in

Συλλυπητήρια, η Άρτα με ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα λιγότερο: Το τέλος του Τμήματος Επιστημών Τροφίμων και Διατροφής

Του Γιάννη Σκούφου
• Τμήμα Γεωπονίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Άρτα


Είναι κάποια θεάρεστη Ελλοπία πολύσπαρτη κι ομορφολίβαδη, πλούσια σε γιδοπρόβατα και στριφτόποδα βόδια, εκεί κατοικούν άνθρωποι με πολλά κοπάδια, ορεσίβιοι και πεδινοί, αμέτρητοι, γένη θνητών ανθρώπων, εκεί κάποια Δωδώνη στην άκρη της είναι κτισμένη πόλη, αυτήν ο Ζευς αγάπησε και το μαντείο του είναι σεβαστό στους ανθρώπους….
Ησίοδος

Όλα ξεκινάνε από την παραγωγή. Το ιερό γάλα, το όσιο κρέας. Αυτό το μυστικό το ξέρουν λίγοι, εξ ου και οι πιο παραμελημένοι είναι οι παραγωγοί, διάσημοι και προβεβλημένοι οι μεταποιητές, ο Υπουργός μιλά μόνο με τα προϊόντα, όχι με τη ψυχή τους. Ας είναι, μετά έρχονται οι μυστήριοι επιστήμονες της Άρτας και πλάθουν με τις γνώσεις τους και την καρδιά τους το άριστο αποτέλεσμα, όχι αυτό που φαίνεται αλλά αυτό που είναι. Δίνουν ορισμό στο κρέας, το γάλα, το τυρί. Μετά έρχονται οι τεχνίτες της ξυλογλυπτικής του τροφίμου, οι άνθρωποι της επιστήμης των τροφίμων και το φροντίζουν ώστε ο άνθρωπος να φτάσει στην πηγή της τροφής του με δέος και αμέριστο σεβασμό και τέλος έρχονται στη σκηνή ο Μαμαλάκης, ο Μπαξεβάνης, ο Φωτιάδης πχ που είναι οι Έλληνες Dior, οι Vuitton της κουζίνας και προσφέρουν το φαγητό ως δώρο της ζωής για τον άνθρωπο. Εμείς στη Γεωπονική της Άρτας προσπαθούμε χρόνια για τα μονοποικιλιακά Ελληνικά τυριά και κρέατα με βάση τις αυτόχθονες φυλές, το πράσινο αποτύπωμα της κτηνοτροφικής παραγωγής, τα προσωποποιημένα τρόφιμα, τα τρόφιμα υγείας, τη δυνατότητα η τοπικότητα να γίνει παγκοσμιότητα και η αυθεντικότητα να είναι δεδομένη, να μην την κυνηγάμε με ενδιάμεσους αλλά με βάση το προϊόν. Είμαστε φίλοι με τον παραγωγό που ξυπνάει με προσκεφάλι το άχυρο, τα χνώτα της προβατίνας με τα οκτάχρονα παιδιά πουρνό πουρνό στο άρμεγμα, τον χοιροτρόφο που βοηθάει στη γέννα της χοιρομητέρας, τον πτηνοτρόφο που προσπαθεί να τα κάνει όλα τέλεια, αυτόν που δίνει ζωή και όλοι τον κάνουν να χάσει τη δική του. Εν αρχή λοιπόν ο δημιουργός μετά το δημιούργημα, μετά το επιστημονικό αριστούργημα της παραγωγής και μετά η καλλιτεχνική δημιουργία της τροφής και του φαγητού. Η αλυσίδα αξίας που ενώνει το μυστήριο με την πραγματικότητα, την τυπική Ελλάδα με την ουσιαστική που αφήνει το αποτύπωμά της.

