Αγαπητές συντρόφισσες & αγαπητοί σύντροφοι,
Το 3ο συνέδριο του κόμματός μας, μας βρίσκει αντιμέτωπες και αντιμέτωπες με μια σειρά από πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις. Μετά την ευρωπαϊκή οικονομική κρίση και τα προγράμματα λιτότητας, την υγειονομική κρίση και την πανδημία, αλλά και την υπόκωφη περιβαλλοντική κρίση, η Ευρώπη και η χώρα μας αντιμετωπίζουν μια σειρά από νέες κρίσεις που πλήττουν, πρώτα και κύρια, τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία διαμορφώνει νέες συνθήκες, με την ευρωπαϊκή ηγεσία να μοιάζει ανίκανη να διασφαλίσει την ειρήνη και τη συνεννόηση στο γεωγραφικό της χώρο. Ο «θαυμαστός κόσμος» που αναδύθηκε μετά την κατάρρευση του Υπαρκτού, βουλιάζει στην αστάθεια, τις ανισότητες, την περιβαλλοντική καταστροφή και τον πόλεμο. Οι λαοί καλούνται να υπερασπιστούν -για μία ακόμη φορά- την ειρήνη, την αξιοπρέπεια και τα κοινωνικά αγαθά, παρά τις ακραίες φωνές και τη διάθεση των πολιτικών ηγεσιών για συμμετοχή στην κούρσα των εξοπλισμών. Η Αριστερά πρέπει να παίξει το ρόλο της, πρωταγωνιστώντας στο εσωτερικό του φιλειρηνικού κινήματος, θέτοντας την επιτακτική ανάγκη να σταματήσει ο πόλεμος και να νικήσει η ζωή.
Οι εξελίξεις αυτές βρίσκουν τους πολίτες της χώρας μας σε πολύ δεινή κατάσταση. Οι επιπτώσεις της πανδημίας, η ακρίβεια και η ενεργειακή φτώχια απειλούν καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας. Όλες και όλοι ζούμε σε ένα πρωτόγνωρα αποπνικτικό περιβάλλον υπό την έννοια:
⬛ των αντιδημοκρατικών διαδικασιών,
⬛ της χειραγώγησης του Τύπου και της δικαιοσύνης,
⬛ της περιβαλλοντικής καταστροφής,
⬛ της φτωχοποίησης και του αναπτυξιακού τέλματος,
⬛ της ανυπαρξίας βασικών δικαιωμάτων, της απανθρωπιάς και του μίσους για κάθε διαφορετικό – συμπεριλαμβανομένης της νεολαίας.
Η κυβέρνηση της ΝΔ αξιοποιεί κάθε ευκαιρία προκειμένου να κάνει πλιάτσικο στο δημόσιο ταμείο. Προτάσσει την ιδιοτέλεια και τον ατομικισμό και οδηγεί τη χώρα σε μια ακραία νεοφιλελεύθερη και αυταρχική κατεύθυνση. Παράλληλα, το αναπτυξιακό της μοντέλο είναι παρόμοιο με αυτό που οδήγησε στα αδιέξοδα της προηγούμενης δεκαετίας. Επίσης, οι υποδομές του Κοινωνικού Κράτους συρρικνώνονται ή ξεπουλιούνται, οι πολιτικές για τη δημόσια υγεία και την παιδεία αποσκοπούν στην ιδιωτικοποίηση και τους αποκλεισμούς, ενώ η δυνατότητα απόκτησης ή ενοικίασης κατοικίας γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Η κοινωνική πλειοψηφία περιμένει, λοιπόν, να ακούσει το δικό μας σχέδιο και έναν προγραμματικό λόγο για το πώς μπορούμε να το υλοποιήσουμε. Από τη δική μας πλευρά, θέλουμε να πείσουμε την κοινωνία να μας εμπιστευτεί ξανά τη διακυβέρνηση της χώρας, καθώς η πολιτική αλλαγή είναι επιτακτική στην κατεύθυνση της οικονομίας της γνώσης, της μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, του παραγωγικού μετασχηματισμού, του σεβασμού στο περιβάλλον και της εφαρμογής πραγματικά κοινωνικών πολιτικών.
