Ταξίδι στον Χρόνο: Τα Γυμνάσια, οι Γυμνασιάρχες και η εξουσία τους [του Δημήτρη Χρ. Μπανιά]

Στα Γυμνάσια παλιά που ήταν εξατάξια ήταν να μην πέσεις ως μαθητής στα χέρια της Διεύθυνσης για κάποια παράβαση ή να σε είχαν βάλει στο «σημάδι» οι καθηγητές καθότι πολλές φορές είχαν τον κανονισμό στην τσέπη τους, στα θηλέων ήταν ακόμα χειρότερα, μέχρι μεζούρα χρησιμοποιούσαν για το μήκος της μαύρης ποδιά από την πατούσα . Τα παρακάτω γεγονότα είναι χαρακτηριστικά.
 α. Ο Δημήτρης πήγαινε στην 3Η Γυμνασίου το 1948-49, καλός μαθητής για την εποχή του, είχε και αδελφό σε μεγαλύτερη τάξη, τον πρόσεχε λιγάκι από τους «επικίνδυνους» μαθητές της εποχής. Είχαν χάσει αδελφή στον εμφύλιο και είχε μαθευτεί στην Άρτα, η αστυνομία το καθήκον της, συλλαμβάνει τα δυο παιδιά και τα βάζει στην φυλακή του Κάστρου και τον ανήλικο Δημήτρη. Σε ένα μήνα τον δρόμο για την Μακρόνησο μαζί με τους μεγάλους. Στο Γυμνάσιο αποβολή «διαπαντός» από όλα τα σχολεία της Ελλάδος, η διαγωγή κακή. Έκατσε διακοπές στη Μακρόνησο κάπου ένα μήνα, έφαγε και τις λίγες βουρδουλιές του, πάντοτε τον φύλαγαν οι μεγαλύτεροι. Είχε επέμβει τότε ο Ηλ. Ηλιού στον ΟΗΕ να φύγουν από τα ξερονήσια οι ανήλικοι. Γύρισε στην Άρτα ο Δημήτρης παρέα με τον Πάνο, τον μεγάλο, χέρι-χέρι μην χαθούνε.
Όλα καλά στην οικογένεια, γύρισε το μικρό παιδί, η μάνα του εν τω μεταξύ είχε φιλήσει ποδιές και ποδιές να της φέρουν το μικρό παιδί πίσω. Ξεκίνησε να πάει στο Γυμνάσιο να δει τι γίνεται. Η απάντηση του Γυμνασιάρχη «σε έχουμε αποβάλει από όλα τα Γυμνάσια της χώρας, διαγωγή κακή». Ο Δημήτρης πήρε τον δρόμο του, λίγο δουλειά στα πορτοκάλια, λίγο βοήθεια στον πατέρα και αρκετή στενοχώρια. Το Σεπτέμβρη ο πατέρας του πάει στον Βουλευτή, στον Γαρουφαλιά, ο Γυμνασιάρχης άνθρωπός του, σε 10 μέρες η διαγωγή έγινε κοσμία, ο Δημήτρης πάλι στην ίδια τάξη. Τα κατάφερε τελικά, έγινε τελικά Γεωπόνος, αφού κατάφερε τούτη την φορά να σκιστεί ο «φάκελος» στην ασφάλεια που τον είχαν χαρακτηρίσει «λοχαγό» του ΕΑΜ όταν ήταν 10 χρονών, τον είχαν μπερδέψει με άλλον Δημήτρη. Τούτη την φορά τον βοήθησε ο Βουλευτής της Κυβέρνησης Καρατζένης που έμαθε την ιστορία.
β. Ο Μενέλαος «πέρασε» στο Γυμνάσιο, από μικρό χωριό, μεγάλη επιτυχία για την οικογένεια, για αυτόν θα πήγαινε στην Άρτα, θα έφευγε από το χωριό. Πρώτη Γυμνασίου 1960 όλα καλά, καλός μαθητής, καλούς βαθμούς, συγκάτοικος με άλλα παιδάκια, όπως γίνονταν τότε. Ο τορβάς από το χωριό, μία-δύο φορές την εβδομάδα, λίγο εστιατόριο, το είχε κανονίσει ο πατέρας. Δεύτερη Γυμνασίου όλα ξεκίνησαν καλά, παρέα με άλλα παιδάκια, έπαιζαν μπάλα στη λάκα της γειτονιάς αν έβρισκαν καμιά μπάλα και ιδιαίτερα τις Κυριακές. Ένα Σάββατο που ήταν απογευματινοί πήραν μια μπάλα από το σχολείο, κάτω από το σακάκι την έκρυψαν. Την Κυριακή πήγαν και έπαιξαν μπάλα στην γειτονιά, κάποιος τους είδε, κάποιος μαρτύρησε, κατηγορούμενοι οι μαθητές, τα μικρά παιδιά, ως «κλέφτες». Αποβολή 4-6 μέρες, μεγάλη ντροπή, ο Μενέλαος στο χωριό, δεν ξαναπήγε στο Γυμνάσιο, δεν ήθελε, δεν μπορούσε να το ξεπεράσει. Αργότερα έφυγε για την Αθήνα, στον χωριανό του, στο ξενοδοχείο «Άρτα» που όλοι μας το ξέραμε, μετά σερβιτόρος και αργότερα με καταστήματα στην Κρήτη. Καλά είναι.
