Τούτες τις ημέρες της σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα, και λόγω των προετοιμασιών για το ελληνικό σχέδιο επί του Ταμείου Ανάκαμψης διαπιστώνει κανείς, αρκεί να είναι καλοπροαίρετος, τεράστιες ευκαιρίες και δυνατότητες στην ελληνική ύπαιθρο και στην Ηπειρο.
Βλέπει μια άλλη Ελλάδα που θέλει να δημιουργήσει και να αναπτυχθεί και βέβαια δεν θέλγεται από ένα παρασιτικό μοντέλο ανάπτυξης που προτιμούσαν και προωθούσαν κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις επί χρόνια.
Η άλλη Ελλάδα που ξυπνά νωρίς, δημιουργεί και παράγει, είναι αυτή που μπορεί να θέσει τις βάσεις για μια αναπτυξιακή πορεία πολύ δυναμική. Μόνο που για να γίνει αυτό χρειάζεται και την ανάλογη βοήθεια από το αθηνοκεντρικό και υδροκέφαλο Κράτος που πάρα πολλές φορές συνθλίβει όποια καλή προσπάθεια εκδηλώνεται.
Σε πάρα πολλούς νομούς και στην Ήπειρο, εξελίσσονται πολλά και ενδιαφέροντα επενδυτικά σχέδια που θέλουν όμως και ένα φιλικό επενδυτικό και φορολογικό περιβάλλον για να υλοποιηθούν και να αποδώσουν προς όφελος όλων.
Στον πυρήνα είναι ο πρωτογενής τομέας ή αλλιώς η αγροτική οικονομία στην οποία στρέφονται όλο και περισσότεροι Έλληνες τα τελευταία χρόνια. Και δεν είναι πλέον οι αγρότες περασμένων δεκαετιών, αλλά νέα παιδιά, αρκετοί και επιστήμονες που άφησαν το γιάπικο ντύσιμο για να δραστηριοποιηθούν σε ένα τομέα που η Ελλάδα είχε πάντα πολύ καλά αποτελέσματα. Εξάλλου πάντα ο πρωτογενής τομέας αποτελούσε για τη χώρα συγκριτικό πλεονέκτημα, αν και σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις την είχαν υποτιμήσει μεταπολιτευτικά.
Το μόνο που ένοιαζε τους περισσότερους ήταν το πώς θα καρπωθούν τις αγροτικές επιδοτήσεις και τίποτα άλλο. Το κλίμα σταδιακά αλλάζει και στον αγροτικό τομέα παρατηρείται αύξηση των απασχολουμένων τα τελευταία χρόνια.
Άνθρωποι με πτυχία και μεταπτυχιακούς τίτλους αφήνουν την πόλη και επιστρέφουν στη γη, για να την καλλιεργήσουν και να εκθρέψουν ζώα, ενώ η πλειονότητα αυτών ασχολούνται με βιολογικές καλλιέργειες.
Σε μια περίοδο, που ακόμα και στην ελληνική περιφέρεια θα δει κάποιος στα μανάβικα, π.χ. λεμόνια Αργεντινής, σκόρδα Κίνας, κ.α. η ανάκαμψη της πρωτογενούς παραγωγής δίνει ελπίδες για κάτι καλύτερο.
Το μέλλον μας ως περιφέρεια είναι στην επένδυση στον πρωτογενή τομέα όπου δραστηριοποιούνται πολλές περιοχές. Αυτή είναι η βάση μας και μετά ας έρθει και η Sillikon Valley και οι επενδύσεις στην τεχνολογία που είναι προφανώς καλοδεχούμενες.