Άρα λογικά αν σέβεσαι τον τόπο σου θες ένα Τμήμα παραγωγικό, να αναπτύσσει όχι μόνο θεωρητική γνώση, αλλά συστήματα παραγωγής που να ανεβάζουν την Ελλάδα, να εξελίσσουν ουσιαστικά το δρόμο της παραγωγικής Ηπείρου και γενικά να μη κυνηγάνε τα βυτία με το γάλα και τις περισσότερες ή λιγότερες εισαγωγές τροφίμων στη χώρα. Ας απαντήσουμε σε αυτό. Αν ρωτήσεις την Ευρώπη, την Ασία, για το Τμήμα Γεωπονίας θα πουν ναι τους ξέρουμε είναι καλοί, κάνουν έργο, συμμετέχουν παντού σε διεθνή φόρα, παγκόσμια επιστημονικά συνέδρια, δημοσιεύουν εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους, είναι προσκεκλημένοι ομιλητές σε διεθνή συνέδρια, κάνουν έρευνα αιχμής, είναι προσωπικότητες.

Εδώ στον τόπο σου δεν έχεις βοήθεια από κανένα, κανείς δεν ενδιαφέρεται για αυτό το Τμήμα που παίρνει 1200 αναφορές στις εργασίες του το χρόνο από ξένους επιστήμονες, συμμετέχει με πάνω από 20 παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια, με έρευνα για την ανάδειξη των ντόπιων ποικιλιών φυτών και φυλών ζώων, τη μικροβιοανθεκτικότητα και τη χρήση αιθέριων ελαίων, προβιοτικών και πρεβιοτικών στη ζωική παραγωγή για μείωση της χρήσης αντιβιοτικών, δημοσιεύει για τις αντιβακτηριδιακές δράσεις του Ηπειρώτικου μελιού, για τις αντιπρωτοζωικές και αντιμικροβιακές δράσεις της Ηπειρώτικης ρίγανης, για το μικροβιακό προφίλ της αυθεντικής φέτας στην Ήπειρο που τις δίνει την ταυτότητά της, για τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του γίδινου τυριού, για την πρωτεωμική ταυτότητα του Ελληνικού γάλακτος που έτσι διακρίνεται από τα ξένα, για τα ζυμούμενα τρόφιμα και τις ευεργετικές τους επιδράσεις στην υγεία ζώων και ανθρώπων, για καινοτόμα πράσινα συστήματα εκτροφής χοιρινών και πτηνών που χαρίζουν χρόνια ζωής στον πλανήτη και διαφοροποιούνται λόγω της σημασίας που έχουν στην αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής όπως έχει αποδειχθεί, αλλά και στην αξία των προϊόντων τους, τη βασική έρευνα που έχει επιτελεστεί ώστε να ξέρεις σήμερα ότι το γάλα είναι ντόπιο και μάλιστα σε ποια φυλή προβάτων και αιγών ανήκει, με στόχο να βγάλεις μοναδικά προϊόντα και να γνωρίζεις ποιο είναι το δικό σου, ποιο το εισαγόμενο, ποιο ζώο βόσκησε, ποιο όχι. Ποιος ήξερε το Καλαρρύτικο πρόβατο και πως έγινε διάσημο αν όχι από εμάς και την έρευνα που κάναμε; Ποιος ήξερε για τις αντιδιαρροϊκές δράσεις της ρίγανης αν όχι από τη δουλειά μας, ποιος τυποποίησε τη ρίγανη την έκανε φάρμακο και πουλιέται ως το πρώτο εξαγώγιμο προϊόν της Ελλάδας στο Βιετνάμ, στον Ισημερινό, ως ένα από τα 10 προϊόντα εξαγωγών στην Κίνα, ποιος ήξερε τις δράσεις των ορυκτών γαιών, του ατταπουλγίτη, του μπετονίτη στην υγεία των ζώων, ποιος ήξερε για νέα μικρόβια που βρίσκονταν στην περιοχή και δημιουργούσαν προβλήματα στις εκτροφές και ταυτοποιήθηκαν και καταπολεμήθηκαν και δεν έφτασαν στο σημείο όπως το σκαθάρι του φοίνικα να καταστρέψει ολοσχερώς την παραγωγή, ποιος ανέδειξε τις βιοδραστικές ιδιότητες του γίδινου γάλακτος, ποιος δημιουργεί συστήματα αυθεντικότητας για τα τυριά της Καλαρρύτικης φυλής και της φυλής Κατσικάς. Ποιος ετοιμάζει συνθετικά τενοντοκύτταρα στους Κωστακιούς, ποιος εξελίσσει τις καλλιεργητικές τεχνικές βλαστοκυττάρων, μεσεγχυματικών κυττάρων προς κύτταρα συγκεκριμένων ιστών, ποιος δουλεύει σε συστήματα αγγειογένεσης, ποιος εξάγει καλύτερης ποιότητας κολλαγόνο από τους χοίρους, ποιος απέδειξε ότι η κουτσομούρα και η γάμπαρη του Αμβρακικού είναι μοναδικές στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο και ότι μαζί με τη σαρδέλα έχουν τα πλουσιότερα θρεπτικά συστατικά από τα ίδια ψάρια άλλων περιοχών;

