Η κατάσταση στην ελληνική κοινωνία και οικονομία εν μέσω του κύματος της Όμικρον κρίνεται αρκετά ανησυχητική.
Η ακρίβεια που κυριαρχεί λόγω της ραγδαίας αύξησης των τιμών σε σούπερ μάρκετ, στο ρεύμα και στα καύσιμα σε συνδυασμό με την «οικονομική στενότητα» της αγοράς, τα προβλήματα στις πληρωμές του Δημοσίου και την ραγδαία αύξηση της ανεργίας στους νέους δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα, με τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να αδυνατούν σε μεγάλο βαθμό να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.
Στο ιλιγγιώδες ποσοστό του 438% από την αρχή του 2021 έφτασε τον Δεκέμβριο η αύξηση της μέσης μηνιαίας χονδρικής τιμής ρεύματος, που ‘καίει’ κυριολεκτικά, ιδιαίτερα τους καταναλωτές με συμβόλαια με ρήτρα αναπροσαρμογής.
Η μέση χονδρική τιμή ρεύματος ξεκίνησε στην αρχή του 2021 από τα 52 ευρώ η μεγαβατώρα, αλλά μέχρι τον Ιούλιο είχε σχεδόν διπλασιαστεί στα 101 ευρώ, και σε εκείνη την περίοδο η κυβέρνηση όχι μόνο δεν αποδεχόταν το πρόβλημα και δεν συζητούσε οποιαδήποτε παρέμβαση, αλλά έκανε και πλάτες στη ΔΕΗ, αφού είχε επιβάλει αύξηση 19% στα τιμολόγια από το 2020, να ακολουθήσει και εκείνη το παράδειγμα των ιδιωτών παρόχων και να ζητήσει άδεια από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να ενεργοποιήσει κι αυτή ρήτρα αναπροσαρμογής, να συνδέσει δηλαδή τη λιανική με τη χονδρική τιμή ρεύματος, καθιστώντας τους καταναλωτές έρμαια των διακυμάνσεων στο ενεργειακό «καζίνο».
Έκτοτε τα μηνιαία άλματα στη χονδρική τιμή συνεχίστηκαν, φτάνοντας τον περασμένο Νοέμβριο στα 228,87 ευρώ η μεγαβατώρα και από την επίδοση αυτή αναμένονται νέες αυξήσεις στα τιμολόγια οικιακού ρεύματος περίπου 20%, οι οποίες έχουν ήδη εξουδετερώσει τις επιδοτήσεις που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για τους προηγούμενους μήνες. Ο Δεκέμβριος συνέχισε στην ίδια ρότα με την χονδρική τιμή ημέρας να διαμορφώνεται στα 217,26 ευρώ η μεγαβατώρα, με την Ελβετία, τη Γερμανία και τη Γαλλία να βρίσκονται στην κορυφή της Ευρώπης, με τιμές από 252-265 ευρώ τη μεγαβατώρα.
Για φέτος η αρχική εκτίμηση του κλάδου των σούπερ μάρκετ είναι ότι ο μέσος πληθωρισμός στο καλάθι θα κυμανθεί στο 3% για το σύνολο του έτους, με τα μηνύματα, ωστόσο, τουλάχιστον για το πρώτο τρίμηνο να θέλουν μεσοσταθμική αύξηση στις τιμές καταναλωτή της τάξεως του 10%. Αυτό σημαίνει ότι από τα μέσα του έτους προβλέπουν αποκλιμάκωση των τιμών.
Η κατάσταση στην ελληνική κοινωνία και οικονομία εν μέσω του κύματος της Όμικρον κρίνεται αρκετά ανησυχητική.
Εν όψει της ανακοίνωσης του πληθωρισμού του Δεκεμβρίου από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Εμπορίου ξεκινά έναν κύκλο τηλεδιασκέψεων με την αγορά της οργανωμένης λιανικής τροφίμων-ποτών προκειμένου να συζητηθούν και αναζητηθούν τρόποι ώστε να «συγκρατηθεί» ο τιμάριθμος. Υπενθυμίζεται ότι ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Δεκεμβρίου που ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή η Eurostat συνολικά υπολογίζει άνοδο τιμών κατά 4,4% στην Ελλάδα.
Υπό το πρίσμα αυτό, το θέμα ανατιμήσεις και ενεργειακή κρίση κυριάρχησε, όπως επισημαίνεται, στην τελευταία τηλεδιάσκεψη μεταξύ ΥΠΑΝ και στελεχών των σούπερ μάρκετ.
Στην Ήπειρο όπου οι τιμές των καυσίμων βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα οι τοπικές αγορές «στενάζουν» λόγω της διαμορφωμένης κατάστασης στην οικονομία με τις αυξήσεις σε ρεύμα και αγαθά να αποτελούν το βασικό «αγκάθι».
Οι τοπικές αγορές τόσο στην Άρτα όσο και στην Πρέβεζα λίγο πριν το ξεκίνημα των χειμερινών εκπτώσεων εκπέμπουν SOS με το ίδιο κλίμα να επικρατεί και στο μεγαλύτερο μέρος του εμπορικού κέντρου της πόλης των Ιωαννίνων.
Μάλιστα μια ζοφερή εικόνα για την τοπική οικονομία προδιαγράφουν τα δεδομένα των τελευταίων μηνών αλλά και η αβεβαιότητα που παρατείνεται εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης.
