Μία από τις οικογένειες που αναδείχθηκαν στην Άρτα πάνω από 200 χρόνια, είναι η οικογένεια Γαρουφαλιά, αγωνιστές του 1821, Δήμαρχοι, βουλευτές, υπουργοί, μορφωμένοι σχεδόν όλοι.
Ο πρώτος του εμφανίζεται είναι ο Νικόλαος Γαρουφαλιάς που λαμβάνει μέρος στην μάχη του Κομποτίου υπό τον Γώγο Μπακόλα τον Ιούνιο του 1821. Είχε μυηθεί και στην Φιλική Εταιρεία, από τους πρώτους στην πόλη μας. Ήταν γεννημένος το 1795. Συνέχεια του αγώνα φαίνεται να λαμβάνει μέρος σε πάνω από 10 μάχες, υπό την αρχηγία 5-6 Καπεταναίων, όπως τον Μάρκο Μπότσαρη, Ιωάννη Ράγκο, Γιάννη Μακρυγιάννη και άλλους. Δεν σταμάτησε ποτέ να είναι στον αγώνα σχεδόν δέκα χρόνια, όπως το 1825 εναντίον του Ιμπράημ στον Μωριά, στην μάχη του Χαϊδαρίου το 1826 υπό τον Φαβιέρο, το 1827 στην Αθήνα. Φαίνεται να πήρε τον βαθμό του Λοχαγού και η σύζυγός του Βιολέτα έκανε αίτηση το 1865 να πάρει σύνταξη.
Αδελφός του προηγουμένου ήταν ο Μανώλης Γαρουφαλιάς, ο οποίος έφυγε γρήγορα για την Ύδρα, κάπου το 1821, έλαβε μέρος στον αγώνα κι αυτός.
Ο Νικόλαος Γαρουφαλιάς είχε δύο γιους τον Δημήτριο και τον Γεώργιο. Ο Δημήτριος ήταν στρατιωτικός 1840-1878 και σκοτώθηκε το 1878 σε μάχη με τους Τούρκους.
Συγγενής των παραπάνω ήταν ο Πέτρος Γαρουφαλιάς γιος του Ευαγγέλου 1836- 1902, έμπορος, αργότερα κτηματίας, δημοτικός σύμβουλος το 1883 και βουλευτής το 1885. Είχε τρία παιδιά τον Βαγγέλη, τον Αντώνη και τον Μάρκο.
Ο Ευάγγελος Γαρουφαλιάς γεννήθηκε το 1865 λίγο δημοτικό σχολείο στην Άρτα, συνέχεια Γυμνάσιο και Νομική στην Αθήνα, γύρισε Δικηγόρος στην Άρτα. Αν και από πλούσια οικογένεια αμέσως είδε όλο το σύστημα Καραπάνου που δεν ήταν Αρτινός και είχε αγοράσει τον μισό Νομό και είχε δανήσει όλο τον πληθυσμό και τους είχε χαρτιά όλων κρατημένα. Τριάντα χρονών το 1895 κατεβαίνει για Δήμαρχος, κόντρα στον γαμπρό του Καραπάνου Αντωνόπουλο. Βγαίνει Δήμαρχος και ένα από μεγαλύτερα έργα που έκανε ήταν η διάνοιξη της οδού Σκουφά, την «ίσιωσε» , συγχρόνως έφτιασε αρκετά γεφυράκια που υπήρχαν κάθετα σ΄ αυτή, «πνίγονταν ο κόσμος». Βοήθησε πολύ στο χαμένο πόλεμο του 1897 και μοίρασε πολύ φαγητό στους πολίτες. Έβαλε και φανάρια σε μερικούς δρόμους για φωτισμό τις νύχτες. Το 1899 κατεβαίνει για βουλευτής με τον Δεληγιώργη και εκλέγεται. Σε μία συνεδρίαση της Βουλής ασχολήθηκε εντόνως με τα έργα του συστήματος Καραπάνου στην Άρτα, πόσους πλήρωνε, πόσους εκβίαζε, πόσες δωροδοκίες έκανε. Ξανά εκλέγεται Δήμαρχος το 1903-1907 συνεχίζοντας το έργο, ασχολούνταν βασικά με καθημερινά προβλήματα των πολιτών. Μετά ξανά βουλευτής το 1910, 1915, 1920. Έφυγε από την ζωή το 1935.