Δυστυχώς όμως, όσοι νέοι άνθρωποι επέστρεψαν στην ελληνική περιφέρεια και στράφηκαν στον αγροτικό τομέα, διαπιστώνουν ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καθοδήγηση από την κεντρική διοίκηση του υπουργείου και τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Ευκαιρία να τους στηρίξει το Κράτος. Μόνο όφελος θα έχει το ίδιο, η ελληνική οικονομία και οι Έλληνες καταναλωτές. Η Ελλάδα έχει πολλές ευκαιρίες και σε αυτό τον τομέα, αρκεί οι πολιτικοί μας να έχουν σχέδιο και εάν δεν υπάρχει ελληνικής έμπνευσης, ας αντιγράψουμε Ολλανδία και Ισραήλ.
Το μέλλον μας ως περιφέρεια είναι στην επένδυση στον πρωτογενή τομέα όπου δραστηριοποιούνται πολλές περιοχές. Αυτή είναι η βάση μας και μετά ας έρθει και η Sillikon Valley και οι επενδύσεις στην τεχνολογία που είναι προφανώς καλοδεχούμενες.
Πριν λίγα χρόνια παρακολούθησα μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση που έγινε στα πλαίσια του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών από το Δίκτυο για τις Μεταρρυθμίσεις σε Ελλάδα και Ε.Ε. όπου και παρουσιάστηκε η μελέτη του ινστιτούτου με θέμα: «Η εξέλιξη του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα μέσα από τη σύγκριση Ελλάδος – Ισραήλ – Ολλανδίας».
Κράτη με σχεδόν το μισό μέγεθος της Ελλάδας, όπως η Ολλανδία και το Ισραήλ, έχουν σημαντικά επιτεύγματα να επιδείξουν στο χώρο της Γεωργίας και της Αγροτικής Ανάπτυξης. Το Ισραήλ κατάφερε μέσω της τεχνολογίας αιχμής, σχετική με την χρήση του νερού, να πραγματοποιεί μέχρι και εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ενώ η Ολλανδία, μια μικρή και πυκνοκατοικημένη χώρα να αποτελεί το δεύτερο εξαγωγέα αγροτικών προϊόντων στην ΕΕ.
Η εμπειρία του Ισραήλ μπορεί να βοηθήσει και την Ελλάδα, καθώς η ισραηλινή αγροτική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια κινείται ανοδικά, κυρίως χάρη στην τεχνολογική πρόοδο. Τα μυστικά πίσω από την αγροτική ανάπτυξη της χώρας οφείλεται αρχικά στην ανάγκη έρευνας και ανάπτυξης -οι περισσότερες περιοχές είναι άνυδρες και έπρεπε να δημιουργήσουν υδάτινες υποδομές, εγκαταστάσεις επεξεργασίας και αρδευτικά έργα – και στις ανθρώπινες ικανότητες των αγροτών της περιοχής. Εξίσου σημαντικές ήταν και οι συνεργασίες και τα δίκτυα συνεταιρισμών που δημιουργήθηκαν με την υποστήριξη και του κράτους.
Στην Ολλανδία υπήρξε επένδυση στη διασύνδεση μεταξύ αγροτών, πανεπιστημίων, κυβέρνησης και επιχειρήσεων, εστίασαν αρκετά στη διαχείριση των υδάτων που επετεύχθη, στη δημιουργία καινοτομίας, κ.α.
Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να ξεπεραστούν στην Ελλάδα οι διαχρονικές αγκυλώσεις, να αξιοποιηθούν επιτέλους ουσιαστικά οι πόροι της ΕΕ και να ξεπεραστούν οι παθογένειες του παρελθόντος, ενώ πρέπει να δοθεί βαρύτητα τόσο στους συνεταιρισμούς όσο και στην τεχνολογία μη λησμονώντας τις δυνατότητες που δίνει πλέον η 4η βιομηχανική επανάσταση για την οποία ελάχιστοι συζητούν στην Ελλάδα.
Με απλά λόγια, ας αντλήσουμε ιδέες από Ολλανδία και Ισραήλ. Η Ήπειρος μπορεί και αυτός είναι ο δρόμος. Απλά, ότι σπέρνεις θερίζεις.