Πρόσφατα, καταργήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας το Τμήμα Επιστημών Τροφίμων και Διατροφής. Μήπως ακούσατε κανέναν να διαμαρτύρεται, να λέει αφού έχω ένα τόσο καλό Γεωπονικό γιατί να μην το υποστηρίξω και με ένα Τμήμα Τροφίμων ώστε να είναι ολοκληρωμένη η Γεωπονική επιστήμη; Πως μπορεί να παραμείνει κολοβή μια επιστήμη αλλά ταυτόχρονα να είναι και κορυφαία; Αδύνατον. Άρα οπισθοδρομούμε. Ενδιαφέρθηκε κανείς πραγματικά για τη Γεωργία και Κτηνοτροφία στην Ήπειρο; Μόνο στα λόγια, μόνο στις οθόνες, μόνο για τις συναντήσεις και τις επιχορηγούμενες ομιλίες και για τις εύκολες αποζημιώσεις και επιδοτήσεις. Που είναι το παραγωγικό πρότυπο; Που είναι οι αρχές ενός συστήματος διάκρισης Ελληνικών και τοπικών τροφίμων; Γιατί χωρίς ισχυρή Γεωπονική, Επιστήμη Τροφίμων και Κτηνιατρική δεν υπάρχει επιστήμη για να στηρίξει την παραγωγή και το τρόφιμο και τη διατροφή των Ελλήνων, ούτε και το πρότυπο για το πως θα παράξει για να κατακτήσει τον κόσμο. Μήπως είδατε κάποιον να ανησυχεί, κανένα κορυφαίο θεσμικό παράγοντα να διαμαρτύρεται; Μα ένα κτηματολόγιο έκλεισε, ένα τμήμα της εφορίας μετακόμισε στην Πρέβεζα και μαύρισαν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και αφιερώθηκαν εκπομπές επί εκπομπών για την αδικία. Για ένα Τμήμα Τροφίμων όμως τσιμουδιά, μήπως και ξυπνήσουμε κάποιον ιθύνοντα από τον ύπνο του.

