Οι ζημιές που προκλήθηκαν σε υποδομές και όχι μόνο από τα καιρικά φαινόμενα των τελευταίων ημερών στην Ήπειρο, αποτελούν για τους Δήμους και τις τοπικές κοινωνίες μεγάλες πληγές αλλά ταυτόχρονα είναι μια καλή αφορμή για να ανοίξει ένα μεγάλο ζήτημα: αυτό της ουσιαστικής βοήθειας από την πολιτεία για την πρόληψη και την αντιμετώπιση ζημιών που οφείλονται σε ακραία φυσικά φαινόμενα.
Η έντονη κακοκαιρία που έπληξε και τους τέσσερις νομούς (Ιωαννίνων- Άρτας- Πρέβεζας- Θεσπρωτίας) κατέστρεψε οδικά δίκτυα, «έριξε» γέφυρες ενώ πολλές καλλιεργήσιμες εκτάσεις πλημμύρισαν. Μάλιστα στον κάμπο Φαναρίου, τα πλημμυρικά φαινόμενα -λόγω της υπερχείλισης του Αχέροντα ποταμού και των παραποτάμων του- ήταν πρωτοφανή. Χωριά κινδύνευσαν να «αποκλειστούν» ενώ τεράστιες είναι οι ζημιές για επαγγελματίες, βιοτεχνικές μονάδες εμπορικές επιχειρήσεις, και ειδικά για τους κτηνοτρόφους, όπου οι εγκαταστάσεις τους σε ορισμένες περιπτώσεις καταστράφηκαν ολοσχερώς,. Εν ολίγοις ολόκληρη η επαγγελματική δραστηριότητα της περιοχής του φαναρίου βρέθηκε στο έλεος της καταστροφής.
Η κλιματική κρίση είναι «εδώ» αφήνοντας συγκεκριμένο «αποτύπωμα» πλέον και επηρεάζει την καθημερινότητα των πολιτών ανεπανόρθωτα. Στην «ΔΦ» ανοίξαμε το ζήτημα της κλιματικής κρίσης αλλά και της αναγκαιότητας στήριξης , των υπηρεσιών του δημοσίου που ενεργούν στην κατεύθυνση αντιμετώπισης των φαινομένων τόσο με άμεση χρηματοδότηση όσο με πρόσληψη προσωπικού -όπου κρίνεται αναγκαίο. Δυστυχώς ακόμα ήμαστε πολύ «πίσω» στην δημιουργία ενός ολιστικού σχεδίου αντιμετώπισης των ακραίων φυσικών φαινομένων. Το μόνο που έχει γίνει μέχρι τώρα, με αφορμή τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, είναι η ίδρυση Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας.
Η παραπάνω κατάσταση είναι ενδεχομένως συνέπεια των πολιτικών επιλογών τα προηγούμενα χρόνια με έμφαση σε περικοπές προσωπικού και κονδυλίων, στον τομέα της πρόληψης. Ακόμα έλειψε η φροντίδα, μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες, για την προστασία του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος.
Η κατάσταση που βιώσαμε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο μόνο κανονική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Μάλιστα εντύπωση προκαλεί η δήλωση του κ. Νικολάου προϊσταμένου της ΕΑΓΜΕ Πρέβεζας σύμφωνα με την οποία, «ο Αχέροντας δέχτηκε σχεδόν σε ένα εικοσιτετράωρο 200 χιλιοστά βροχής δηλαδή την βροχή που δεν έπεσε όλο το Νοέμβριο. Γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να μετατρέψει σε λίμνη την πεδιάδα του Φαναρίου». Τα προβλήματα είναι ορατά , η Πολιτική προστασία και οι Δήμοι είναι «υποστελεχωμένοι» στην Ήπειρο απέναντι σε αυτές τις νέες προκλήσεις και έχουν περιορισμένα εργαλεία αντιμετώπισης.
Η παραπάνω κατάσταση είναι ενδεχομένως συνέπεια των πολιτικών επιλογών τα προηγούμενα χρόνια με έμφαση σε περικοπές προσωπικού και κονδυλίων, στον τομέα της πρόληψης. Ακόμα έλειψε η φροντίδα, μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες, για την προστασία του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος.
Σημαντικά προβλήματα επίσης εντοπίστηκαν τόσο σε περιοχές της Θεσπρωτίας – Γλυκή – κάμπος Σκάλας Φιλιατών και Ελαία καθώς και στους Δήμους Πρέβεζας και Ζηρού. Οι ισχυρές βροχοπτώσεις είχαν σαν συνέπεια η στάθμη του Λούρου ποταμού να αυξηθεί αρκετά γεγονός που ανησύχησε τους αρμόδιους αλλά οι πλημμύρες περιορίστηκαν στις ζώνες πλημμυρών. Η παλαιά Εθνική οδός Ιωαννίνων – Αντιρρίου πλημμύρησε, μετά την Φιλιππιάδα, με αποτέλεσμα να διακοπεί η κίνηση των οχημάτων.
