in

Θέατρο…στον καιρό της πανδημίας


Οι ρίζες του θεάτρου φτάνουν πολύ βαθιά πίσω στο παρελθόν, στις θρησκευτικές τελετουργίες των πρώτων κοινωνιών, αλλά και στην ανάγκη των ανθρώπων για δημιουργία και έκφραση, πριν ακόμη ισχύσει ο λόγος ως σύστημα επικοινωνίας, μέσα από δρώμενα που προανήγγειλαν την τραγωδία και την κωμωδία, τις δύο μορφές του θεάτρου που είναι συνυφασμένες με την ίδια τη ζωή. Ως μετεξέλιξη όλων αυτών, στον αρχαίο ελληνικό κόσμο μπήκαν τα θεμέλια της παγκόσμιας ιστορίας του, όπως το γνωρίζουμε στις μέρες μας.

Είναι λοιπόν έκδηλος και αδιαμφισβήτητος ο δεσμός της τέχνης του θεάτρου με την ιστορία του ανθρώπινου γένους. Γεννήθηκε και εξελίχθηκε μαζί και παράλληλα με αυτό. Ο Όσκαρ Ουάιλντ έλεγε πως θεωρούσε το θέατρο τη σπουδαιότερη μορφή τέχνης, τον πιο άμεσο τρόπο με τον οποίο ένας άνθρωπος μπορεί να μοιραστεί με έναν άλλο την αίσθηση του τί είναι να είσαι άνθρωπος. Αυτά ακριβώς τα λόγια σηματοδοτούν κατά τη γνώμη μου το μεγαλείο αυτής της τέχνης και την καθιστούν αναντικατάστατη. Σε μια θεατρική παράσταση, ηθοποιοί και θεατές βιώνουν τη μαγεία του ταξιδιού προς τον εσώτερο εαυτό τους, επικοινωνώντας και αλληλεπιδρώντας μ’ έναν τρόπο μυσταγωγικό και βαθιά πνευματικό. Κι αυτή η εσωτερική διαδρομή προς γνωστές και άγνωστες πτυχές του εαυτού, τα γνήσια συναισθήματα και οι πηγαίες σκέψεις, λειτουργούν εκστατικά, ακόμη και θεραπευτικά, καθοδηγώντας τον άνθρωπο προς μια ψυχική και πνευματική ολοκλήρωση.

Τον Μάρτιο του 2020, ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού . Ήρθε και σαν λαίλαπα λεηλάτησε τις ζωές μας, στερώντας μας πολλά απ’ όσα θεωρούσαμε δεδομένα και αυτονόητα. Κυρίως όμως μας “αποψίλωσε” από δράσεις συνυφασμένες με την ανθρώπινη υπόστασή μας. Μαζί μ’ αυτές και το θέατρο. Τα θέατρα σε όλο τον κόσμο αναγκάστηκαν να κλείσουν, για να ξαναλειτουργήσουν κάποια στιγμή με νέα δεδομένα κι έπειτα να ξαναβάλουν λουκέτο. “Ρωμαίος και Ιουλιέτα με δυο μέτρα απόσταση… πώς γίνεται αυτό;”, διάβασα κάπου. Και μετά… θεατρικές παραστάσεις μαγνητοσκοπημένες ή σε live streaming (ζωντανή μετάδοση) στο διαδίκτυο! Αυτό κι αν δε γίνεται! Και δεν αναφέρομαι απλά και μόνο στη μοιραία υποτίμηση της θεατρικής τέχνης. Το θέατρο δεν προορίζεται για μια οθόνη. Σε κάθε παράσταση, ο ηθοποιός βρίσκεται σε απόλυτη σύνδεση με τον περιβάλλοντα χώρο, τους θεατές που κάθε φορά είναι διαφορετικοί, τη φυσική, πνευματική και ψυχική κατάσταση των άλλων ηθοποιών τη δεδομένη στιγμή. Κάθε παράσταση, κάθε συνεύρεση με το κοινό είναι μια ζωντανή, δυναμική και ανεπανάληπτη διαδικασία και εμπειρία, την οποία είναι αδύνατο να αιχμαλωτίσει το μάτι μιας κάμερας.

“Όλοι εμείς που κάνουμε θέατρο, το κάνουμε για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας.”

Ωστόσο, ταυτόχρονα με τις όποιες αντικειμενικές δυσκολίες προέκυψαν, η έλλειψη ουσιαστικών μέτρων προστασίας και στήριξης, σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία,  καθιστά το διαδίκτυο σύμμαχο στο να παραμείνει ζωντανό το θέατρο και όσοι εργάζονται γι’ αυτό. Είναι το αναγκαίο κακό για να συνεχίσουν να ονειρεύονται και να δημιουργούν. Και μια κάποια συντροφιά σε όσους “Μένουμε Σπίτι”. Ελπίζω μόνο να είναι ένα παροδικό σύμπτωμα της πανδημίας και όχι ένα νέο “ήθος”, που θα προστεθεί στην εσωστρέφεια, τη μοναχικότητα και τον φόβο για ανθρώπινη επικοινωνία και επαφή, τα οποία έτσι κι αλλιώς δε συμβαδίζουν με την τέχνη του θεάτρου.

“Όλοι εμείς που κάνουμε θέατρο, το κάνουμε για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας.” Μ’ αυτά τα λόγια του Κάρολου Κουν, στην καρδιά και την σκέψη μας, ας μην λησμονήσουμε την ιερή καταγωγή του θεάτρου, την σπουδαιότητα του ρόλου του στην εξέλιξη του ανθρώπου, την ουσιαστική του υπόσταση. Κι ας κλείσουμε όλοι μέσα μας το εισιτήριο για την πρώτη θεατρική παράσταση που θα βιώσουμε, όταν η μπόρα θα περάσει…

Κάποιες σκέψεις της Λένας Τέφα, μέλους της Νέας Θεατρικής Ομάδας της Πρέβεζας “Γιατί Όχι;”
Η νέα Θεατρική Ομάδα Πρέβεζας είναι μια ενθουσιώδης ομάδα ερασιτεχνών ηθοποιών που με τη σκηνοθετική καθοδήγηση της κ. Βιργινίας Μπάκα μεταξύ άλλων έχουν ανεβάσει τα έργα : «Μην το πεις ούτε του μπαμπά» το 2012, «Τρία τυφλά ποντικάκια» το 2013, το «Ξενοδοχείο ο Παράδεισος» το 2014, το “Μ’ αγαπάς” το 2016 το “Αποστολή Εξετελέσθη” το 2017, και το “Ξένοι Μεταξύ μας” το 2018 και «η Παράξενη κυρία Σβατζ» το 2020 . Έχει αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις στο θεατρόφιλο κοινό της πόλης της Πρέβεζας και έχει αγκαλιαστεί από την τοπική κοινωνία.