Κέντρο ερμηνείας οίνου και αποσταγμάτων στη Δράμα για να βοηθήσει το τοπικό Πανεπιστήμιο, κέντρο ανάπτυξης ικανοτήτων και κατάρτισης στον αγροδιατροφικό τομέα στη Λέσβο για το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ερευνητικό κέντρο φυτικής βιοποικιλότητας και αυτοφυών φυτών, ίδρυση Γεωργικών σχολών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Γεωργική σχολή Ασωμάτων στο Ρέθυμνο, Αβερώφειος Γεωργική σχολή και δημιουργία Πρότυπου αγροτικού τεχνολογικού πάρκου στη Λάρισα, Αγροδιατροφική σύμπραξη, κυκλική βιοοικονομία στη Δ. Μακεδονία, Δημιουργία πρότυπων θερμοκηπιακών καλλιεργειών στη Θεσσαλία, Πρότυπο κτηνοτροφικό πάρκο στην Αττική, Δημιουργία Κέντρου Κτηνοτροφίας στην Περιφέρεια Μακεδονίας, Κέντρο γενετικής μικρών μηρυκαστικών στην Κρήτη. Όλα για να ενισχύσουν τα αντίστοιχα Τμήματα των Πανεπιστημίων τους. Πώς να μην αισθάνονται περήφανοι οι Αρτινοί που τα πρότειναν τα περισσότερα από το 2008 και τα είδαν όλα να γίνονται αλλού;

Είδατε πόσο σημαντικό είναι να μιλάς δημόσια καθημερινά και να προβάλλεσαι, αλλά δεν λογίζεται σημαντικό το καθημερινό έργο, η δουλειά στο εργαστήριο, στη στάνη, στο χοιροστάσιο στο πτηνοτροφείο και η αναγνώρισή του που οδηγεί σε χειροπιαστή πραγματικότητα, ένα γάλα υψηλών προδιαγραφών, ένα τυρί με μοναδικές ιδιότητες, ένα κόκκινο κρέας ανωτέρας ποιότητας που αγαπάει τον άνθρωπο ώστε να μη το κατηγορούν για προδιαθέτοντα παράγοντα χρόνιων ασθενειών, ένα ψάρι που το τρως και είναι γιατρικό, πως τόσο εύκολα παχιά λόγια συγκλονίζουν καρδιές αλλά ένας Αμβρακικός με πρότυπη ολιστική βιολογική παραγωγή δεν αφυπνίζει κανένα, ένα πρότυπο καθετοποιημένο κτηνοτροφικό πάρκο με αυτόχθονες φυλές και επώνυμα προϊόντα ορεινής ζώνης Ηπείρου αφήνει αδιάφορους όσους έχουν σημαία την κτηνοτροφία. Μήπως ξέρουν γιατί η μοναδική χλωρίδα της βόσκησης της περιοχής δεν μπορεί να βρεθεί στα προϊόντα που τρώμε; Μήπως ξέρουν τι σημαίνει χρήση αντιβιοτικών για τη χώρα; Μήπως ξέρουν τι σημαίνει ιχνηλασιμότητα και αυθεντικότητα και πως μέσα από την επιστήμη δίνουμε στα τρόφιμα που παράγουμε την εγγύηση όχι μόνο ότι είναι αυτά που περιγράφουν, αλλά ότι περιέχουν και τη μαγιά της πρωτοτυπίας, της τοπωνυμίας και των συγκεκριμένων ευεργετικών ιδιοτήτων για τον άνθρωπο. Δες τις τελευταίες εργασίες του Τμήματος Γεωπονίας για να καταλάβεις πόσο μπροστά είμαστε. Ένα Τμήμα που πάντα ήταν μόνο. Ζητούσαμε να μετατραπεί σε Ζωικής και Τροφίμων από το 2005, έγιναν όλα τα άλλα δίπλα μας τροφίμων, της Κεφαλλονιάς, της Πελοποννήσου (βλέπε Αγρινίου), της Δ. Μακεδονίας και εδώ τότε όλα τα πρωτοπαλίκαρα έλεγαν όχι στα τρόφιμα, αλλά ναι στα ιατρικά εργαστήρια, ναι στα τμήματα οικονομίας, ναι στα τμήματα πληροφορικής. Έτσι μείναμε για πάντα μόνοι.

