Ο Νικήτας Τσουτσάνης γεννήθηκε στον Ατσίχολο της Γορτυνίας το 1890 περίπου. Πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Τσουτσάνης, ιερέας για χρόνια στον Ατσίχολο της Αρκαδίας. Ένας από τους θείους του, που ήταν τυπογράφος στην Πάτρα, τον κάλεσε εκεί για να τελειώσει το Γυμνάσιο και να του μάθει την τέχνη της τυπογραφίας.
Το 1912 κλήθηκε να υπηρετήσει στον Ελληνικό Στρατό και πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους στο μέτωπο της Μακεδονίας-Θράκης. Με την επιστροφή του, ο θείος του τού πρότεινε να εγκατασταθεί και δραστηριοποιηθεί στην Πρέβεζα, η οποία είχε μόλις απελευθερωθεί από τον Τουρκικό ζυγό, και του έδωσε τα απαραίτητα μηχανήματα και εξαρτήματα για να ανοίξει το πρώτο του τυπογραφείο. Η Πάτρα συνδεόταν, τότε, ακτοπλοϊκά με την Πρέβεζα σχεδόν καθημερινά.
Το 1914 βρίσκει τον Νικήτα Τσουτσάνη στην Πρέβεζα, όπου έστησε το πρώτο τυπογραφείο της Ελληνικής Πρέβεζας και παράλληλα διατηρούσε χαρτοπωλείο.
Την ίδια χρονιά εξέδωσε την πρώτη μετελευθερωτική Ελληνική εφημερίδα της Πρέβεζας η οποία τιτλοφορείτο «Βήμα». Συντάκτης της εφημερίδας ήταν ο δάσκαλος και λόγιος της πόλης, Χρήστος Μίχας. Το τυπογραφείο και το χαρτοπωλείο του Τσουτσάνη βρισκόταν, εξ αρχής και μέχρι το 1965 περίπου που έκλεισε, στην οδό Κωνσταντίνου Σαπουντζάκη, αριθμός 8. Ο δρόμος αυτός ξεκινούσε τότε από την παραλία και έφτανε μέχρι το πλάτωμα όπου τα σπίτια του Μίχα, του Στρακαντούνα, του Καβάγια και του φαρμακοποιού Αντωνάτου. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ανατολικό τμήμα της οδού Σαπουντζάκη (από την παραλία μέχρι την οδό της κεντρικής αγοράς), στο οποίο ήταν και το τυπογραφείο/χαρτοπωλείο του Τσουτσάνη, πήρε το όνομα του μακροβιότερου δημάρχου της Πρέβεζας, Βασιλείου Μπάλκου. Το δυτικό τμήμα της παρέμεινε και παραμένει με το όνομα του Κρητός αντιστρατήγου και αρχηγού του Ελληνικού Στρατού Ηπείρου κατά τον απελευθερωτικό πόλεμο του 1912-13.
Το «Βήμα» εκείνο δεν μέτρησε πολλά φύλλα. Την επόμενη χρονιά, μέσα στη βράση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και το ξάναμα των πολιτικών παθών στη χώρα μας, ο Τσουτσάνης εξέδωσε μια σατυρική εφημερίδα με τον τίτλο «Ανεμόμυλος». Και αυτή μέτρησε 2-3 φύλλα.
Ο Νικήτας Τσουτσάνης παντρεύτηκε, περί το 1917, με την Αθανασία Γερογιάννη (1902 περ. – 1985 περ.), κόρη του δικηγόρου Δημητρίου Θεμ. Γερογιάννη και ανεψιά του γιατρού και πολιτευτή της Πρέβεζας Γεωργίου Δημοσθένη Γερογιάννη (1864-1938). Ο πατέρας τής Αθανασίας ήταν πρωτοξάδελφος του Γεωργίου Γερογιάννη. Με το γάμο του, ο Τσουτσάνης μπήκε σε μια μεγάλη Πρεβεζάνικη οικογένεια, αρκετά μέλη της οποίας έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην πόλη.
