Εν μέσω της προεκλογικής περιόδου που άτυπα έχει ξεκινήσει επί της ουσίας, εάν δει κανείς χωρίς παρωπίδες την κατάσταση θα έχει πολλές αμφιβολίες για το μέλλον και θα διερωτηθεί που πηγαίνει η ελληνική οικονομία, ποιες είναι οι αντοχές της και τι προοπτικές έχει. Πολλοί προβλέπουν δύσκολη περίοδο από τον προσεχή χειμώνα και το ερώτημα που τίθεται είναι εάν μπορεί και η περιφέρεια της Ηπείρου να διαμορφώσει ένα καλύτερο οικονομικό περιβάλλον μέσα σε αυτό το σύνθετο και απρόβλεπτο κλίμα με όσα συμβαίνουν ευρύτερα.

Μπορεί μόνη της η Ήπειρος; Προφανώς και όχι και εδώ χρειάζεται να πιέσει το τοπικό και περιφερειακό πολιτικό προσωπικό προς την Αθήνα, να υπάρξει ένας πιο ορθολογικός και ευέλικτος συντονισμός. Ως προς αυτό υπάρχει μια ωραία ιστορία από το μακρινό 1983. Τότε, στο αμερικάνικο περιοδικό The New Yorker, δημοσιεύτηκε μια γελοιογραφία του David Fradon, στην οποία ήταν δυο καλοντυμένοι κύριοι σε ένα μπαρ. Ο ένας εξ αυτών λέει: «Θυμάστε τις παλιές καλές μέρες όπου το μόνο που χρειαζόταν η οικονομία ήταν λίγο συντονισμό;».

Μπορεί να έχει εφαρμογή αυτή η φράση περίπου 40 χρόνια μετά; Προφανώς και μπορεί, καθώς στην παρούσα φάση που βρίσκεται η ελληνική οικονομία δεν αρκεί απλά συντονισμός, αλλά ένας ευρύτερος σχεδιασμός για το πού πρέπει να κινηθεί και βεβαίως να ληφθούν υπόψη και οι ανάγκες των πολιτών στις διάφορες περιφέρειες και όχι μόνο στην Αττική.

Οι οικονομίες από μόνες τους παρουσιάζουν πολλές και σημαντικές διακυμάνσεις που προκαλούν και ευρύτερες παρενέργειες. Ακόμα και ο ανασχεδιασμός της κατεύθυνσης των πόρων του ταμείου Ανάκαμψης που έχει αφήσει εκτός επί της ουσίας τις περιφέρειες και τις ανάγκες τους, είναι ένα μείζον ζήτημα την επομένη των εκλογών και αυτό πρέπει να διεκδικηθεί από το τοπικό και περιφερειακό πολιτικό προσωπικό.

Το ζητούμενο είναι –και δεν αφορά μόνο την παρούσα κυβέρνηση- η εκάστοτε πολιτική ηγεσία να είναι σε θέση να σχεδιάσει οικονομική πολιτική που θα σταθεροποιεί πρωτίστως την οικονομία και σε δεύτερο χρόνο, θα της δίνει ώθηση να αναπτυχθεί, ακόμα και σε περιόδους κρίσης.

Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πολύτιμο εργαλείο και πιθανότατα αποτελεί μια από τις τελευταίες ευκαιρίες, ίσως την τελευταία, για την Ελλάδα. Μένει όμως αυτοί οι πόροι που θα έρθουν στην Ελλάδα να κατευθυνθούν εκεί που πρέπει και να αξιοποιηθούν προς όφελος της κοινωνίας.

Πριν χρόνια στον Guardian, ο πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας, Γκόρντον Μπράουν, έγραψε: «η πραγματική πρόκληση είναι να περιμένεις το επόμενο πρόβλημα».

Στο θάλαμο αναμονής όμως του επόμενου προβλήματος οφείλει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία να διαμορφώνει τις συνθήκες εκείνες που θα της επιτρέψουν να είναι αποδοτική η πολιτική της και κυρίως να λειτουργεί αντισυμβατικά.

Η επιλογή προτάσεων και λύσεων, εκτός του υφιστάμενου πλαισίου, δύναται να δώσει πιο ευοίωνη προοπτική για την οικονομία αλλά με στόχο την εξασφάλιση της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της βιωσιμότητας, της απασχόλησης και της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.

Το πολιτικό σύστημα οφείλει να αντιληφθεί ότι χρειάζεται αλλαγή του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου, όσο κοινότυπο και να ακούγεται και δυστυχώς αυτό ελάχιστοι το συζητάνε. Δείτε δίπλα μας και εδώ στην Ήπειρο πόσοι και πότε θέτουν τέτοια ζητήματα.

Παράλληλα, πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις ενίσχυσης της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας σε συνδυασμό με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, όπως ο πολιτισμός, ο τουρισμός, ο αγροδιατροφικός τομέας και ορισμένοι κλάδοι της βιομηχανίας, το ευνοϊκό κλίμα, το φυσικό περιβάλλον.

Βάρος πρέπει να δοθεί στην παραγωγή νέας έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, στην προσαρμογή των παραγωγικών διαδικασιών στην οικονομία, μέσα από την αφομοίωση των νέων τεχνολογιών στην κατασκευή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και στην έξυπνη ανάπτυξη που εξειδικεύεται στους εξής τρεις ειδικούς στόχους: έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη, καινοτομία και επιχειρηματικότητα και ψηφιακός μετασχηματισμός.

Εκτός όμως από επαναδιατύπωση προτάσεων που έχουν κατά καιρούς επισημανθεί, υπάρχουν ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν άμεσα το επόμενο διάστημα, ώστε να ενισχυθεί και η κοινωνική συνοχή που αποτελεί και συστατικό της κοινωνικής ειρήνης και δικαιοσύνης.

Αναμφίβολα πρέπει να τεθεί ζήτημα ενίσχυσης της εργασίας, όχι με έμφαση στο ευέλικτο και φθηνό εργατικό δυναμικό, αλλά στην προώθηση πολιτικών που θα κινούνται στη λογική των αυξήσεων στους μισθούς και στα μεροκάματα. Και αυτό διότι με αυτό τον τρόπο θα αναθερμανθεί η ζήτηση και οι επιχειρήσεις παράλληλα θα επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες.

Μια κυβέρνηση δεν πρέπει να ασχολείται μόνο με την αναδιανομή πλούτου, αλλά και με τη παροχή κινήτρων και διευκολύνσεων και υποδομών για τη δημιουργία πλούτου και για δημιουργική εργασία μέσα όμως και από εξορθολογισμό της φορολογικής της πολιτικής.

Άρα, μια κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει κατά νου μόνο επιδοματική πολιτική και την χορήγηση ενισχύσεων, αλλά το πως θα μεγαλώσει την πίτα και αυτό γίνεται μόνο εάν παραχθεί νέος πλούτος στην Ελλάδα.

Η παραγωγή πλούτου πρέπει να είναι το κεντρικό πρόταγμα μέσα από ένα ανασχεδιασμό της οικονομικής πολιτικής και όχι απλά συντονισμό. Και η Ήπειρος έχει πάρα πολλά από αυτά που προαναφέρθηκαν. Διεκδικήσεις πρέπει να υπάρξουν εντός συγκεκριμένου πλαισίου για να έρθουν όχι απλά καλύτερες μέρες, αυτό θα φανεί μακροπρόθεσμα, αλλά σε πρώτη φάση να βγούμε αλώβητοι από τη νέα κρίση που έρχεται το χειμώνα και θα είναι η πιο «βαριά» από πολλές εδώ και δεκαετίες.