Και ερωτώ. Νοιάζεται το Πανεπιστήμιο για τη Γεωπονία; Νοιάζεται η Περιφέρεια για την κτηνοτροφία και τη Γεωπονία; Απόδειξη με τα ερευνητικά κέντρα, γιατί το Τμήμα Γεωπονίας φέρνει τα περισσότερα ερευνητικά κονδύλια στην Ήπειρο για την Γεωργία – Κτηνοτροφία μετά την Κυβέρνηση, συνεργάζεται με τις μισές βιομηχανίες τροφίμων και τους μισούς παραγωγούς της χώρας στη χοιροτροφία, πτηνοτροφία και αιγοπροβατοτροφία, καλείται να λύσει κτηνοτροφικά θέματα άλλων περιφερειών, αλλά δεν δικαιούται μία τουλάχιστον από τις δικιές του προτάσεις να υλοποιηθεί στην Άρτα. Όλα πρέπει να γίνουν στα Γιάννενα, διότι εκεί και τα ΙΕΚ χρηματοδοτούνται με αφθονία από το Υπουργείο και καλώς και ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ χρηματοδοτεί με αφθονία τις δομές του και καλώς, αλλά η Πανεπιστημιακή δομή με τη σημαντικότερη παραγωγική νέας γνώσης στον αγροδιατροφικό τομέα και εξωστρέφεια, με το διεθνώς αναγνωρισμένο ερευνητικό της έργο που κάνει διάσημη την Ήπειρο, με τους αποφοίτους της στελέχη σε όλες τις κτηνοτροφικές επιχειρήσεις της χώρας, πρέπει να υπόκειται το μαρτύριο της σταγόνας και της υποδεδειγμένης υποτίμησης. Είναι πιο σπουδαίο να εκπαιδεύεις τεχνίτες από το ετοιμάζεις επιστήμονες για την παραγωγή του μέλλοντος! Εμείς τα μισά μας χρόνια τα περάσαμε δαγκώνοντας βράχους για τη σωτηρία της Γεωπονικής, σπαταλήσαμε τεράστιο μερίδιο της ζωής για να εξελίξουμε υποδομές μέσα από τα δικά μας ερευνητικά έργα, κανείς δεν μας χάρισε ούτε ένα παλιοκαιρισμένο πιάνο, ούτε ένα κτίριο αξιοπρεπές, ούτε ένα στάβλο τελειωμένο, αλλά σιωπηλά πηγαίναμε πάντα εμπρός με βάση διεθνείς επιστημονικούς δείκτες.

Δεν παραπονούμαστε, τα συνηθίσαμε, αλλά όλος αυτός ο θόρυβος για το μέλλον δεν είναι μια απαξίωση, ένας τάφος πριν τη κηδεία. Αλλά ντρέπομαι για την απάθεια και την άγνοια όσων υποστηρίζουν το μέλλον της κτηνοτροφίας στον τόπο χωρίς το Γεωπονικό, χωρίς ένα Τμήμα Τροφίμων. Εμείς τα τροκάνια τα βάλαμε στο Μέγαρο Μουσικής με το Καλαρρύτικο, το Μπούτσκο πρόβατο, δώσαμε υπεραξία στα ίδια τα συστήματα παραγωγής ώστε όλα να ανιχνεύονται επιστημονικά και να έχει ο κάθε παραγωγός αυτό που του ανήκει και συζητάμε αν πρέπει ένα κέντρο γενετικής βελτίωσης να μην πάει στο Γεωπονικό αλλά οπουδήποτε άλλου. Ποιος έκανε το Καλαρρύτικο πρόβατο αναφοράς με τις μελέτες του αν όχι το Τμήμα Γεωπονίας στην Άρτα και η Κτηνιατρική του Α.Π.Θ.; Ποιος παρουσιάζει την ταυτότητα του ελληνικού κρέατος και τυριών μέσα από το έργο Foodomics αν όχι το Τμήμα Γεωπονίας στη Άρτα; Ποιος ανέπτυξε συστήματα χοιροτροφίας και πτηνοτροφίας με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα για πρώτη φορά στην Ευρώπη; Ποιος εφαρμόζει προγράμματα μείωσης της χρήσης αντιβιοτικών με προσθήκες βοτάνων και αιθέριων ελαίων στα σιτηρέσια των ζώων εδώ και 15 χρόνια και παίρνει βραβείο από το διεθνές συνέδριο Εθνοφαρμακολογίας; Αλλά να γίνει το Κέντρο αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών στη Γεωπονική, το Τμήμα δεν αξίζει, όλοι οι άλλοι αξίζουν. Κανείς να μη τολμήσει να κατακρίνει ένα μικρό περιφερειακό τμήμα για τις τομές που έχει επιφέρει στην Ελληνική κτηνοτροφία γιατί θα αυτογελοιοποιηθεί σε δημόσιο διάλογο.