Με την Αθανασία απέκτησαν το πρώτο τους κορίτσι το 1918 περίπου, το οποίο πέθανε σε μικρή ηλικία και ενταφιάστηκε στο νέο Κοιμητήριο της Πρέβεζας, πολύ κοντά στον κοιμητηριακό ναό, αφού μόλις είχαν ξεκινήσει να θάπτονται νεκροί σε αυτό. Το δεύτερο κορίτσι τους, η Ηρώ, γεννήθηκε το 1920 περίπου.
Εκείνη τη χρονιά (1920) ο Νικήτας Τσουστάνης εξέδωσε σειρά οκτώ αριθμημένων, τρίχρωμων λιθόγραφων καρτ ποστάλ της Πρέβεζας, την εποχή που τα ταχυδρομικά δελτάρια βρίσκονταν στο απόγειο της χρήσης τους. Γίνεται, έτσι, ο πρώτος Πρεβεζάνος εκδότης καρτ ποστάλ μετά την ένταξη της πόλης στην Ελληνική επικράτεια. Πρόκειται για μια σειρά ωραίων απεικονίσεων του λιμανιού της Πρέβεζας και απόψεων από τη Βρυσούλα, το κάστρο του Παντοκράτορα και το θέατρο της αρχαίας Νικοπόλεως. Πιστεύουμε ότι τα καρτ ποστάλ αυτά τυπώθηκαν πιθανότατα από τον ίδιο τον Τσουτσάνη στο τυπογραφείο του στην Πρέβεζα.
Με την επιστράτευση του 1921, βρέθηκε στο μέτωπο της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή τελείωσε τη θητεία του στον Στρατό και επέστρεψε στην οικογένειά του στην Πρέβεζα. Ο βιογράφος του, στο Πανελλήνιον Λεύκωμα τῆς Έθνικῆς Έκατονταετηρίδος τού Ιωάννου Χ. Χατζηιωάννου, αναφέρει ότι «η στρατιωτική του υπηρεσία διήρκεσε δέκα συναπτά έτη, από το 1912 μέχρι του 1922».
Θα πρέπει, όμως, να επισημάνουμε ότι οι χρονολογίες αυτές προσδιορίζουν την αρχή και το τέλος της στρατιωτικής του υπηρεσίας και ότι υπήρξε ένα μακρύ χρονικό διάστημα, επτά περίπου ετών (1914-1921), κατά το οποίο ο Τσουτσάνης δραστηριοποιούταν στην Πρέβεζα.
Το 1924 γεννήθηκε το τρίτο κορίτσι τους, Αλεξάνδρα, και στις 26 Ιανουαρίου 1926 ο πρώτος τους γιος, Ιωάννης. Την περίοδο αυτή ο Τσουτσάνης μεταξύ των δραστηριοτήτων του προσθέτει και την εκτύπωση και έκδοση βιβλίων. Σώζεται, στη Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων, ολιγοσέλιδο έντυπο με την ένδειξη «Τύποις Νικήτα Τσουτσάνη, Πρέβεζα», το οποίο περιέχει τον λόγο που εκφώνησε την Κυριακή της Ορθοδοξίας ο τότε γυμνασιάρχης Πρέβεζας, Κωνσταντίνος Ι. Μόραλης.