Το κόμμα μας παρουσίασε το πρόγραμμά του πριν από μερικούς μήνες. Αποτελεί ένα ιδιαίτερα οραματικό κείμενο, το οποίο ψηφίστηκε ομόφωνα χωρίς να καταγραφούν ισχυρές αντικρουόμενες απόψεις. Ωστόσο, με αγωνία, θλίψη και απογοήτευση παρατηρήσαμε μεγάλη ένταση στο εσωτερικό μας κατά τη διάρκεια της προσυνεδριακής περιόδου.
Πρέπει λοιπόν να αναρωτηθούμε συντρόφισσες και σύντροφοι:
Το κόμμα μας αποτελεί αρένα για μάχη συσχετισμών μεταξύ των μελών ή πολιτικό οργανισμό και οντότητα που αποκωδικοποιεί την πολιτική πραγματικότητα, επεξεργάζεται θέσεις, κινητοποιεί και εμπνέει τα μέλη του και την κοινωνία; Η απογοήτευση των φίλων και των μελών μας είναι μια συνθήκη που μας αδικεί όλους. Και με τη σειρά της αδικεί την ίδια την κοινωνία που περιμένει απαντήσεις.
Οι αντιπαραθέσεις εντός του κόμματος πρέπει να είναι πολιτικές. Να είναι στηριγμένες σε θέσεις και απόψεις και όχι να εκφυλίζονται σε προσωπικές επιθέσεις και χαρακτηρισμούς. Δεν μας αξίζει, δεν μας εκφράζει, δε θέλουμε έναν ακόμα κύκλο εσωστρέφειας. Στο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δε βρισκόμαστε γιατί συμφωνούμε προκαταβολικά σε όλα. Βρισκόμαστε για να συμπορευτούμε στο επίπεδο της πολιτικής πράξης στη βάση ενός γενικού κοινού οράματος, με όρους ενότητας, πολυφωνίας και συντροφικής έκφρασης απόψεων. Άλλωστε σύντροφοι, με ένα διχασμένο κόμμα απομακρύνεται κάθε νικηφόρα κινηματική και εκλογική προοπτική.
Για τους λόγους αυτούς, θεωρώ πως με τη λήξη του συνεδρίου μας, πρέπει να έχουμε συναποφασίσει:
1. Την ανάγκη ενδυνάμωσης του κόμματος και των μελών μας, επιδιώκοντας τη ενεργή συμμετοχή με όλους τους δυνατούς τρόπους – τόσο φυσικούς όσο και ψηφιακούς.
2. Παράλληλα, δεν πρέπει να επαναπαυτούμε στη λογική πως τα μέλη μας είναι μόνο ψηφοφόροι ή ψηφιακοί ακτιβιστές – η εμπειρία των Podemos και του Κόρμπιν φανερώνει πως η ενσώματη συμμετοχή είναι ουσιαστική, επιλύοντας προβλήματα και οξύνσεις που μεγεθύνονται πίσω από «κλειστές κάμερες και ενεργά πληκτρολόγια».
3. Δε χρειαζόμαστε αριστίνδην μέλη, πολιτικούς καφέδες και Εθνικό Συμβούλιο. Διαφωνώ με την ισοτιμία δικαιωμάτων φίλων και μελών όπως και με την εκλογή της Κεντρικής Επιτροπής από γενική ψηφοφορία χωρίς συγκεκριμένες ασφαλιστικές δικλείδες. Είναι άραγε τυχαίο πως κάτι παρόμοιο δεν ισχύει σε κανένα αριστερό, κομμουνιστικό, σοσιαλδημοκρατικό, σοσιαλιστικό, πράσινο κόμμα της Ευρώπης, αφού είναι προφανές πως σε ένα σώμα πχ: 60.000 ψηφοφόρων ενισχύεται η εκλογή των «γνωστών και διάσημων».
4. Η συγκρότηση της Κεντρικής Επιτροπής με περιφερειακή αντιπροσώπευση, αντικατάσταση των αριστίνδην και πιθανά άλλες ποσοστώσεις (πχ: κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, γυναίκες, νέοι) είναι κάτι που πρέπει να δούμε σοβαρά.
