Master Plan ή Αποικιοκρατικό Συμβόλαιο; Το μέλλον του λιμένα Ηγουμενίτσας στα χέρια της Grimaldi
Οι προτάσεις επενδύσεων για τον εκσυγχρονισμό του λιμένα προκαλούν αντιδράσεις πολιτών και φορέων που βλέπουν απώλεια δημόσιου ελέγχου και περιβαλλοντικού κινδύνου
Ο λιμένας της Ηγουμενίτσας βρίσκεται σε μια κρίσιμη φάση μετάβασης. Η παραχώρηση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ) στον ιταλικό όμιλο Grimaldi Lines και στις Μινωικές Γραμμές, έναντι 84,17 εκατομμυρίων ευρώ, σηματοδότησε μια νέα εποχή για τη λιμενική πολιτική της χώρας, αλλά και ένα κύμα έντονων αντιδράσεων.
Η Grimaldi, ως νέος πλειοψηφών μέτοχος, δηλώνει ότι επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του λιμένα, ωστόσο μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας θεωρεί ότι η παραχώρηση έγινε με αποικιοκρατικούς όρους, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση και με περιορισμένα οφέλη για την περιοχή.
Το νέο Master Plan και οι εισηγήσεις του επενδυτή
Το νέο Master Plan του Λιμένα Ηγουμενίτσας εκπονήθηκε από τεχνική εταιρεία – σύμβουλο, στο πλαίσιο της υποχρέωσης αναθεώρησης και επικαιροποίησης του στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης.
Στο σχέδιο αυτό περιλαμβάνονται και προτάσεις της εταιρείας Grimaldi, οι οποίες προσανατολίζονται σε μια εκτεταμένη αναδιάρθρωση και διαφοροποίηση των λιμενικών δραστηριοτήτων. Οι βασικοί άξονες των προτάσεων είναι οι εξής:
Ίδρυση Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης
Προβλέπεται η δημιουργία ειδικής ζώνης για συντήρηση και επισκευή πλοίων, με στόχο την τεχνική αυτοδυναμία και τη μείωση του κόστους λειτουργίας του στόλου. Η δραστηριότητα αυτή θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην τοπική απασχόληση, αλλά εγείρει ανησυχίες για χωροθέτηση και επιπτώσεις στο παράκτιο περιβάλλον.
Ειδική Προβλήτα για Πλοία Γεωτρήσεων στο Ιόνιο και την Αδριατική
Στόχος είναι η εξυπηρέτηση πλοίων που συμμετέχουν σε προγράμματα θαλάσσιων γεωτρήσεων και ενεργειακών ερευνών. Αν και το έργο ενισχύει τη στρατηγική θέση του λιμένα, προκαλεί προβληματισμό για τις πιθανές συνέπειες στην ευαίσθητη θαλάσσια οικολογία της περιοχής.
Δεξαμενές Υγρών Καυσίμων και Πρατήριο Καυσίμων (Μονοπώλιο)
Η πρόταση περιλαμβάνει εγκατάσταση δεξαμενών και πρατηρίου καυσίμων εντός του λιμένα, με ενδεχόμενο αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης. Το σχέδιο θεωρείται κρίσιμο για την ενεργειακή υποστήριξη των πλοίων, αλλά έχει προκαλέσει αντιδράσεις ως προς την ασφάλεια, την περιβαλλοντική διαχείριση και τη συγκέντρωση ελέγχου σε ιδιώτη φορέα.
Προβλήτα για Χύμα Φορτία (Bulk Cargo)
Προβλέπεται νέα υποδομή για τη διαχείριση προϊόντων όπως άμμος, τσιμέντο και αδρανή. Η ανάπτυξη αυτή θα ενισχύσει την εμπορική δραστηριότητα του λιμένα, αλλά πιθανόν να επηρεάσει αρνητικά τη λειτουργία του αστικού ιστού και τις τουριστικές χρήσεις της παραλιακής ζώνης.
Οικονομική Ανάπτυξη και Προοπτικές
Η Grimaldi προβάλλει το σχέδιο ως μεγάλη αναπτυξιακή επένδυση που θα φέρει νέες θέσεις εργασίας και θα αναβαθμίσει την παρουσία της Ελλάδας στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές.
Η εταιρεία δηλώνει πρόθεση να εντάξει την Ηγουμενίτσα στο δίκτυο των “πράσινων λιμανιών” του Ομίλου, με μειωμένες εκπομπές, χρήση νέων τεχνολογιών και καλύτερη διαχείριση ενέργειας και αποβλήτων. Παράλληλα, σχεδιάζονται βελτιώσεις σε χερσαίες υποδομές, χώρους logistics και οδικές συνδέσεις με την Εγνατία Οδό.
Η Αντίδραση της Τοπικής Κοινωνίας
Παρά το θετικό αφήγημα της επένδυσης, η τοπική κοινωνία έχει εκφράσει έντονη αντίθεση.
Πολλοί φορείς και πολίτες υποστηρίζουν ότι η πώληση του λιμένα συνιστά παραχώρηση εθνικής υποδομής με αποικιοκρατικούς όρους, καθώς το τίμημα θεωρείται χαμηλό και οι όροι υπέρμετρα ευνοϊκοί για τον επενδυτή.
Κύριο αίτημα των κατοίκων είναι να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας του λιμένα και να υπάρχει πραγματική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στις αποφάσεις που επηρεάζουν το μέλλον της πόλης.
Επιπλέον, υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες ότι η ανάπτυξη βαριών βιομηχανικών δραστηριοτήτων (καύσιμα, χύμα φορτία, γεωτρήσεις) θα αλλοιώσει τον αστικό και τουριστικό χαρακτήρα της Ηγουμενίτσας και θα περιορίσει την πρόσβαση των πολιτών στη θάλασσα.
Προϋποθέσεις Βιωσιμότητας
Για να αποκτήσει το Master Plan κοινωνική νομιμοποίηση και βιωσιμότητα, απαιτείται:
Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) με διαφάνεια και
Σαφής διαχωρισμός ζωνών χρήσης (τουρισμός, εμπόριο, ναυπηγοεπισκευή) ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις δραστηριοτήτων.
Μέτρα κοινωνικής ανταπόδοσης, με απασχόληση τοπικού εργατικού δυναμικού και επενδύσεις σε δημοτικές υποδομές.
Αποτελεσματικός δημόσιος έλεγχος στην οικονομική λειτουργία του λιμένα και στις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις του επενδυτή.
Το Master Plan του Λιμένα Ηγουμενίτσας, αν και εκπονήθηκε από τεχνική εταιρεία – σύμβουλο, φέρει τη σφραγίδα των επενδυτικών προτάσεων της Grimaldi και ανοίγει τον δρόμο για βαθιές αλλαγές στη φυσιογνωμία της πόλης και της περιοχής.
Η τοπική κοινωνία, που χαρακτηρίζει την παραχώρηση «αποικιοκρατική», δεν απορρίπτει την ανάπτυξη, αλλά ζητά σεβασμό, συμμετοχή και διαφάνεια.
Η ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική πρόοδο και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του λιμένα θα καθορίσει εάν η Ηγουμενίτσα θα αποτελέσει παράδειγμα σύγχρονης λιμενικής ανάπτυξης ή υπόδειγμα απώλειας εθνικού ελέγχου σε στρατηγικές υποδομές.