Ο παρεξηγημένος πρωτογενής τομέας ετοιμάζεται να πάρει την εκδίκησή του. Πολλές φορές από αυτή εδώ τη στήλη έχει επισημανθεί, σε σημείο παρεξηγήσεως, η ανάγκη να στηριχθεί ο πρωτογενής τομέας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία μας φέρνει μπροστά σε μια σοβαρή κρίση τροφίμων και οφείλει και το τοπικό πολιτικό προσωπικό όλων των βαθμίδων να ετοιμάζεται. Ήδη βλέπουμε τις υψηλές τιμές των λιπασμάτων άρα και την ακρίβεια των παραγόμενων τροφίμων.
Οι δύο σημαντικοί σιτοβολώνες ολόκληρου του κόσμου, η Ουκρανία και η Ρωσία, λόγω εμπλοκής στις εχθροπραξίες, ματαιώνουν ή περιορίζουν την παραγωγή τους. Ουσιαστικά η προμήθεια τροφίμων σύντομα θα γίνει προβληματική. Για την ώρα οι περισσότερες χώρες εφοδιάζουν τις αγορές με τα υπάρχοντα αποθέματα. Κοντά όμως στο τέλος του χρόνου οι συνέπειες της έλλειψης καλλιεργειών σε Ουκρανία και Ρωσία θα γίνουν δραματικά αισθητές.
Το μεγάλο κόστος των λιπασμάτων θα βαρύνει τα εισοδήματα των γεωργών παντού και ελλείψεις, μαζί με τις υψηλές τιμές, θα μείνουν μαζί μας για χρόνια.
Τι μπορεί να γίνει; Μεταξύ άλλων μέτρων στήριξης πρέπει να ληφθούν άμεσα αποφάσεις για υποχρεωτική αναδιάρθρωση και επέκταση των καλλιεργειών.
Η Ήπειρος έχει πολλές δυνατότητες και ας πιέσουμε τους πολιτικούς μας να συνδράμουν και να ζητήσουν βοήθειες για να στραφούν πολλοί στον πρωτογενή τομέα και όσοι ήδη δραστηριοποιούνται να παραμείνουν και να δυναμώσουν. Οι μέρες που έρχονται θα είμαι δύσκολες και ο πρωτογενής τομέας θα μας δώσει διέξοδο.
Η επένδυση στον πρωτογενή τομέα ή αλλιώς στην αγροτική οικονομία, είναι ζωτικής σημασίας. Πολλοί λένε ότι σε συνθήκες κρίσης, η λύση μπορεί να δοθεί και από την πρωτογενή παραγωγή που πάντοτε αποτελούσε για τη χώρα συγκριτικό πλεονέκτημα, αν και σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις την είχαν υποτιμήσει μεταπολιτευτικά. Το μόνο που ένοιαζε τους περισσότερους ήταν το πώς θα καρπωθούν τις αγροτικές επιδοτήσεις και τίποτα άλλο.
Το κλίμα σταδιακά αλλάζει και στον αγροτικό τομέα παρατηρείται αύξηση των απασχολουμένων τα τελευταία χρόνια. Άνθρωποι με πτυχία και μεταπτυχιακούς τίτλους αφήνουν την πόλη και επιστρέφει στη γη, για να την καλλιεργήσουν και να εκθρέψουν ζώα, ενώ η πλειονότητα αυτών ασχολούνται με βιολογικές καλλιέργειες.
Ο πόλεμος αλλάζει τα δεδομένα και δημιουργούνται συνθήκες για επένδυση στον πρωτογενή τομέα. Η ανάκαμψη της πρωτογενούς παραγωγής δίνει ελπίδες για κάτι καλύτερο. Το είδαμε και την περίοδο της πανδημίας εδώ και δυο χρόνια με την αύξηση των εξαγωγών συγκεκριμένων προϊόντων. Πέρα από τις διεθνείς συγκυρίες συνεπάγεται και απασχόληση ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο είχε αρχίσει να εκλείπει από την ελληνική περιφέρεια.
Εξάλλου, η ελληνική ύπαιθρος, ο πρωτογενής τομέας ήταν αυτός που δεκαετίες στήριξε την ελληνική οικονομία, αυτό που λέμε σήμερα «πραγματική οικονομία». Η επιστροφή στην ελληνική ύπαιθρο δεν είναι για πολλούς μόνο ανάγκη για επιβίωση και διέξοδο από την ανεργία, αλλά και επιλογή ζωής. Πόσο μάλλον αυτή την περίοδο.
Δυστυχώς όμως, όσοι νέοι άνθρωποι επέστρεψαν στην ελληνική περιφέρεια και στράφηκαν στον αγροτικό τομέα, διαπιστώνουν ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καθοδήγηση από την κεντρική διοίκηση του υπουργείου και τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Χρηματοδοτικά εργαλεία υπάρχουν πολλά. Η Ελληνική Πολιτεία έχει μια χρυσή ευκαιρία να στηρίξει τον αγροτικό τομέα, κυρίως και τους νέους αγρότες και να τους καθοδηγήσει να στραφούν σε δράσεις εξωστρέφειας και σε ποιοτικά προϊόντα για να κατακτήσουν και τις διεθνείς αγορές. Πολλοί το κάνουν. Χρειάζονται περισσότερα μέτρα.
Η αναφορά δεν είναι για δάνεια, επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις, αλλά για χρηματοδοτικά εργαλεία, καθοδήγηση για στόχευση σε συγκεκριμένες αγορές, αμφίδρομη επικοινωνία του υπουργείου με τα εμπορικά τμήματα των πρεσβειών.
Τα πράγματα σίγουρα είναι δύσκολα πλέον για όλους, αλλά ο εν δυνάμει αγρότης-επιχειρηματίας, συνδυάζοντας την παραγωγή με την εμπορία και την προσφορά υπηρεσιών, μπορεί να δημιουργήσει ένα συνολικό προϊόν, που θα συνδυάζει την ανάπτυξη του πρωτογενή, του δευτερογενή και του τριτογενή τομέα της οικονομίας.
Διέξοδοι υπάρχουν, κίνητρα και χρηματοδοτικά εργαλεία πρέπει να δοθούν – όχι επιδοτήσεις- από την Πολιτεία ώστε ο πρωτογενής τομέας να γίνει μια ακόμη ατμομηχανή της οικονομίας, πέρα από τον τουρισμό.
Ας δούμε το μοντέλο των αγροτών σε Ολλανδία και Ισραήλ. Το μοντέλο επιχειρηματίας αγρότης θα έχει μεγάλο όφελος και για τους ίδιους τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα.
Μόνο όφελος θα έχει το ίδιο, η ελληνική οικονομία και οι Έλληνες καταναλωτές από μια διαφορετική κουλτούρα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επικείμενη διατροφική κρίση ανοίγει δρόμους. Ας επιστρέψουμε στη γη που δεν θα μας προδώσει.
Η Ήπειρος έχει πολλές δυνατότητες και ας πιέσουμε τους πολιτικούς μας να συνδράμουν και να ζητήσουν βοήθειες για να στραφούν πολλοί στον πρωτογενή τομέα και όσοι ήδη δραστηριοποιούνται να παραμείνουν και να δυναμώσουν. Οι μέρες που έρχονται θα είμαι δύσκολες και ο πρωτογενής τομέας θα μας δώσει διέξοδο.