Το 1927 ο Τσουτσάνης εξέδωσε δύο ακόμη έγχρωμα καρτ ποστάλ της Πρέβεζας εξαιρετικής εκτυπωτικής ποιότητας. Την εποχή εκείνη διατηρούσε «πλουσιώτατον τυπογραφεῖον, χαρτοπωλεῖον, ἔχων συνάμα καὶ τὸ πρακτορεῖον τῶν Ἐφημερίδων». «Ἐν τῷ χαρτοπωλείῳ τοῦ Τσουτσάνη εὑρίσκει ὁ ταξειδιώτης πᾶν τὸ χρήσιμον καὶ ὁδηγητικὸν διὰ τὴν ἐν Ἠπείρῳ καὶ Ἑπτανήσῳ περιοδείαν του», όπως παρουσιάζει την επιχείρηση το Πανελλήνιο Λεύκωμα. Κοντά του μαθαίνει την τυπογραφική τέχνη και ο αδελφός της γυναίκας του, Θεόδωρος Δ. Γερογιάννης, οποίος αργότερα μετοίκησε στην Αθήνα και έγινε εκεί τυπογράφος.
Το 1929, και πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Αυγούστου εκείνου του έτους, ο Τσουτσάνης εκδίδει και πάλι το «Βήμα», με συντάκτες τον Χρήστο Γερογιάννη και τον Περικλή Κ. Τόλια, ο οποίος ήταν και υποψήφιος δήμαρχος. Το τέλος της προεκλογικής εκείνης περιόδου σήμανε το τέλος και αυτής της βραχύβιας έκδοσης του «Βήματος».
Την επόμενη, όμως, χρονιά ξεκίνησε η νέα έκδοση της εφημερίδας, με διευθυντή τον Νικήτα Τσουτσάνη και με τίτλο «Βήμα», ο οποίος θα άλλαζε περιστασιακά και περί το 1932-33 σε «Βήμα Πρεβέζης». Πρόκειται τυπικά για τη δεύτερη περίοδο του «Βήματος» η οποία θα διαρκέσει σχεδόν μια ολόκληρη δεκαετία, μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τακτικοί συνεργάτες του Τσουτσάνη στην εφημερίδα αυτής της εποχής ήταν ο δικηγόρος και υποψήφιος βουλευτής Περικλής Κ. Τόλιας, ο σκιτσογράφος και πρώην βουλευτής Αλή Ντίνο μπέης (1890-1938), ο Φιλοκτ. Λαμπράκης (με το ψευδώνυμο «Λειμώνας»), ο Χαράλαμπος Βαρσάμης ή Λιανός, ο δικηγόρος και βουλευτής Απόστολος Κοντογιάννης (1899-1986), ο δήμαρχος Βασίλειος Μπάλκος (1874-1943), ο συγγραφέας και ποιητής Τάκης Τσιάκος (1909-1997) με το ψευδώνυμο «Πελασγός», αφού ήταν γεννημένος στο Αργυρόκαστρο και ζούσε στην Πάργα, ο Ιωάννης Σαουσάντος και ο Γιάννης Τάλλαρος (1905-1961), μετέπειτα εκδότης του «Αγώνος Πρεβέζης», ο οποίος πιθανολογούμε ότι υπέγραφε τα άρθρα του στο «Βήμα» με το ψευδώνυμο «Διαβάτης», τόσο κατά τη δεύτερη εκδοτική περίοδο της εφημερίδας (1930-1940) όσο και κατά τα πρώτα χρόνια της τρίτης εκδοτικής περιόδου (1952-1963) και μέχρι την έκδοση της δικής του εφημερίδας το 1955.
Αυτό το «Βήμα» θα δει περίπου 480 φύλλα εβδομαδιαίας έκδοσης, που κυκλοφορούσε συνήθως κάθε Κυριακή, αλλά περιστασιακά εκδόθηκε και σε άλλες μη τακτές ημέρες της εβδομάδας. Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η εφημερίδα σταμάτησε να εκδίδεται, διακόπτοντας, έτσι, μια «δεκαετή καταπληκτική επιτυχία, που κίνησε το πνευματικό και πολιτικό τέλμα, ως τότε, της Πρέβεζας και συντέλεσε να εκδοθούν, είτε ως αντίδραση εναντίον της είτε ως νέες προσπάθειες, και δύο-τρία λιγόζωα έντυπα», όπως μας πληροφορεί ο «Διαβάτης» του «Βήματος».
