσο, ο κ. Πατούλης ήταν ο εκλεκτός του κ. Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας. Επιπλέον, είναι ευθύνη της κυβέρνησης να επιβλέψει τον κ. Πατούλη (και τον κάθε Πατούλη) για το αν κάνει όσα οφείλει, προκειμένου να μη βυθιστεί η χώρα στο χάος.
Τέλος, αν κρίνουμε από όσα διαρρέονται στα φιλοκυβερνητικά Μέσα, δεν είναι πολύ ισχυρή η θέση του υπουργού Πολιτικής Προστασίας, Χρήστου Στυλιανίδη. Είναι αλήθεια ότι στις πραγματικές συνθήκες ο πολυδιαφημισμένος «έμπειρος τεχνοκράτης» αποδείχτηκε ανεπαρκής. Πέρα από την προφανή έλλειψη συντονισμού των αρμόδιων φορέων, είναι χαρακτηριστικό ότι χρειάστηκαν 7 ώρες για να κληθεί ο στρατός να βοηθήσει τους εγκλωβισμένους. Ωστόσο, ο κ. Στυλιανίδης υπήρξε προσωπική επιλογή του κ. Μητσοτάκη. Όταν, δε, μιλάμε για ανεπαρκή υπουργό, η ευθύνη βαραίνει και τον πρωθυπουργό.
Το διχίλιαρο
Όπως σε όλα τα δύσκολα, ο πρωθυπουργός ήταν άφαντος την ώρα της κορύφωσης της κρίσης. Εμφανίστηκε την επόμενη μέρα για να ανακοινώσει ότι η Αττική Οδός θα δώσει δύο χιλιάδες ευρώ αποζημίωση σε κάθε εγκλωβισμένο οδηγό. Αυτός ο ιδιότυπος «εξωδικαστικός συμβιβασμός» πέραν του ότι είναι επωφελής για την εταιρία, αν την προφυλάξει από αγωγές, είναι έξω από τις αρμοδιότητες του πρωθυπουργού. Το βασικό όμως είναι ότι πρόκειται για χαμηλού επιπέδου επικοινωνιακό στρατήγημα το οποίο υποτιμά τη νοημοσύνη των πολιτών. Τι νομίζουν άραγε οι επικοινωνιολόγοι του Μαξίμου, ότι μπορεί να κοπάσει η κοινωνική κατακραυγή με το διχίλιαρο;
Η ευθύνη του πρωθυπουργού
Η αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων έχει σα στόχο για μία ακόμα φορά την προστασία του κ. Μητσοτάκη. Ναι, φταίνε η Αττική Οδός, ο Πατούλης και ο Στυλιανίδης. Αλλά όταν καταρρέει το κράτος, τη μείζονα πολιτική ευθύνη φέρει ο πρωθυπουργός.