Του Άρη Ραβανού
Δημοσιογράφος- Μέλος ΕΣΗΕΑ
Σύμβολους Έκδοσης Δημοκρατικής Φωνής
Αυτή την εβδομάδα δεν θα πρωτοτυπήσω, ούτε σκέφθηκα πολύ για να γράψω το κύριο άρθρο. Για να καταλάβετε τι συμβαίνει, απλά τράβηξα από το αρχείο ένα κείμενό μου πέρυσι και το αναδημοσιεύω. Γιατί; Για τον πολύ απλό λόγο ότι δεν γίνεται τίποτα και δεν συζητά κανείς τίποτα ουσιαστικό. Άλλαξε δραματικά κάτι; Όχι.
Το επαναλαμβάνω για να δούμε τι συμβαίνει:
Οι Ηπειρώτες είμαστε εργατικοί, φιλότιμοι, ντόμπροι, φιλόξενοι και πολλά άλλα. Μένω στα πολλά θετικά που αναγνωρίζουν και οι φίλοι μας που επισκέπτονται την πανέμορφή περιοχή μας. Και έχουν να λένε για τις ομορφιές της Ηπείρου όσοι έρχονται και ήλθαν πολλοί αυτό το Δωδεκαήμερο των γιορτών. Αυτό είναι ένα άκρως θετικό στοιχείο σα να τους έδωσαν, όπως τα pass που δίνει η κυβέρνηση, pass για την Ήπειρο. Να μείνουμε όμως μόνο σε αυτό; Προφανώς όχι. Το επικροτούμε και προσπαθούμε να αναλύσουμε να δούμε τι μπορεί να βγει θετικό για όλους τους Ηπειρώτες που ζητούν ισότιμη συμμετοχή και ανάπτυξη. Η ανάπτυξη στην Ήπειρο πρέπει να είναι ισόρροπη και ισότιμη και να γευόμαστε όλοι τους καρπούς της και όχι μόνο σε λίγες περιοχές. Αλλιώς δεν έχει και νόημα και νομίζω το αναγνωρίζουν και το καταλαβαίνουν οι νοήμονες στα Γιάννινα όπου έχουν και τα πόστα.
Όσοι ασχολούνται με τον τουρισμό μιλάνε για τον τουριστικό κορεσμό που επέρχεται σε διάφορες περιοχές από την μη ισόρροπη ανάπτυξη. Αυτό το βλέπουμε έντονα στο Μέτσοβο και στα Ζαγόρια, όπου ναι μεν πολύ όμορφα, αλλά μπορεί να αντέξουν τόσες χιλιάδες επισκέπτες. Άρα μήπως το ζητούμενο –και το αναφέρω με καλή προαίρεση- είναι να αναπτυχθούν με σωστό σχεδιασμό και οι άλλες περιοχές της Ηπείρου π.χ. προς Τζουμέρκα;
Θα περιγράψω την εμπειρία μου από τις ημέρες της Πρωτοχρονιάς για να αναδειχθεί το μέγεθος του προβλήματος και να αποτελέσει και θέμα συζήτησης και ενόψει των εκλογών για να βελτιωθεί η κατάσταση. Βρέθηκα στον οικισμό Τσόπελα της Πράμαντας, Δήμος Βορείων Τζουμέρκων όπου κάνει πολύ καλή δουλειά ο δήμαρχος Γιάννης Σεντελές, όπως και πιο κάτω ο δήμαρχος Κεντρικών Τζουμέρκων Χρήστος Χασιάκος. Φθάνουν οι καλές προθέσεις των δημάρχων και η δουλειά τους που όντως επιβραβεύεται; Όχι, γιατί εάν θέλεις να έχεις τουρισμό από άλλες περιοχές πρέπει να φτιάξεις υποδομές.
Στο πεδίο αυτό υστερούμε και πρέπει να πέσει το βάρος την επόμενη περίοδο για να έχουμε ισόρροπη ανάπτυξη στην Ήπειρο και να αυξηθεί και το εισόδημα στις άλλες περιοχές πλην των Ιωαννίνων και αναφέρομαι ειδικά στον χειμερινό τουρισμό. Για τις υποδομές μου είπαν πάρα πολλοί που συνομίλησα από άλλες περιοχές, βόρεια Ελλάδα, Κέρκυρα, Αθήνα, κλπ. Ευχαριστημένοι από τους ξενώνες και από την φιλοξενία των ανθρώπων της εστίασης, ξετρελαμένοι από το φυσικό μας περιβάλλον –έχουν να το λένε και μας διαφημίζουν- αλλά! Το αλλά είναι ότι εκτός από τα πολλά θετικά και για την γαστρονομία μας (κρέατα, τυριά, πίτες, κλπ.) έχουν να λένε για το κακό οδικό δίκτυο.