Μετά τον Πόλεμο, την Κατοχή και τον Εμφύλιο ο Νικήτας Τσουτσάνης εκδίδει ξανά ένα φύλλο εφημερίδας με τον τίτλο «Βήμα Πρεβέζης» αυτή τη φορά. Ήταν Μάιος του 1951 και το φύλλο εκείνο έφερε τον αριθμό 487, συνεχίζοντας την αρίθμηση της προηγούμενης περιόδου 1930-1940. Ιδιοκτήτης και διευθυντής ο Νικήτας Τσουτσάνης. Τα γραφεία και το τυπογραφείο στην οδό Σαπουντζάκη αριθμός 8, στον ίδιο χώρο που είχε εγκατασταθεί ο Τσουτσάνης από δεκαετίες. Σε εισαγωγικό άρθρο τού φύλλου αναφέρεται ότι η επανέκδοση της εφημερίδας, ύστερα από μακροχρόνια διακοπή, δεν σχετίζεται με καμμιά κομματική επιδίωξη και δεν πρόκειται να εξυπηρετήσει κανένα απολύτως κόμμα ή πρόσωπο, αλλά φιλοδοξεί όχι μόνο να προάγει τα ζωτικά συμφέροντα του τόπου, κατά τρόπο εντελώς ακομμάτιστο, αλλά και να προωθήσει την ανάπτυξη της πνευματικής ζωής του τόπου, ανοίγοντας πρόθυμα τις στήλες της, τόσο στους ντόπιους διανοούμενους όσο και σε κάθε συμπολίτη που θα ήθελε να εκθέσει τις προσωπικές του αντιλήψεις σχετικά με τα φλέγοντα ζητήματα της πόλης και του Νομού της Πρέβεζας.
Το επόμενο εβδομαδιαίο φύλλο του «Βήματος Πρεβέζης» θα κυκλοφορούσε έναν χρόνο αργότερα, στις 19.5.1952, και η εφημερίδα θα συνέχιζε αδιάλειπτα την έκδοσή της, κάθε Δευτέρα και για έντεκα χρόνια, μέχρι τον Μάρτιο του 1963, τρεις σχεδόν μήνες πριν τον θάνατο του ιδρυτή και μέχρι το τέλος διευθυντή της, Νικήτα Τσουτσάνη.
Στο φύλλο αυτό, του Μαΐου 1952, σημειώνεται ότι οικονομικός διαχειριστής της εφημερίδας είναι ο γαμπρός, ήδη, του Νικήτα Τσουτσάνη, Κωνσταντίνος Δελλαπόρτας, που είχε παντρευτεί εκείνον τον χρόνο την κόρη του, Ηρώ. Η εφημερίδα «Βήμα Πρεβέζης» και το τυπογραφείο δόθηκε από τον Νικήτα Τσουτσάνη προίκα στην κόρη του.
Από το 1953 ο Λευκάδιος τυπογράφος Κων. Στ. Δελλαπόρτας εμφανίζεται ως εκδότης και διαχειριστής, ενώ από το 1958 και ως προϊστάμενος τυπογραφείου. Ο Νικήτας Τσουτσάνης παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια 1951-1963 ιδρυτής και διευθυντής της εφημερίδας.
Η εκτύπωση της εφημερίδας αυτής της περιόδου γινόταν αρχικά στον ίδιο χώρο του τυπογραφείου Τσουτσάνη, στην οδό Βασιλείου Μπάλκου, πλέον, αριθμός 8, δίπλα στον χώρο του πρακτορείου εφημερίδων. Στην εκτύπωση, πέραν του γαμπρού τού Νικήτα Τσουτσάνη, Κωνσταντίνου (Ντίνου) Στ. Δελλαπόρτα, βοηθούσε και ο γιος του, Γιάννης Τσουτσάνης, που είχε το πρακτορείο εφημερίδων.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όμως, ο Δελλαπόρτας μετέφερε το τυπογραφείο σε μια παλιά αποθήκη τού Σίμου Παπαδόπουλου, στην οδό Δαρδανελίων, εκεί που για χρόνια τώρα είναι το παλιό μαγειρείο της ταβέρνας «Ψάθα» του Γιάννη Κυριάκη. Η παμπάλαια ποδοκίνητη τυπογραφική μηχανή του Τσουτσάνη, στην οποία είχαν τυπωθεί όλες οι εφημερίδες του και άλλα έντυπα, μεταφέρθηκαν στην οδό Δαρδανελίων.