Αδελφός του παραπάνω ο Αντώνης Γαρουφαλιάς, γεννήθηκε το 1867 και αυτός τον ίδιο δρόμο, λίγα γράμματα στην Άρτα και συνέχεια Δικηγόρος στην Αθήνα και τελικά στην πόλη μας. Πολιτική ζωή κι αυτός αμέσως, υποψήφιος το 1899 για Δήμαρχος με αντίπαλο τον Ι. Καραπάνο και εκλέγεται. Στην Άρτα λίγα πράγματα, χρήματα ελάχιστα, στην πόλη θέριζαν οι αρρώστιες και ιδίως η χολέρα και η ευλογιά, επίσης κάθε λίγο κυκλοφορούσαν κανονικοί κατσιαπλιάδες με όλα τα επακόλουθα. Ο Δήμαρχος διέθετε τότε αρκετά χρήματα για φάρμακα και εμβόλια. Επίσης και αυτός διέθεσε χρήματα για φανάρια, όπως και για καθαρισμούς των πηγαδιών γιατί τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβρη δεν υπήρχε νερό. Μικρά έργα, όπως οι τρεις πλατείες, Σκουφά, Μονοπλιού και Ρολογιού. Πήρε δάνεια για αγορά γηπέδου και λαΪκή αγορά. Ήθελε να κάνει το Μενίδι επίνειο, αλλά στο τέλος δεν τα κατάφερε. Έφταιξε το μνημείο για τους πεσόντες στο πόλεμο 1897. Αυτός καθόρισε να γίνεται το παζάρι τον Σεπτέμβρη μήνα. Μετά την δημαρχεία εκλέχτηκε τρεις φορές βουλευτής με καλή πορεία. Έφυγε από την ζωή το 1939.
Ο Βαγγέλης Γαρουφαλιάς είχε τρία παιδιά, τον Πέτρο, τον Δημήτρη και την Μαρία.
Ο Πέτρος Γαρουφαλιάς 1901-1984 σπούδασε κι αυτός Νομική και συνέχεια στο Βερολίνο και τι Παρίσι. Νεότατος και αυτός άρχισε στην πολιτική και το 1932 εκλέγεται Βουλευτής με το κόμμα «Αγροτικόν Κόμμα», (Α. Μυλωνάς, περιφέρεια Άρτα, Πρέβεζα, Λευκάδα). Το 1933 εκλέγεται στον Νομό Πρέβεζας (Βενιζέλος Καφαντάρης). Το 1936 ξανά με τον συνδυασμό Δημοκρατικών. Έρχεται η χούντα Μεταξά, η κατοχή και φεύγει για την Μέση Ανατολή, γυρίζει το 1944 με τον φίλο του Γεώργιο Παπανδρέου και γίνεται Υπουργός Τύπου και Πληροφοριών. Στις εκλογές του 1946 (Άρτα, Πρέβεζα και Λευκάδα) με το Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (Γ. Παπανδρέου), είχε σαρώσει στην ευρύτερη περιφέρεια το κόμμα του Ναπ. Ζέρβα, 4 έδρες από τις 7. Μετά το 1950 πάλι με τον Παπανδρέου βουλευτής Άρτας. Το 1958 εκλέχτηκε ως ανεξάρτητος και συνέχεια εντάχθηκε στην Ένωση Κέντρου στον φίλο του Γεώργιος Παπανδρέου. Είχε αναλάβει όμως μετά το 1950 Υπουργός Δημοσίας Τάξεως, Εσωτερικών και Υφυπουργός Συντονισμού για μικρά διαστήματα. Το 1956 εκλέγεται με τον συνδυασμό Δημοκρατική ένωσης, το 1958 ως ανεξάρτητος με τον συνδυασμό Κέντρου Προοδευτικών, το ίδιο το 1961. Το 1963 που η Ένωση Κέντρου ήρθε πρώτη ξανά Βουλευτής, όπως και τον Φλεβάρη του 1964 που σάρωσε η Ένωση Κέντρου. Υπουργός Εθνικής Άμυνας, χαρές στην Άρτα οι φίλοι του. Ήταν ο Υπουργός που έστειλε την Μεραρχία στην Κύπρου, αλλά η χούντα αργότερα την έφερε πίσω με τα γνωστά αποτελέσματα. Ήταν στους αποστάτες και για πολλούς φίλους του από τους πρωτεργάτες. Έγραψε και 5-6 βιβλία, μεταξύ αυτών το «Σοσιαλισμός και επιστήμη στην Ελλάδα», μεταξύ των άλλων του άρεσε να συζητά με τους φοιτητές οι οποίοι τον έκαναν επίτιμο πρόεδρο από το 1950, αλλά μετά την αποστασία του αφαίρεσαν τον τίτλο. Έφυγε το 1984 με λίγους φίλους του στην τελετή.
Ο Δημήτρης Γαρουφαλιάς 1904-1978 αδελφός του Πέτρου σπούδασε στο πολυτεχνείο και εξελέγει κι αυτός μία φορά Βουλευτής Πρέβεζας με την Ένωση Κέντρου το 1963.
Ο Μάρκος Γαρουφαλιάς αδελφός του Βαγγέλη και του Αντώνη κτηματίας και έμπορος στην πόλη μας και τέλος ο γιος του.
Τηλέμαχος Γαρουφαλιάς συμβολαιογράφος της πόλης που τον προλάβαμε όλοι.