γ. Ο Βασίλης το 1964 στην 4Η Γυμνασίου, καλός μαθητής, τις περνούσε τις τάξεις. Από μεγάλη οικογένεια, από μικρό χωριό, στα φυσικομαθηματικά από τους καλύτερους, στα άλλα λίγο σβάρνα, ίσα να περνάει. Τα μεγαλύτερα αδέλφια στην Αθήνα, άλλος για δουλειά κι ένας φοιτητής στο μαθηματικό. Είχαν γιορτή στο Γυμνάσιο 28Η Οκτωβρίου ή 25Η Μαρτίου και όπως γίνονταν πάντα έναν- δύο λόγους για τις νίκες των προγόνων μας. Τούτη την φορά στον κύριο λόγο τον έδωσαν σε έναν καλό μαθητή της ΣΤ΄ τάξης, η συγκέντρωση στον προθάλαμο. Διάβασε τον λόγο ο ομιλών, πλήρη ησυχία κάτω, φώναζε κάπου κάπου ο Μεγαπάνος «ησυχία» και ήρθε η τελευταία παράγραφος «οι κομουνιστοσυμμορίτες, οι προδότες» και όλα τα επίθετα της εποχής. «Αίσχος» ακούστηκε από κάτω, αναστάτωση, φωνές, μουρμουρητά, πέρα δώθε οι καθηγητές στα σκαλιά, τον «τσάκωσαν» τον Βασίλη. Σε δύο μέρες το συμβούλιο ξανά το καθήκον τους, αποβολή από όλα τα σχολεία της χώρας, διαγωγή κακή, τέλος ο Βασίλης. Σε κάνα χρόνο ήρθε ο αδελφός του στην Άρτα, καθηγητής μαθηματικών, αργότερα στο μάθημα της ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο, καταφέρε και άλλαξε την διαγωγή με την βοήθεια του Γυμνασιάρχη. Ο Βασίλης πήγε στην Αθήνα και τελείωσε εκεί το Γυμνάσιο, στο μαθηματικό κι αυτός, δεν πήρε ποτέ πτυχίο, αλλά έκανε μάθημα φροντιστήριο σ΄ άλλους φοιτητές να πάρουν πτυχίο και αργότερα ένα- δύο φροντιστήρια στην Κυψέλη στην Αθήνα.
δ. Το 1ο Γυμνάσιο είχε μετά το 1960 είχε πρακτικό τμήμα, καλοί μαθητές όλοι, μάθημα έκαναν στο χημείο(αίθουσα), όλα καλά. Το τμήμα αυτό είχε και 5-6 μαθήτριες, μαύρες ποδιές και σκαλτούνια, ξεχώριζαν στα διαλείμματα. Τον χειμώνα απαγορεύονταν η κυκλοφορία των μαθητών μετά τις 8,30 μ.μ, σύμφωνα με τον κανονισμό. Επίσης άλλη μία απαγόρευση ήταν να μην πηγαίνεις κινηματογράφο, εξόν αν είχαμε μία δυο φορές το χρόνο και μας πήγαιναν στη γραμμή. Μία παρέα μαθητών από το τμήμα αυτό πήγε μία Τετάρτη ή Πέμπτη (τα σαββατοκύριακα είχαν πάντα ελληνικό) να δούνε το καουμπόικο ή αστυνομικό έργο, γαλαρία. Τους πήρε το μάτι ενός νέου καθηγητή, την άλλη μέρα κατηγορούμενοι, όλοι 5-6 μέρες αποβολή ο καθένας. Μετέπειτα όλοι επώνυμοι επιστήμονες της πόλης μας.
Πολλά αγόρια ή κορίτσια είχαν πληρώσει ακριβά τον κανονισμό των σχολείων και την αυστηρότητα των Γυμνασιαρχών τις 10ετίες παλιά.