Από Ροδαυγή προς γέφυρα της Πλάκας. Από Πράμαντα προς Καλαρρύτες. Αυτά είναι μόνο δυο σημεία που ήταν θέμα συζήτησης με αρνητικό πρόσημο. Ουσιαστικά μια θετική εικόνα την χάλαγε το οδικό δίκτυο. Βέβαια είπαν πολλοί ότι οι περιοχές είναι δύσβατες και δύσκολο να γίνουν πολλά, αλλά μήπως το 2023 πρέπει να δούμε τι μπορεί να γίνει.
Οι αρμόδιοι –και δεν το αναφέρουμε ως κριτική και να «μαλλιοτραβηχτούμε χρονιάρες μέρες αλλά περισσότερο ως προβληματισμό και να δούμε τι μπορεί να αλλάξει- πρέπει να επανασχεδιάσουν αυτό που λέμε στρατηγική ανάπτυξης στην Ήπειρο και να τους «αγκαλιάζει» όλους.
Νομίζω ότι αυτό θα είναι προς όφελος όλων και το κατανοούν όλοι, καθώς τα προβλήματα και οι λύσεις δεν έχουν χρώματα.
Το καμπανάκι της απογραφής
Η απογραφή τι μας έδειξε, πέρα από την μείωση του πληθυσμού της Ηπείρου; Ότι πρέπει να τεθεί τέλος στην αναπτυξιακή μονομέρεια, με προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης και αυτό είναι μια κεντρική κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να πιέσει το σύνολο του πολιτικού προσωπικού της Ηπείρου. Παράλληλα να πιέσει να οδηγηθούν νέοι πόροι στην περιφέρεια. Δεν είναι δυνατόν να μιλάνε για αναπτυξιακή διαδικασία, νέο παραγωγικό μοντέλο, ενίσχυση των περιφερειών (στόχος σημαντικός και της Ε.Ε.) και την ίδια στιγμή τα περισσότερα χρήματα να κατευθύνονται στην Αττική, όπου και ο μισός πληθυσμός της Ελλάδας. Εδώ υπάρχει η μεγάλη αντίφαση: δημιουργείς κίνητρα επιστροφής στην περιφέρεια, την οποία θέλει να ενισχύσει και η Ε.Ε. και ως εκ τούτου δίνεις πόρους και διαμορφώνεις συνθήκες, αλλιώς όλα είναι «λόγια του αέρος».
Εάν δεν υπάρξουν πολιτικές συνοχής και ισόρροπης ανάπτυξης, με σκοπό την άρση της ανισότητας κέντρου-περιφέρειας και των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων, οι οποίες είναι έντονες στην ορεινή και νησιωτική Ελλάδα, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα και αυτό στην Ήπειρο το βλέπουμε έντονα.
Ενδεικτικά αλλά συνδυαστικά πρέπει να προωθηθούν, πολιτικές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, για αναπτυξιακές δράσεις πρωτογενούς παραγωγής, αγροτουρισμού, θεματικού τουρισμού, κοινωνικής οικονομίας κ.α., για την παροχή εκπαιδευτικών και υγειονομικών υπηρεσιών.
Προφανώς υπάρχει υλικό από τις συζητήσεις και επίπεδο περιφέρειας και δήμων, τα προηγούμενα χρόνια, που πρέπει να αξιοποιηθεί, να συνδεθεί με τα νέα δεδομένα και, μέσω των συζητήσεων, να επικαιροποιηθεί.
Είναι η ώρα, εκτός κομματικών γραμμών, να γίνει ένα Πανηπειρωτικό συνέδριο για την χάραξη ενός γενικότερου αναπτυξιακού σχεδίου για την Ήπειρο που θα ξεπερνά κόμματα και παρατάξεις.
Είναι εύκολο να γίνει. Η Ήπειρος έχει τεράστιο πλούτο σε ανθρώπινο δυναμικό, επιμελητήρια, το εξαιρετικό πανεπιστήμιο, κ.λ.π. Αρκεί να το θέλουν κάποιοι. Ποτέ δεν είναι αργά. Είναι περισσότερα όσα μας ενώνουν, απ’ όσα μας χωρίζουν. Οι καιροί ου μενετοί.