Το 2023, έτος εκλογικό, έχει πολλές «μαύρες τρύπες» και κρύβει αρκετές παγίδες. Ταυτόχρονα όμως έχει και πολλές ευκαιρίες, αρκεί κανείς να τις δει. Το πολιτικό μας προσωπικό οφείλει να αξιολογήσει τις συνθήκες και να κάνει τις δικές του υπερβάσεις, ακόμα και τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Εύκολο; Καθόλου, καθώς οι προεκλογικές στρατηγικές, δυστυχώς, ενδέχεται να υπονομεύσουν κάθε προσπάθεια συνεννόησης ακόμα και για τα αυτονόητα τόσο στην κεντρική πολιτική σκηνή ενόψει των βουλευτικών εκλογών όσο και στις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Η χώρα πέρασε από διάφορες Συμπληγάδες τα τελευταία χρόνια με αφετηρία το μνημόνιο. Οι κρίσεις πολλαπλές, όπως και η παρούσα ενεργειακή που έχει αλλάξει άρδην τους σχεδιασμούς. Όμως, και η παρούσα κρίση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ενισχύει την αναγκαία διαδικασία αναστοχασμού και παράλληλα μας δείχνει το δρόμο και για ευκαιρίες σε πολλά επίπεδα. Δείτε μόνο γύρω μας στην Ήπειρο τι μπορεί να γίνει, αρκεί να έχουμε τα μάτια και τα αυτιά ανοικτά και να υπάρχει όραμα.
Κάθε οικονομία τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και σε περιφερειακό, πέρα από αδυναμίες, έχει και συγκριτικά πλεονεκτήματα και σε αυτά πρέπει να εστιάσουμε. Η Ήπειρος έχει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα και δίνει ευκαιρίες. Πολλοί ξένοι το αντιλαμβάνονται και αρχίζουν να επενδύουν στην περιοχή μας.
Όμως αυτός ο σχεδιασμός για τα νέα μονοπάτια και τους νέους δρόμους, πρέπει να γίνει στο πλαίσιο ενός νέου πατριωτισμού που χρειαζόμαστε σε αυτή τη νέα περίοδο που εισέρχεται η χώρα. Αυτός ο νέος πατριωτισμός όμως πρέπει να έχει στη βάση του ως κεντρικό στοιχείο την συνεννόηση και την συνεργασία.
Ουδείς υποστηρίζει ότι δύναται να εξαφανιστούν οι διαχωριστικές γραμμές των κομμάτων. Υπάρχει όμως περιθώριο συνεννόησης και παραγκωνισμού του διαλυτικού λόγου ένθεν κακείθεν που δεν οδηγεί πουθενά. Το είδαμε έντονα τη δεκαετία της κρίσης των τριών μνημονίων.
Η επιμονή στον διχαστικό λόγο θα οδηγήσει μόνο στην περαιτέρω διεύρυνση της κρίσης, σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή που θα μας εγκλωβίσει σε ένα λαβύρινθο μισαλλοδοξίας του παρελθόντος, χωρίς προοπτική για το μέλλον.
Η χώρα έχει πόρους και χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και αναγκαίες βοήθειες από την Ε.Ε. Ταυτόχρονα όμως έχει πλούσιο δυναμικό σε πάρα πολλά πεδία επιστημονικά και αυτό πρέπει να αξιοποιηθεί και να του δοθούν ευκαιρίες.
Το ζητούμενο είναι η εκάστοτε πολιτική ηγεσία σε όλα πεδία της πυραμίδας –από το αθηνοκεντρικό κράτος έως τους δήμους- να είναι σε θέση να σχεδιάσει πολιτική που θα σταθεροποιεί πρωτίστως την οικονομία και σε δεύτερο χρόνο θα της δίνει ώθηση να αναπτυχθεί, ακόμα και σε περιόδους κρίσης.
Ουσιαστικά είναι και ζήτημα τι προτεραιότητες θέτει κάθε ηγεσία και κυρίως θέμα στρατηγικής, αλλά αυτό αφορά πρωτίστως τις κυβερνήσεις. Η αυτοδιοίκηση μπορεί να κάνει άλλου είδους παρεμβάσεις σε διαφορετικά πεδία, καθώς έχει πολλαπλά εργαλεία και σήμερα υπάρχουν και οι πόροι που στο παρελθόν δεν υπήρχαν.