Υπνοβατεί η χώρα χρόνια τώρα παίρνοντας και μοιράζοντας μόνο λεφτά από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να μένουν όλοι ήσυχοι, δίχως δείκτες ποιότητας, καινοτομίας, ιδιαιτερότητας. Η χώρα έρχεται πάντα να διορθώσει τα κακώς κείμενα, δεν έρχεται να προτείνει νέες πολιτικές παραγωγής, όπως κάνει χρόνια το Τμήμα Γεωπονίας στην Άρτα. Οι αλλαγές που επέρχονται στη Παγκόσμια, αλλά κυρίως στην Ευρωπαϊκή κτηνοτροφία είναι ραγδαίες, εκεί δεν κυνηγούν παράνομους, το κράτος υφίσταται δεν χρειάζεται να το εφεύρουν, προχωρούν για να ταΐσουν 9 δισεκατομμύρια κόσμο, να εξασφαλίσουν επάρκεια πρωτεΐνης, να συνδέσουν την 4η βιομηχανική επανάσταση με την αγροτική παραγωγή, όχι να την ψηφιοποιήσουν μονοδιάστατα, να δημιουργήσουν προσωποποιημένα τρόφιμα υγείας, να διασώσουν τη βιοποικιλότητα, να δώσουν αξία στην ευζωία των ζώων εξ ου και η ευφυής κτηνοτροφία, να δημιουργήσουν ανθεκτικό γενετικό υλικό στις ασθένειες και για τα ξηροθερμικά κλίματα, να διαμορφώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα με ειδικά χαρακτηριστικά, να αναγνωρίσουν τα σταθερά ποιοτικά τους στοιχεία στα τρόφιμα που τους κάνουν διακριτούς, να διασφαλίσουν με νέες τεχνολογίες τα γεωργοκτηνοτροφικά τους προϊόντα και να αναπτύξουν νέα, να προωθήσουν εναλλακτικές μεθόδους παραγωγής που τους κάνουν ξεχωριστούς και φίλους με τους καταναλωτές που οδεύουν στη χορτοφαγική δίαιτα, να αναδιαρθρώσουν τομείς της παραγωγής για νέες αγορές, να ζητήσουν ενισχύσεις για δεδομένες ιδιότητες τροφίμων και παραγωγικών συστημάτων. Υποδομές δεκάδων εκατομμυρίων στο Βέλγιο, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Δανία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία για κέντρα καινοτομίας των τροφίμων του αύριο και εμείς ερίζουμε αν θα πάνε εδώ ή εκεί, αντί να κάνουμε μια ενιαία αγρόπολη καινοτομίας στην Άρτα με όλες τις υποδομές που θα οδηγήσουν τη χώρα στο μέλλον και κυρίαρχη στα Βαλκάνια στον τομέα των τροφίμων. Σήμερα όλοι τρέχουν για τα ακτινίδια και τα κοτόπουλα χωρίς να έχουν δημιουργήσει τις βάσεις για το εσωτερικό παραγωγικό μοντέλο της επόμενης εικοσαετίας και τα χαρακτηριστικά των προϊόντων. Τι θέλουμε, τι πουλάμε, σε ποιους, με ποιες καινοτομίες. Χωρίς να έχουν προγραμματίσει τον κυρίαρχο ρόλο τους στο μεταβαλλόμενο παγκόσμιο παραγωγικό σύστημα. Μάλλον ετοιμάζουν την παραγωγή για να πουληθεί σε ξένους και εκείνοι να συναντήσουν τις διεθνείς αγορές αποκτώντας την υπεραξία. Τι χαρά που έρχεται η Lactalis και η Νestle στην Ελλάδα, αλλά τι κακό που δεν δημιουργούν θυγατρικές έξω η Δωδώνη, η Μεβγάλ, η Πίνδος; Υπάρχει ισοζύγιο κατά αυτόν τον τρόπο;

