Του Άρη Ραβανού
Δημοσιογράφος- Μέλος ΕΣΗΕΑ
Ας ξεκινήσουμε με μια εικόνα που δεν προέβαλαν ιδιαίτερα τα ελληνικά ΜΜΕ, αλλά σχετίζονται και με τις δικές μας αγροτικές κινητοποιήσεις. Περίπου δέκα χιλιάδες περίπου αγρότες και χιλιάδες τρακτέρ πλημμύρησαν πολλές φορές κεντρικούς δρόμους στο Βερολίνο προς την Πύλη του Βραδεμβούργου. Αυτή εικόνα καταδεικνύει τις ευρύτερες κινητοποιήσεις που συνεχίζονται στον κλάδο -όχι μόνο της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης αλλά και ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το διαφαινόμενο τέλος σε επιδοτήσεις καυσίμων για γεωργικά μηχανήματα στα πλαίσια μείωσης των δαπανών του Βερολίνου και άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έρχεται να μεγαλώσει τις αντιδράσεις απέναντι και σε άλλα ανεκπλήρωτα αιτήματα που έχει ο κλάδος.
Οι αποφάσεις της ΕΕ να πληρώνουν οι αγρότες περισσότερα χρήματα για τη μόλυνση (σε άζωτο κυρίως) που συνεπάγεται η παραγωγή, σε συνδυασμό με απαγορεύσεις σε φυτοφάρμακα για τους ίδιους λόγους και για περιορισμούς στη χρήση νερού λόγω κλιματολογικών συνθηκών, έχουν προκαλέσει κύμα αντιδράσεων από την Ολλανδία μέχρι τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Ισπανία και τώρα τη Γερμανία. Οι σχεδιαζόμενες περιβαλλοντικές μεταρρυθμίσεις συνεπάγονται μεγάλα κόστη για όλο τον κλάδο.
Αυτό θα επηρεάσει και τους Έλληνες αγρότες; Προφανώς και ναι. Όταν αυτά συμβαίνουν στην Γερμανία, μια ισχυρή οικονομία, σκεφτείτε τι θα συμβεί στο μέλλον και στην ελληνική αγροτική οικονομία και πόσο θα επηρεαστεί.
Στη σημερινή δύσκολη οικονομικά συγκυρία που διέρχεται η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, με πολύ μεγάλο αριθμό ανέργων και τους νέους να παίρνουν το δρόμο της ξενιτιάς, δεν λείπουν οι ευκαιρίες. Δεν χρειάζεται απαισιοδοξία, αλλά πίστη και δουλειά και κυρίως αξιοποίηση όσων μας δίνει η…μάνα ελληνική γη!
Τις τελευταίες ημέρες φθάνουν αρνητικά μηνύματα από τις αγροτικές περιοχές για τα εισοδήματα των αγροτών λόγω της πτώσης στις τιμές από τους εμπόρους. Και μην ξεχνάμε και την αλματώδη αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες και το ράλι της ακρίβειας. Δυστυχώς σε αυτή την συγκυρία ο αγροτικός κόσμος πιέζεται πάρα πολύ και λογικές οι κινητοποιήσεις που ξεκινάνε και πρέπει να δοθούν λύσεις και απαντήσεις ουσιαστικές και πρακτικές.
Και όμως δεν είναι όλα μαύρα. Η ελληνική ύπαιθρος δίνει διεξόδους, αρκεί να είναι έτοιμος κανείς να τις δει και να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες. Αρκεί κανείς να τολμήσει να επιχειρήσει στον πρωτογενή τομέα, να εφαρμόσει καινοτόμες ιδέες και να εξελίξει παραδοσιακές καλλιέργειες, τηρώντας βέβαια πιστά τους κανόνες ποιότητας.
Και δεν είναι μόνο ο πρωτογενής τομέας, ακόμα και ο δευτερογενής και ο τριτογενής μπορεί να δώσει διεξόδους, φθάνει βέβαια να υπάρχει φαντασία και διάθεση για δουλειά. Εξάλλου, όσες δυσκολίες ή ευκολίες υπάρχουν, το τρίπτυχο για να πετύχει κανείς, έστω και με πολύ κόπο, είναι: «δουλειά, δουλειά, δουλειά».
Ο συγκεκριμένος κλάδος πραγματικά χρειάζεται ώθηση και μπορεί να δώσει εναλλακτικές δυνατότητες απασχόλησης σε ανέργους, αν επιτέλους κάποια πράγματα γίνουν με τον σωστό τρόπο. Ανάμεσα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η χώρα μας, έχει επισημανθεί πολλές φορές το ότι οι εισαγωγές μας τα τελευταία χρόνια είναι πολύ μεγαλύτερες από τις εξαγωγές.
Ως προς τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, φτάσαμε σε αυτό το σημείο επειδή δόθηκαν κίνητρα σε πολλούς αγρότες να μην παράγουν ή να παράγουν κάτι άλλο από αυτό που παρήγαν μέχρι τότε και φυσικά επειδή με τις δικές μας εισαγωγές ωφελούνται και οι «εταίροι μας», είτε είναι από τη Γερμανία, είτε από τη Γερμανία, είτε από τη Γαλλία, είτε από την Αυστρία, είτε από οπουδήποτε αλλού.
Αυτό βέβαια τοποθετεί τη χώρα μας σε μειονεκτική θέση και την εμποδίζει να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις και να αξιοποιήσει τον πλούτο της γης. Φυσικά όλα αυτά τώρα γίνονται αισθητά πιο έντονα από κάθε άλλη φορά.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ζουν σε αγροτικές περιοχές και ασκούν το αγροτικό επάγγελμα, όπως επίσης και άλλοι που κατάγονται από αγροτικές περιοχές και λόγω της οικονομικής συγκυρίας θέλουν να επιστρέψουν στα χωριά τους και να ασχοληθούν με το γεωργικό επάγγελμα. Όχι με την κλασσική έννοια του όρου, αλλά ως αγρότες- παραγωγοί επιχειρηματίες.
Ο στόχος πρέπει να είναι να αξιοποιηθούν πολλές αναξιοποίητες περιοχές της υπαίθρου, να αναζωογονηθεί η περιφέρεια και να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Βέβαια θα πρέπει να υπάρχει ένας συνολικός σχεδιασμός για κάθε νομό που θα βασίζεται στη συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των τοπικών φορέων και επιχειρηματιών.
Οι αγροτικές κοινωνίες μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στο μέλλον της χώρας μας γενικότερα, αλλά και στην επαγγελματική αποκατάσταση πολλών νέων.
Τα πράγματα σίγουρα είναι δύσκολα πλέον για όλους, αλλά ο εν δυνάμει αγρότης-επιχειρηματίας, συνδυάζοντας την παραγωγή με την εμπορία και την προσφορά υπηρεσιών, μπορεί να δημιουργήσει ένα συνολικό αγροτουριστικό προϊόν, που θα συνδυάζει την ανάπτυξη του πρωτογενή, του δευτερογενή και του τριτογενή τομέα της οικονομίας.
Διέξοδοι υπάρχουν, κίνητρα και χρηματοδοτικά εργαλεία πρέπει να δοθούν – όχι επιδοτήσεις- από την Πολιτεία ώστε ο πρωτογενής τομέας να γίνει μια ακόμη ατμομηχανή της οικονομίας, πέρα από τον τουρισμό. Αρκεί, η Πολιτεία να καταλάβει ότι οι αγωνίες του αγροτικού κόσμου πρέπει να είναι ο φάρος για επανασχεδιασμό της αγροτικής οικονομίας.