5. Τοποθετούμαι θετικά στην ανάγκη δημόσιων απολογισμών των εκλεγμένων οργάνων και προσώπων ώστε να υπάρχει λογοδοσία, εκτίμηση και επανεκτίμηση των πεπραγμένων που θα επιτρέπουν τη συνέχιση, την εγκατάλειψη ή την αναπροσαρμογή πολιτικών στρατηγικών και τακτικών.
Κλείνοντας συντρόφισσες και σύντροφοι, εκτιμώ πως πρέπει να εστιάσουμε σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα.
1. Η ενίσχυση της εξωστρέφειας είναι ένα από αυτά. Πρέπει να ανοιχτούμε στην κοινωνία, στους φορείς και στους αόρατους ανθρώπους, όλους αυτούς που ήταν και είναι η δύναμη μας.
2. Η επανεκτίμηση βασικών επιλογών σε κρίσιμα ζητήματα είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική για την επόμενη ημέρα, εμπεριέχοντας στοιχεία απολογισμού και της κυβερνητικής μας περιόδου. Για παράδειγμα: οι εξορύξεις, η ενεργειακή επάρκεια και μετάβαση, οι δημόσιοι χώροι (πχ: Ελληνικό) και η κρατικοποίηση κρίσιμων υποδομών που ιδιωτικοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια (πχ: εθνικές οδοί), όπως και τα εξοπλιστικά προγράμματα.
3. Η συγκρότηση μεγάλων κοινωνικών μετώπων είναι επιβεβλημένη ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ και της παιδείας, προστασία της κοινωνικής ασφάλισης, των εργασιακών δικαιωμάτων, τις δημοκρατικές κατακτήσεις. Με πειστικές εναλλακτικές, υλοποιήσιμες και επεξεργασμένες προτάσεις. Στο κοινοβούλιο, στα σωματεία, στα κινήματα, στην κεντρική και τοπική πολιτική σκηνή με στόχο τη νίκη στις επερχόμενες εκλογές, με αυτοπεποίθηση, πάθος, επιμονή και υπομονή.
4. Βεβαίως όλα αυτά θα καθοριστούν από την επιλογή κατεύθυνσης, το πολιτικό σχέδιο, αλλά και τις συμμαχίες. «Απευθυνόμαστε στο Κέντρο, στρίβοντας Αριστερά ή η καρδιά χτυπάει Αριστερά»; Η κοινωνική πόλωση μεγαλώνει χωρίς βέβαια να εκδηλώνεται. Ο κόσμος είναι απελπισμένος και έχει περιέλθει σε κατάσταση απάθειας, συσσωρεύοντας σιωπηλά την οργή του. Ας γίνουμε λοιπόν το κόμμα που θα την εκφράσει με τρόπο ριζοσπαστικό, αγκαλιάζοντας και τη νέα γενιά, η οποία έχει ανάγκη από θέσεις ανατροπής. Άλλωστε είναι και η μόνη που σταθερά είναι μαζί μας δημοσκοπικά.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλες και όλους που συνέβαλαν στα προγραμματικά και καταστατικά κείμενα, όπως και όλες και όλους που φρόντισαν για τη διοργάνωση του συνεδρίου μας. Επίσης, όλα τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, που από διαφορετικές αφετηρίες, δεσμεύτηκαν στο εγχείρημά μας παρά την ήττα στις εκλογές. Όλες και όλους που βρεθήκαμε στο «κοινό καράβι» του Συνασπισμού, του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Έχουμε υποχρέωση να παλέψουμε συλλογικά και να νικήσουμε για τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Για όλους και όλες που ζητούν την πολιτική αλλαγή, που ελπίζουν σε εμάς, που μας εμπιστεύονται, που αναζητούν διέξοδο στο πολυπαραγαντικό περιβάλλον κρίσης, που θέλουν να απαλλαγεί η χώρα από μια νέο-φιλελεύλευθερη και νέο-συντηρητική διακυβέρνηση ψευτοαρίστων, Μωυσήδων, κληρονόμων του πρωθυπουργικού γραφείου και του υπουργικού συμβουλίου.
Καλή δύναμη σε όλες και όλους. Θα νικήσουμε!