Σε αυτό το τυπογραφείο του Δελλαπόρτα βοηθούσε και ο έφηβος, τότε, γνωστός, πλέον, τυπογράφος των Αθηνών Αιμίλιος Καλιακάτσος, που κατοικούσε στην ίδια γειτονιά. Ο ίδιος θυμάται να βοηθά στο τύπωμα της εφημερίδας, στην παλαιά τυπογραφική μηχανή, περί το 1960 και μέχρι που έφυγαν από την Πρέβεζα στις αρχές του 1961. Σε δημόσια συνέντευξή του, μάλιστα, ανέφερε ότι την τέχνη της τυπογραφίας την έμαθε κοντά στον Ντίνο Δελλαπόρτα, στην Πρέβεζα.
Στα 73 του χρόνια, στις 17 Ιουνίου 1963, ο Νικήτας Τσουτσάνης απεβίωσε.
Ο Γεώργιος Ι. Τάλλαρος –γιος τού Ιωάννη Τάλλαρου, που υπήρξε για χρόνια συνεργάτης του Νικήτα Τσουτσάνη και από το 1955 συνάδελφός του, εκδότης της δεύτερης μεγάλης εφημερίδας της Πρέβεζας, του «Αγώνος Πρεβέζης»– έγραψε γι’ αυτόν, μετά τον θάνατό του, στο φύλλο της 24.6.1963 του «Αγώνος»: Από τη δημοσιογραφική οικογένεια της Πρέβεζας εξέλιπεν ο πρώτος ιδρυτής εφημερίδας στην Πρέβεζα, ο Νικήτας Τσουτσάνης της συναδέλφου τοπικής «Βήμα». Υπήρξε ευθύς τον χαρακτήρα, τίμιος ως άνθρωπος και καλός ως οικογενειάρχης.
Σημείωνε, επίσης, ότι ο θάνατος του Νικήτα Τσουτσάνη (και ο προηγηθείς θάνατος του πατέρα του, Ιωάννη Τάλλαρου, είκοσι μήνες νωρίτερα, στις 13 Οκτωβρίου 1961) τον έκανε να αναλογισθεί τη χρυσή εποχή της συνεργασίας των διευθυντών των δύο απορφανισθεισών εφημερίδων της Πρέβεζας, κατά την οποία η πόλη είδε δημοσιεύματα μεγάλης αξίας. Τελείωνε τη νεκρολογία του για τον Νικήτα Τσουτσάνη γράφοντας ότι μαζί του έσβησε και η παλαιά φρουρά των δημοσιογράφων της Πρέβεζας, που άφησαν στους νέους «τὴν βαρειά κληρονομιά τῆς ἐντίμου συνεχίσεως τῶν δημοσιογραφικῶν καθηκόντων».