Η κυβέρνηση συζητά τη λήψη μέτρων στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενός ακόμα πακέτου μέτρων που θα κρατήσει όρθιες επιχειρήσεις που υπέστησαν αλλεπάλληλα χτυπήματα τα τελευταία χρόνια και τα Επιμελητήρια μετέχουν σε αυτή τη συζήτηση καταθέτοντας προτάσεις.
Στις κατευθύνσεις αυτών των μέτρων που πρέπει να ληφθούν, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ιωαννίνων, κ. Δημήτριος Δημητρίου, αφού τόνισε πως η τοπική αγορά κατά τις γιορτές των Χριστουγέννων έδειξε ότι δεν κάλυψε τις ανάγκες των επιχειρήσεων και δεν είχε καμία σχέση αυτή η εορταστική περίοδος με παλιότερες χρονιές. Από τη Δευτέρα μάλιστα, καίτοι ξεκίνησε η περίοδος των χειμερινών εκπτώσεων, η αγορά φαίνεται να έχει νεκρώσει και δεν υπάρχει καμία απολύτως κινητικότητα.
Κάνοντας ως Επιμελητήριο Ιωαννίνων τον απολογισμό ισοζυγίου του 2021, ο κ. Δημητρίου δήλωσε « πως η μεταποίηση έχει αρνητικό δείκτη, καθώς έκλεισαν κατά την προηγούμενη χρονιά πάνω από 40 επιχειρήσεις και άνοιξαν μόνο 6. Είναι ο κλάδος που παράγει προϊόν, έχει κέρδος και καλύπτει πολλές θέσεις εργασίας. Όταν ο συγκεκριμένος κλάδος έχει ένα τόσο τεράστιο αρνητικό δείκτη προμηνύει μια δυσάρεστη εξέλιξη», σημείωσε ο κ. Δημητρίου.
Στις υπηρεσίες έχουμε επιχειρήσεις που είναι κλειστές αλλά δεν κλείνουν στα χαρτιά, γιατί περιμένουν να ρυθμίσουν ΙΚΑ και άλλες οφειλές. Έτσι έχουμε μια ζοφερή εικόνα που θυμίζει σκληρές εποχές μνημονιακές και θα πρέπει να το δει η κυβέρνηση’ τόνισε ακόμη ,ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, καλώντας την πολιτεία να εξετάσει την ενίσχυση των ασφαλιστικών εισφορών και την επέκταση των ΚΑΔ που υποσχέθηκαν ότι θα γίνει στην εστίαση, γιατί δεν επιδοτούνται εξίσου όλες οι επιχειρήσεις.
Ανέφερε από την άλλη και τις δυσοίωνες εκτιμήσεις των ξενοδόχων των Ιωαννίνων που με ανακοίνωσή τους περιέγραψαν μια εξίσου άσχημη κατάσταση στον κλάδο, παρ’ ότι τα τελευταία Χριστούγεννα ήταν μια πολύ καλή σεζόν για εκείνους. Δεν αρκούν 10 μέρες φιλοξενίας για να αντιμετωπιστεί μια κακή χρονιά, στο σύνολό της, αναφέρουν συγκεκριμένα οι ξενοδόχοι.
Σε «μάστιγα» που δείχνει πώς δεν γιατρεύεται ούτε περιορίζεται, αλλά αντιθέτως εξαπλώνεται, εξελίσσεται και η ανεργία στους νέους στην Ελλάδα. Η χώρα μας έχει το θλιβερό προνόμιο να είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης στην ανεργία των νέων, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για το Νοέμβριο.
Προφανώς οι δυσμενείς συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στη αγορά εργασίας, εξαιτίας και της πανδημίας, διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διόγκωση του προβλήματος, το οποίο έχει ενταθεί το τελευταίο διάστημα. Η ανεργία στους νέους, που είτε δυσκολεύονται αφάνταστα να ενταχθούν στον εργασιακό στίβο είτε όταν το επιτυγχάνουν πέφτουν «θύματα» εκμετάλλευσης και εξαιρετικά δυσχερών συνθηκών, αποτελεί διαχρονική «γάγγραινα» για την ελληνική κοινωνία.
Οι αριθμοί της Eurostat (μετρήσεις Νοεμβρίου 2021) μιλούν από μόνοι τους, καθώς η Ελλάδα κατέχει την πρωτιά στην ανεργία των νέων, με ποσοστό 39,1%, απέχοντας 10 ολόκληρες μονάδες από την δεύτερη Ισπανία. Η χώρα μας, δηλαδή, είναι κατά το κοινώς λεγόμενο είναι «μια κατηγορία μόνη της», σ’ ό,τι αφορά την ανεργία στις νέες ηλικίες, κάτω των 25 ετών. Στην τρίτη θέση του σχετικού πίνακα της Eurostat είναι η Ιταλία με 28%, ενώ την πρώτη πεντάδα κλείνουν οι Σουηδία (24,6%) και Πορτογαλία (22,4%).
Η κυβέρνηση οφείλει να λάβει άμεσα μέτρα στήριξης των μικρομεσαίων και των νοικοκυριών ενισχύοντας άμεσα τομείς της οικονομίας και κυρίαρχα την εργασία.
Ο χρόνος δεν είναι υπέρ της και πλέον δεν μπορεί να οδηγούνται τα πράγματα στον αυτόματο πιλότο. Ειδικά όταν υπάρχει παράλληλα μια υγειονομική κρίση που καλπάζει…