in

Το Θέμα: Δασικοί Χάρτες – Η αρχή του τέλους

editor_image

Του Χρήστου Τσούτση


 

Η διαδικασία ολοκλήρωσης των Δασικών χαρτών βρίσκεται στο στάδιο της ανάρτησης χωρίς να έχει οριστικοποιηθεί ακόμα το 100%. Αποτελεί μια μεγάλη μεταρρύθμιση που θα αλλάξει το χάρτη της χώρας και ταυτόχρονα θα λειτουργήσει αποτελεσματικά ξεκαθαρίζοντας το τοπίο, αναφορικά με την καταγραφή των δασικών περιοχών, σε συνάρτηση με την αποτύπωση των πράξεων της Διοίκησης, την κωδικοποίηση των στοιχείων και τέλος με την ορθή απεικόνισή τους επί των ενιαίων χαρτογραφικών υπόβαθρων του Ελληνικού Κτηματολογίου.

Αν και ο Δασικοί Χάρτες δεν θίγουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα ιδιωτών ή δικαιώματα του Δημοσίου, στην πράξη όμως, οποιαδήποτε ιδιωτική έκταση που εμφανίζεται ως δασικού χαρακτήρα στον Δασικό Χάρτη διεκδικείται από το Δημόσιο ως δημόσια δασική έκταση, πλην εξαιρέσεων (αναγνωρισμένα ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις). Ανάλογη διεκδίκηση υφίσταται και για τις χορτολιβαδικές εκτάσεις. Η διεκδίκηση της κυριότητας των δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων εκ μέρους του Δημοσίου γίνεται μέσω της δήλωσης του Δημοσίου, των εκτάσεων αυτών, στο Εθνικό Κτηματολόγιο. Πρακτικά, ο Δασικός Χάρτης αποτελεί το εργαλείο του Δημοσίου για να υποβάλει τη δήλωσή του στα πλαίσια του Εθνικού Κτηματολογίου, δηλαδή το εργαλείο για την εξασφάλιση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας καθώς οι δασικές εκτάσεις ήταν διαχρονικά στο στόχαστρο των καταπατητών της δημόσιας γης, που με βάσει τα στοιχεία του Κτηματολογίου καλύπτουν 700.000 καταπατημένα στρέμματα σε όλη την Ελλάδα, από τα οποία τα 282.000 βρίσκονται στην Αττική.

Η συμμετοχή του Ελληνικού Κτηματολογίου είναι καθοριστική στην παραπάνω προσπάθεια καθώς παρακολουθεί, επιβλέπει και ελέγχει τις σχετικές συμβάσεις συντονίζει τη διαδικασία, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Διευθύνσεις Δασών μιας και με το νόμο 4389/2016 η κόκκινη γραμμή που οριοθετεί τα δάση μπαίνει από τις Διευθύνσεις Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Παράλληλα αναπτύσσει, υποστηρίζει και αναβαθμίζει διαδικτυακές εφαρμογές για την ηλεκτρονική ανάρτηση των δασικών χαρτών και την υποβολή αντιρρήσεων και αιτήσεων διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων. Νομοθετικό και εποπτικό ρόλο στην όλη προσπάθεια έχει το ΥΠΕΝ.

Η Κυβέρνηση της Ν.Δ που ψήφισε τον Νόμο 4685/2020 δέχθηκε δριμύτατη κριτική όλο το προηγούμενο διάστημα από την Αντιπολίτευση για «εσκεμμένες καθυστερήσεις» με την απόφαση, όλοι οι δασικοί χάρτες να «αναμορφωθούν» και να αναρτηθούν εκ νέου. Επιλογή με πρόσχημα τις «πολλές» αντιρρήσεις στους μέχρι τότε αναρτηθέντες δασικούς χάρτες, τις οποίες συντήρησε παγώνοντας τις προσλήψεις δασικών υπαλλήλων αλλά και την Κυβερνητική παραδοχή ότι δεν εφαρμόστηκε ο νόμος καθώς υπήρχαν αιτήσεις που υποβλήθηκαν για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών και δεν εξετάστηκαν.

Πάντως οφείλουμε να τονίσουμε ότι εκκρεμεί η συζήτηση της αίτησης ακυρώσεως στο Συμβούλιο της Επικρατείας που κατέθεσαν περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά της υπουργικής απόφασης που προσδιορίζει την διαδικασία αναμόρφωσης των δασικών χαρτών και τις διοικητικές πράξεις που δύνανται να τους αναμορφώσουν. Μια απόφαση που μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές.

Είναι σημαντικό επίσης να ειπωθεί ότι, όπως το Δασικό Κτηματολόγιο παλαιότερα, έτσι και οι Δασικοί Χάρτες σήμερα μπορεί να περιέχουν αρκετά λάθη, αδικίες ή παραλείψεις, που μπορούν όμως να διορθωθούν με τη διαδικασία της υποβολής αντιρρήσεων (ανάλογη διαδικασία υφίσταται και για το Εθνικό Κτηματολόγιο).

Ο κύριος στόχος με την ολοκλήρωση κατάρτισης των δασικών χαρτών παραμένει να είναι διαχρονικός για τον χωρικό (γεωγραφικό) προσδιορισμό και την αποτύπωση των δασών και δασικών εν γένει εκτάσεων (χορτολιβαδικές, βραχώδεις κλπ) όλης της χώρας.

Μια προσπάθεια που ξεκίνησε με τη θεσμοθέτηση των Δασικών χαρτών το 1979, αλλά τριάντα χρόνια αργότερα η υλοποίηση τους ήταν λίγο πάνω από το μηδέν, όπως είχε επισημανθεί από το ΣΤΕ, που με αποφάσεις του επέβαλε ουσιαστικά τη σύνδεση του Κτηματολογίου με τους Δασικούς Χάρτες και σήμερα ευελπιστούμε ύστερα από σαράντα και πλέον χρόνια να ολοκληρωθεί με επιτυχία.