Το πρακτορείο εφημερίδων που διατηρούσε για χρόνια ο Νικήτας Τσουτσάνης, το άφησε στον γιο του Ιωάννη Ν. Τσουτσάνη (26.1.1926 – 21.12.2014), ο οποίος συνέχισε και μεγάλωσε το κομμάτι αυτό της δραστηριότητας του πατέρα του μέχρι το 1998 περίπου, όταν επήλθαν ριζικές αλλαγές στην πρακτόρευση των εφημερίδων στη χώρα μας. Πολλοί από μας θυμούνται το Πρακτορείο εφημερίδων Τσουτσάνη, στην οδό Βασιλείου Μπάλκου, απέναντι από τη Λαϊκή Αγορά, με τις ευγενικές μορφές του Γιάννη Τσουτσάνη και της συζύγου του, κ. Βάσως, πάντα πρόθυμους να σε εξυπηρετήσουν με το χαμόγελο στα χείλη. Χαρακτηριστική φιγούρα ήταν παλαιότερα και ο κυρ Κώστας Μακρής που διαλαλούσε, σε κεντρικές οδούς της πόλης, και πωλούσε της ημερήσιες εφημερίδες και άλλα περιοδικά, που έφερνε ο Γιάννης Τσουτσάνης.
Δυστυχώς η εφημερίδα και το τυπογραφείο δεν είχαν την ίδια ευτυχή μοίρα, καθώς ο γαμπρός του Νικήτα Τσουτσάνη, Κωνσταντίνος Στ. Δελλαπόρτας, δεν συνέχισε την έκδοση της εφημερίδας και διατήρησε μόνο για λίγα ακόμη χρόνια το τυπογραφείο στην οδό Δαρδανελίων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 επέστρεψε στη Λευκάδα, αφού προηγουμένως πούλησε την ποδοκίνητη παλαιά τυπογραφική μηχανή του Τσουτσάνη, στην οποία τυπωνόταν για χρόνια η εφημερίδα «Βήμα Πρεβέζης», στον Παντελή Γ. Ντόντορο (γεν. 1945), ο οποίος εργαζόταν στη στοιχειοθεσία της εφημερίδας τα τελευταία χρόνια της έκδοσής της, και αργότερα ίδρυσε μαζί με τον Αντώνη Ρουσσά τυπογραφείο και βιβλιοδετείο στην οδό Θεοφάνους, κοντά στη Φραγκόκλησα.
Ο Παντελής Γ. Ντόντορος χρησιμοποίησε την παλαιά αυτή τυπογραφική μηχανή για χρόνια, αφού τη μετέτρεψε από ποδοκίνητη σε ηλεκτροκίνητη. Με τη συνταξιοδότησή του, δώρισε την τυπογραφική μηχανή στον Πολιτιστικό Σύλλογο «Πρέβεζα», στα γραφεία του οποίου εκτίθεται μέχρι σήμερα. Δεν φέρει κάποια εμφανή ένδειξη του κατασκευαστή της.
Είναι άγνωστο το τι απέγινε το αρχείο της εφημερίδας «Βήμα» (1930-1940) και «Βήμα Πρεβέζης» (1952-1963). Μεγάλος αριθμός φύλλων –περί τα 440 από τα 550 περίπου που εκδόθηκαν κατά την τελευταία περίοδο του «Βήματος Πρεβέζης» (1952-1963)– διασώθηκαν από τον αείμνηστο δήμαρχο Πρέβεζας Ιωάννη Θ. Μουστάκη και παραδόθηκαν στο Τμήμα Πρέβεζας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, όπου φυλάσσονται. Δυστυχώς, μόνο σποραδικά φύλλα έχουν σωθεί από την πρώτη περίοδο (1930-1940) του «Βήματος».
Ευχαριστίες οφείλονται στην κυρία Βάσω Ι. Τσουτσάνη, το γένος Γιαννέλου, για τις πληροφορίες που μοιράστηκε μαζί μου στην προσπάθειά μου να καταγράψω το βιογραφικό του πεθερού της Νικήτα Ι. Τσουτσάνη. Οι πληροφορίες που μου έδωσαν οι τυπογράφοι κκ. Αιμἰλιος Καλιακάτσος, Παντελής Γ. Ντόντορος και Σπύρος Π. Τσόκας συνέβαλαν στην επαλήθευση αρκετών στοιχείων της δημοσίευσης. Τους ευχαριστώ θερμά.