Κατατέθηκε στη Βουλή η τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών για την κυβερνησιμότητα των ΟΤΑ μετά και το ηχηρό ράπισμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, που είχε κρίνει αντισυνταγματικές ρυθμίσεις του νόμου Θεοδωρικάκου.
Με την τροπολογία σημαντικές αρμοδιότητες που είχαν περάσει στις Οικονομικές Επιτροπές επιστρέφουν στα Δημοτικά αλλά και τα Περιφερειακά Συμβούλια, καθώς η ρύθμιση αφορά και τους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης.
Με βάση την τροπολογία, δρομολογείται η επιστροφή αρμοδιοτήτων από τις Οικονομικές Επιτροπές και τις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής προς τα Δημοτικά – Περιφερειακά Συμβούλια, επακακαθορίζονται αρμοδιότητες και διευκρινίζονται ζητήματα ως προς τη σύνθεσή τους. Αυτή η «επιστροφή» βέβαια μπορεί να δημιουργήσει «πονοκεφάλους» σε αρκετούς γαλάζιους Δήμους οι οποίοι προς χάριν αποφάσεων που τους εξυπηρετούσαν πέραν την τελευταία τριετία πάνω από το 60% κρίσιμων θεμάτων στις εν λόγω επιτροπές.
Σε αυτή την βάση λοιπόν και γνωρίζοντας το Κυβερνητικό επιτελείο με τι έχει να κάνει κινήθηκαν και οι δηλώσεις Βορίδη από τα Ιωάννινα οι οποίες προκάλεσαν αντιδράσεις και από αυτοδιοικητικές παρατάξεις όπως του κ. Μπέγκα στα Γιάννινα. Ο κ. Βορίδης τόνισε ότι δεν θα ανεχτεί προσπάθεια «προσκόλλησης» εκ μέρους της αντιπολίτευσης στο έργο εκλεγμένων Δημοτικών Αρχών, έτσι ο αρμόδιος Υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επανέλθει.
Ο Υπουργός Εσωτερικών επέλεξε να «συμμορφωθεί» μόνο στο σκέλος της επαναφοράς αρμοδιοτήτων των Επιτροπών πίσω στα δημοτικά συμβούλια και όχι πλήρως. Παραμένει στις Οικονομικές Επιτροπές μια κρίσιμη αρμοδιότητα που δεν προβλεπόταν στον «Κλεισθένη». Συγκεκριμένα, η Οικονομική Επιτροπή ενός δήμου συνεχίζει να «ασκεί τα καθήκοντα αναθέτουσας αρχής κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεων έργου, μελετών, υπηρεσιών και προμηθειών, ανεξαρτήτως προϋπολογισμού…» [παρ. ζ, άρ. 2], δηλαδή μπορεί να καθορίζει τα σχετικά κριτήρια. Οσον αφορά τις -πλειοψηφικές υπέρ των δημοτικών αρχών- συνθέσεις των Επιτροπών, ο υπουργός δεν προβαίνει σε καμία αλλαγή.
Επιπρόσθετα περιορίζει τη θητεία των μελών των Επιτροπών στο ένα έτος (από δύο). Η εξήγηση που δίνει το υπουργείο Εσωτερικών είναι ότι ο υπουργός θέλει να υπάρξει μια «δοκιμαστική περίοδος» εφαρμογής της τροπολογίας και μετά, αν το κρίνει, να επανέλθει με τυχόν τροποποιήσεις. Βέβαια, η τροπολογία αναφέρει ότι οι μονοετείς θητείες θα ισχύσουν και για την επόμενη αυτοδιοικητική περίοδο.
Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τι θα συμβεί το επόμενο διάστημα στους Δήμους Πρέβεζας, Αρταίων και Ιωαννιτων-με τα ειδικά χαρακτηριστικά της κάθε μια περίπτωσης – αναφορικά με την λειτουργία τόσο των Συμβουλίων όσο και των επιτροπών λίγους μήνες πριν τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις σχετικές διατάξεις εν συνόλω: «…οι ρυθμίσεις αυτές, οι οποίες, κατά τη βούληση του νομοθέτη, συνέχονται μεταξύ τους ως ενιαίο σύνολο και δεν μπορούν να εφαρμοσθούν αυτοτελώς, πρέπει να παραμερισθούν στο σύνολό τους ως αντισυνταγματικές και να εφαρμοσθούν κατά τη συγκρότηση των εν λόγω δημοτικών επιτροπών οι προϋφιστάμενες αυτών διατάξεις», είναι η σχετική κατακλείδα της καθαρογραμμένης απόφασης.
Στην Κυβέρνηση τονίζουν ότι η τροπολογία ξεκαθαρίζει το «τοπίο» για το ποιες αποφάσεις πλέον θα λαμβάνονται από τις επιτροπές και ποιες από το δημοτικό-περιφερειακό συμβούλιο.
Στον αντίποδα ο Πάνος Σκουρλέτης, παρά τις διακηρύξεις του Μάκη Βορίδη για συμμόρφωση στην απόφαση της Ολομέλειας του Ανώτατου Δικαστηρίου, με την κατατεθείσα τροπολογία, επιστρέφονται μεν – κατά τεκμήριο αρμοδιότητας – στα Δημοτικά Συμβούλια οι, αντισυνταγματικά μεταβιβασθείσες στις Οικονομικές Επιτροπές, αρμοδιότητες αλλά δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κλεισθένη για τη συγκρότηση της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
«Συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις κατά το ήμισυ δεν υφίσταται. Οφείλουμε δε, να επισημάνουμε ότι η σημαντική αυτή ρύθμιση κατατέθηκε ως τροπολογία μη δίνοντας τη δυνατότητα να εξεταστεί από την Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής» υπογραμμίζει ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και προσθέτει:
«Επιμένει, λοιπόν, ο υπουργός Εσωτερικών και η κυβέρνηση της ΝΔ στην αντισυνταγματικότητα. Δεν μας εκπλήσσει, βέβαια, αφού είναι εμφανείς οι προθέσεις της σε μια σειρά ενεργειών να παραβιάζουν και να κουρελιάζουν το Σύνταγμα, με αποκορύφωμα το μείζον ζήτημα των υποκλοπών».
Όλα αυτά ενώ πλήθος Δημοτικών Παρατάξεων την ίδια στιγμή είτε παραιτούνται είτε δεν συμμετέχουν στις εν λόγω επιτροπές ως ένδειξη διαμαρτυρία στο «πραξικόπημα» Θεοδωρικάκου όπως είχε περιγραφεί.
Στην Ουσία με την τροπολογία της τελευταίας στιγμής ο υπουργός Εσωτερικών προικίζει και πάλι με κρίσιμες αρμοδιότητες τις οικονομικές επιτροπές των δήμων παρά τη δικαστική απόφαση που έκρινε αντισυνταγματικούς τους νόμους Θεοδωρικάκου και επίσης δεν προκύπτει καμιά ουσιαστική αλλαγή και μεταβολή, στις συνθέσεις των επιτροπών.
Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τι θα συμβεί το επόμενο διάστημα στους Δήμους Πρέβεζας, Αρταίων και Ιωαννιτων-με τα ειδικά χαρακτηριστικά της κάθε μια περίπτωσης- αναφορικά με την λειτουργία τόσο των Συμβουλίων όσο και των επιτροπών λίγους μήνες πριν τις επικείμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.