Μέσα σε όλη αυτή την έκρυθμη κατάσταση, κρίνονται ως επιτυχημένοι οι χειρισμοί του Αντιπεριφερειάρχη Άρτας κ. Ψαθά ο οποίος έδρασε άμεσα σε συντονισμό με τους Δημάρχους του νομού του και με την αρραγή των υπαλλήλων της Περιφέρειας. Τις περιοχές που επλήγησαν από την κακοκαιρία επισκέφτηκαν κλιμάκια τόσο του ΚΚΕ όσο και Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην Ήπειρο ενώ ήδη ο Δήμος Πάργας έχει εκδώσει ανακοίνωση για την διαδικασία υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών αναφορικά με τις αποζημιώσεις που θα λάβουν όσοι επλήγησαν.
Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Ηπείρου, μετά από έκτακτη συνεδρίασή της, στην οποία κλήθηκαν να συμμετάσχουν και δήμαρχοι που δεν είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ζητά να υπάρξει ένα ξεχωριστό χρηματοδοτικό εργαλείο, με το δεδομένο ότι η κήρυξη των Δήμων σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, μετά από μια καταστροφή, δεν συνεπάγεται οικονομική στήριξη. Κι αυτό επειδή για παλιότερες ζημιές, οι Δήμοι δεν έχουν πάρει έως σήμερα «ούτε ένα ευρώ», όπως ειπώθηκε. Επιπλέον, δεν είναι λίγες οι φορές που η κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης είχε μικροπολιτικό χαρακτήρα.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ, ο δήμαρχος Δωδώνης Χρήστος Ντακαλέτσης, στην εισήγησή του, ανέφερε ότι «για τις ζημιές από τα καιρικά φαινόμενα, η χώρα μας δαπανά κάθε χρόνο, περισσότερα χρήματα από κάθε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, απαίτηση των δημάρχων είναι να προβλεφθεί άμεσα μια γενναία χρηματοδότηση από το υπουργείο Εσωτερικών προς κάθε Δήμο που υπέστη ζημιές και σε δεύτερη φάση να θεσμοθετηθεί ένας πάγιος πόρος που θα εντάσσεται στον ετήσιο προϋπολογισμό των Δήμων, για την πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Πρόθεση επίσης της ΠΕΔ Ηπείρου είναι η δημιουργία ενός παρατηρητηρίου καταγραφών και αποκατάστασης ζημιών. Η ΠΕΔ προτείνει επίσης την ενεργοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ήπειρο, εφόσον το ύψος των ζημιών που θα καταγράψουν οι Δήμοι και η Περιφέρεια Ηπείρου, πληροί την προϋπόθεση, υπερβαίνει δηλαδή το 1,5% του ΑΕΠ της Περιφέρειας.
Παράλληλα η ΠΕΔ, απαιτεί την πρόσληψη προσωπικού για τη στελέχωση των γραφείων ή τμημάτων Πολιτικής Προστασίας, ανάλογα με τη δυναμικότητα των Δήμων, όπως έχει νομοθετηθεί -χωρίς να εφαρμοστεί ως σήμερα. «Δεν νοείται Πολιτική Προστασία με έναν δήμαρχο και έναν αντιδήμαρχο», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ντακαλέτσης.
Στο διεκδικητικό πλαίσιο των Δήμων, βρίσκονται ακόμα η διάθεση σύγχρονου εξοπλισμού από την πολιτεία για τον έλεγχος της στατικότητας των γεφυριών, σύγχρονων και πέτρινων. Η ΠΕΔ αποφάσισε ακόμη να κινήσει νομική διαδικασία κατά της ΔΕΔΔΗΕ, του ΟΤΕ και της ΕΡΤ ή της DIGEA για τις συχνές βλάβες στα δίκτυα κοινής ωφελείας ρεύματος και τηλεπικοινωνιών αλλά και για το ανύπαρκτο τηλεοπτικό σήμα σε πολλές απομακρυσμένες περιοχές της Ηπείρου.
Οι προτάσσεις της ΠΕΔ προφανώς κινούνται στην σωστή κατεύθυνση παρόλα ταύτα τον τελευταίο λόγο τον έχει τόσο η Περιφέρεια όσο και η Κυβέρνηση, η οποία πρέπει να «διεθνοποιήσει» και άλλο το πρόβλημα στις Βρυξέλλες βρίσκοντας και σε άλλες χώρες συμμάχους. Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε δεν είναι άλλος από τα να μείνουμε άπραγοι συνηθίζοντας τις καταστροφές και το πόνο των συμπολιτών μας.
Είναι καιρός λοιπόν να σκεφτούμε όλοι τι συμβαίνει στον πλανήτη μας, υιοθετώντας ένα παλιό σύνθημα: ”Σκέψου παγκόσμια – δράσε τοπικά”.
Έτσι μόνο θα οδηγηθούμε σε λύσεις.