Ο πρώην Πρωθυπουργός της Μεγ. Βρετανίας, Γκόρντον Μπράουν το είχε περιγράψει εύστοχα –και αποτελεί οδηγό και για τους δικούς μας πολιτικούς- σε άρθρο του στον «Guardian» πριν από δυόμιση χρόνια: «Ανακάλυψα ότι δεν ήταν αρκετό να διαχειρίζομαι απλώς την κρίση από τη μία μέρα στην άλλη, ούτε καν να βρίσκομαι ένα βήματα μπροστά από τα γεγονότα. Η πραγματική πρόκλησή είναι να περιμένεις το επόμενο πρόβλημα».
Αυτό που περιγράφει ο Μπράουν το κάνουν οι οικονομικοί παράγοντες, οι άνθρωποι της αγοράς και πολλές φορές και απλοί πολίτες στο πλαίσιο της οικιακής οικονομίας. Δυστυχώς δεν το κάνουν οι πολιτικοί μας και ως εκ τούτου πρέπει να αλλάξουν και γραμμή πλεύσης, είτε μιλάμε για τις κυβερνήσεις είτε για την αυτοδιοίκηση.
Η αλλαγή πλεύσης και η χάραξη στρατηγικής βιώσιμης θα δώσει προοπτική και θα δημιουργήσει συνθήκες για ένα Νew Deal, δηλ. σε μια νέα συμφωνία, ειδικά σε μια περίοδο που βλέπουμε την 4η βιομηχανική επανάσταση να προχωρά και η χώρα μας να μην έχει ούτε στοιχειώδες σχέδιο προς υλοποίηση για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο ώστε να παραχθεί νέος πλούτος. Γιατί «καλά και άγια» τα επιδόματα και το pass κάθε είδους που δίνονται, αλλά η χώρα δεν μπορεί να κινείται με λογικές επιδοματικές μόνο. Είναι ζωτικής σημασίας να παραχθεί νέος πλούτος και να διασφαλιστεί η ανάπτυξη και η κοινωνική ευημερία.
Το κρίσιμο όμως στοίχημα για το πολιτικό σύστημα, εάν πραγματικά θέλει να βοηθήσει και την υγιή επιχειρηματικότητα, είναι να υπάρξει αυτό το εθνικό new deal, η νέα συμφωνία που θα προωθήσει το νέο παραγωγικό μοντέλο που θα δίνει βάρος στα πλεονεκτήματα της χώρας. Για την Ήπειρο το έχουμε επισημάνει πολλές φορές, ότι είναι ζήτημα επιβίωσης. Αρκεί οι παράγοντες της αυτοδιοίκησης, είτε οι νυν είτε όσοι θέλουν να έρθουν, να το αντιληφθούν και να κινηθούν αναλόγως.
Και αυτό για να οδηγήσει σε διατηρήσιμη, σταθερή και υγιή ενδογενή ανάπτυξη (δίκαιη, έξυπνη και βιώσιμη) με έμφαση και στην ενίσχυση δημοσίων πολιτικών και δεν θα οδηγηθούμε σε καταστάσεις που θα ευνοούν τα διαχρονικά παρασιτικά κυκλώματα με τάσεις «κοτσαμπασισμού». Τέτοια φαινόμενα έχουμε δει πολλά και σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο και πρέπει να σπάσουν!
Το 2023, αν και εκλογικό έτος, είναι ευκαιρία να σταλεί μήνυμα πολιτικής υπευθυνότητας, νέας κοινωνικής ενσυναίσθησης, εθνικής αυτογνωσίας και της αναγκαίας συλλογικότητας και συνεργασίας όπου είναι εφικτό.
Η ευθύνη είναι ατομική και συλλογική και τα προβλήματα δεν έχουν χρώματα. Είναι η ώρα για να προχωρήσει το εθνικό New Deal και η εθνική συνεννόηση, να αναλάβουν πραγματικά τις ευθύνες τους κυρίως οι πολιτικοί. Και μετά το εθνικό New deal πρέπει να έρθει η ώρα για μια νέα περιφερειακή και τοπική συμφωνία, αρχής γενομένης από την Περιφέρεια και μετά στους κεντρικούς δήμους. Οι ευκαιρίες υπάρχουν.