Έτσι πνιγήκαμε σε ένα ποτήρι νερό, ενώ η θάλασσα ρέει δίπλα μας άφθονη, αποδεικνύεται ότι στην Ελλάδα η επιστήμη δεν μετράει είναι πάντα στο έλεος της πολιτικής, χωρίς αξία, ο κτηνοτρόφος πάντα αόρατος γιατί πρέπει να ακολουθεί ταγούς ή εμπόρους για να γίνει ορατός, και η ζωή ακολουθεί τα βήματα της προσμονής για όσους έμαθαν μόνο να υπηρετούν και δεν κάνουν τίποτα ενεργητικό για το αύριο. Στη Δανία, στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία οι παραγωγοί ελέγχουν, τα Πανεπιστήμια ανοίγουν το δρόμο και οι υπόλοιποι υπακούν, για αυτό και η πρόοδος του κτηνοτροφικού τομέα είναι εμφανής και κυριαρχούν διεθνώς. Εδώ όλα γίνονται ανάποδα.

Έκλεισε ένα Τμήμα σταθμός για τη ζωή της Άρτας, το Τμήμα Επιστημών Τροφίμων και Διατροφής, που βέβαια δεν θεώρησε κανείς και σκόπιμο να προτείνει τη λειτουργία του τα δύο τελευταία χρόνια με κάποιο επιχείρημα εκτός από εμάς, δεν γράφτηκε ούτε μία γραμμή για το τέλος, δεν έπεσε ούτε ένα δάκρυ. Ακρωτηριάστηκε το επιστημονικό μέλλον της πόλης και δεν ήρθε ούτε ένας Δανός ποδοσφαιριστής να μας σώσει, ούτε ένα ασθενοφόρο να ακούσουμε τουλάχιστον τη σειρήνα, ούτε ένας υπουργός αναστέναξε. Ο πόνος είναι βαθύς για όσους καταλαβαίνουν. Η Άρτα συνεχώς χάνει χωρίς να το αξίζει. Και μην ακούσω το παραπλανητικό τετριμμένο: μην ανησυχείτε θα δημιουργήσουμε καινούργιο τμήμα καλύτερο. Από μόνοι μας θα κάνουμε μια απέλπιδα προσπάθεια προς την Υπουργό Παιδείας. Γιατί το Τμήμα Τροφίμων μαζί με το Γεωπονικό είναι τα μόνα που μπορούν να καθορίσουν ενεργά την οικονομική και παραγωγική ζωή της περιοχής. Και αν σωπάσει, τότε όλες οι μουσικές θα ακούγονται πένθιμες και η πληροφορική δεν θα βρίσκει χώρο για την ευφυή της προοπτική. Γιατί με τον τριτογενή τομέα και τις υπηρεσίες δεν ζει καμία χώρα. Παραγωγή, παραγωγή, παραγωγή και Επιστήμη της παραγωγής, Επιστήμη της παραγωγής, Επιστήμη της παραγωγής.

Έτσι μπας και το εμπεδώσουμε αγαπημένοι φίλοι και καλοί μου άνθρωποι πριν βασιλέψει ο ήλιος.