Τις τελευταίες ημέρες, ένα από τα κεντρικά θέματα συζήτησης είναι η ελληνογαλλική συμφωνία για τα εξοπλιστικά και συγκεκριμένα για την προμήθεια από την Ελλάδα φρεγατών από την Γαλλία. Με αφορμή αυτή την εξέλιξη ενθυμήθηκα και παλαιότερες δηλώσεις υπουργού της παρούσας κυβέρνησης, όταν στην παρουσίαση του σχεδίου της Περιφέρειας Αττικής για τη διαχείριση των απορριμμάτων, …«υπέδειξε» ουσιαστικά την καύση απορριμμάτων με ενεργειακή αξιοποίηση ως τον δρόμο για την ανακούφιση του λεκανοπεδίου από το υπαρκτό πρόβλημα. Είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός “Κουβεντιάζουμε εδώ και χρόνια για την ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων και υπάρχει «ιδεολογική συζήτηση». Στη Γαλλία υπάρχουν 140 τέτοιες μονάδες! Τι κουβεντιάζουμε; Ή θα γίνουμε Ευρώπη ή δεν θα γίνουμε”.
Γιατί το αναφέρω και τη σχέση έχει με την Ήπειρο. Στο τρέχον φύλλο της Δημοκρατικής Φωνής αναδεικνύεται το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ήπειρο, καθώς είναι ένα ζήτημα που καίει και την περιοχή μας.
Να δούμε όμως τι γίνεται στην Γαλλία για να έχουμε και μια εικόνα για άλλες πιο προηγμένες χώρες; Η Γαλλία βρίσκεται στο “TOP 10” της καύσης, στην ΕΕ των 28 κρατών μελών. Η Γαλλία (2018) παρουσιάζει ποσοστά ανακύκλωσης απορριμμάτων της τάξης του 25% και κομποστοποίησης της τάξης του 19% (σύνολο ανακύκλωσης – κομποστοποίησης ~44%), ναι μεν πολύ καλύτερα από τα δικά μας, που είναι της τάξης του 20% (σύνολο ανακύκλωσης – κομποστοποίησης), αλλά κάτω από τους δεσμευτικούς ευρωπαϊκούς στόχους του 55%-65% μέχρι το 2025-2035 αντίστοιχα. Επίσης, η Γαλλία θάβει το περίπου 21% των απορριμμάτων της όταν η Ελλάδα θάβει το 77%. Επίσης, η Γαλλία παρουσιάζει ποσοστό καύσης 35,1% (από τα πιο υψηλά), σχεδόν μόνο με παραγωγή ενέργειας. Εν ολίγοις, η Γαλλία καίει πολύ σκουπίδι, από το οποίο παράγει και ενέργεια (όλες σχεδόν οι μονάδες καύσης παράγουν ΚΑΙ ενέργεια), ενώ όλες παράγουν και τοξικά απόβλητα τα οποία και καταλήγουν σε ειδικούς χώρους επικίνδυνων αποβλήτων (δεν υπάρχουν τέτοιοι χώροι στη χώρα μας).
Ως κοινωνία και στην Ήπειρο, αλλά βέβαια και το πολιτικό προσωπικό, οφείλει να κάνει σαφείς επιλογές: είτε στον δρόμο του στρουθοκαμηλισμού και της μετάθεσης του προβλήματος, είτε στον δρόμο της λογικής και της νομιμότητας.
Επί της ουσίας, όμως και στην περιοχή μας έχουμε να κάνουμε σαφείς επιλογές: είτε τη μετάθεση του προβλήματος, είτε τον δρόμο της λογικής και υπάρχουν ήδη φωνές που ενδυναμώνονται για κατάργηση των πλαστικών μίας χρήσης και αντικατάστασή τους με υλικά και συσκευασίες πολλαπλών χρήσεων.
Μπορεί να γίνει αυτό; Θέλει μεγάλη προσπάθεια και αλλαγής κουλτούρας. Για να πάμε όμως πάλι στην Γαλλία για να πάρουμε ιδέες. Η Γαλλία καλύπτει εξαιρετικά μικρό μέρος των ενεργειακών της αναγκών από την “ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων”, ενώ ο κύριος όγκος της ενέργειας εξακολουθεί να παράγεται από τη χρήση πυρηνικής ενέργειας. Είναι σαφές ότι η καύση απορριμμάτων δεν σκοπεύει στην παραγωγή ενέργειας, αφού με λίγες ανεμογεννήτριες ή φωτοβολταϊκά (σ.σ. εδώ έχουμε αναδείξει το μείζον θέμα της αλόγιστης χορήγησης αδειών από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και την ανάγκη προστασίας των περιοχών Natura) μπορεί να παραχθεί η ίδια ενέργεια) αλλά στοχεύει στη διάθεση των απορριμμάτων. Γι΄ αυτό και η καύση θα πρέπει να συγκρίνεται με άλλες μεθόδους και τεχνολογίες ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ως προς τα τεχνικά, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά τους χαρακτηριστικά.
Η Γαλλία για να επιτύχει το 65% ανακύκλωση-κομποστοποίηση μέχρι το 2035 δεν μπορεί να αυξήσει την καύση του 35% που έχει, η οποία γι’ αυτό τον λόγο αποτελεί πλέον εμπόδιο, και προφανώς η Γαλλία προσανατολίζεται στην εξαγωγή της πανάκριβης τεχνογνωσίας σε χώρες με χαμηλότερη ανακύκλωση – κομποστοποίηση, όπως η Ελλάδα, αποσκοπώντας σε σημαντικά οικονομικά οφέλη.
Στον αντίποδα, εδώ και πολλά χρόνια, η Ε.Ε. έχει περιγράψει με σαφήνεια τις προτεραιότητές της μέσα από την περίφημη “πυραμίδα” η οποία ξεκινά με την πρόληψη (δηλ. μέτρα για την αποφυγή παραγωγής απορριμμάτων), συνεχίζει με την επαναχρησιμοποίηση, ακολουθεί η χωριστή διαλογή που οδηγεί σε αποτελεσματική κομποστοποίηση και ανακύκλωση. Στο τέλος της ιεράρχησης βρίσκεται η τελική επεξεργασία και διάθεση υπολειμμάτων είτε μέσα από ενεργειακή αξιοποίηση/καύση, είτε μέσα από ΧΥΤΥ.
Ως κοινωνία και στην Ήπειρο, αλλά βέβαια και το πολιτικό προσωπικό, οφείλει να κάνει σαφείς επιλογές: είτε στον δρόμο του στρουθοκαμηλισμού και της μετάθεσης του προβλήματος, είτε στον δρόμο της λογικής και της νομιμότητας.