in ,

Βιβλιοπαρουσίαση: «Ιστορίες Ταβανοθεραπείας – Πως η γραφή από θεραπευτική έγινε δημιουργική», Χριστίνα Πανταζή

Εκδόσεις Αρμός – 2022 – Σελ.268

editor_image

Του Κώστα Τραχανά


«Ταβανοθεραπεία»… Η αίσθηση όταν μπαίνεις στο σπίτι, έχεις επιστρέψει από μία κατάσταση που περιείχε ένταση, ίσως από μία μέρα πίεσης στην δουλειά και βουλιάζεις ανάσκελα στο κρεβάτι και στέκεσαι σε αυτή τη στάση παρατηρώντας το ταβάνι. Άλλοτε λευκό και ανέγγιχτο, άλλες φορές χρωματιστό, άλλοτε με στίγματα και υγρασία, άλλοτε λείο και πεντακάθαρο, άλλοτε με σχέδια, άλλοτε όχι. Το σώμα από στιγμές δευτερολέπτων έως και ώρες ή και μέρες μένει εκεί, σαν άγαλμα στεκούμενο. Παρατηρείς και σκέφτεσαι. Σκέφτεσαι ότι σκέφτεσαι, ίσως συνειδητοποιήσεις ότι βρίσκεσαι μόνος/η με τον εαυτό σου. Ένας χώρος και χρόνος με τον εαυτό.

Το βιβλίο περιέχει κάθε είδους ιστορίες, αφηγήσεις, κείμενα με στοχασμούς, σκέψεις, συναισθήματα, αποτυπώσεις, ποιήματα, διηγήματα, γραμμένα μέσα σε διάρκεια 8 ετών, στα χρόνια της Ελλάδας της κρίσης.

Το βιβλίο περιέχει θέματα όπως: η Εξεταστική παραλληλίζεται με τη Λογική, τι εστί δυνατός; Η δαιδαλώδης μέρα ενός υπαλλήλου, μια παρέα από τέσσερις φίλες: η Απόσταση, η Άμυνα, η Ανεκτικότητα και η Παθητικότητα, η απώλεια, το πένθος, τι φέρνει στο νου; Πολλές φορές ακούμε ότι για να αγαπήσεις και να εκτιμήσεις κάτι, χρειάζεται κάποιες φορές να το χάσεις, έχουμε ένα βασικό φόβο στη ζωή μας, να δίνουμε χώρο και χρόνο μέσα μας και γύρω μας, ταξιδιάρες ψυχές, το γράψιμο είναι συνδεδεμένο με μία ιδιότητα λυτρωτική, ανακουφιστική αλλά εν τέλει και παρέχει μία μορφή αυτό-ίασης, να παρατηρείς την αδικία και να γυρνάς βουβά την πλάτη: Τι είμαστε; Να ζωγραφίζεις όνειρα και να τα πετάς: Τι είμαστε; Να αγαπάμε τον εαυτό μας και να ρίχνουμε αλλού το θυμό μας, που πήγαν οι άνθρωποι; Γιατί στέρεψε ο οραματισμός; Ρούφηξε ζωή για τα καλά, ο Θεός πέθανε ή μάλλον δεν έζησε εδώ, Α(πόρριψη), Α(ρνηση), Α(ποδοχή), στην υγεία του έρωτα, ο πόνος μας βάζει στη διαδικασία της επανακτίμησης για το υπόλοιπο της ζωής μας, βαθιά, παλιά πληγή, η τύχη είναι πάντα μέρος της ζωής μας και πάντα φέρνει ευκαιρίες αρκεί…να τις αντιληφθείς και να τις αρπάξεις από τα μαλλιά, η κενότητα είναι η στιγμή της ζωής και του θανάτου, και οι αναπολήσεις; Τι θα γίνει με αυτές; Το περιβάλλον δεν μπορείς να το αλλάξεις, αλλά μπορείς να φτιάξεις μικρούς ήλιους, έπιασα πάτο και φοβάμαι, κρίση, έννοια διττή. Παρεξηγημένη. Μας αποσταθεροποιεί και μας διαλύει. Ταυτόχρονα μας υπενθυμίζει τις πραγματικές προτεραιότητες της ζωής. Υγεία, ασφάλεια, ζεστασιά, συντροφιά, η κρίση γεννά προβλήματα, δυσκολίες ανεργία, άγχος, δυσφορία, επιθετικότητα, μοιρολατρία, ο ιός έρχεται να ξεθάψει τον ριζωμένο ιό της κοινωνικής αδικίας, από τη λήθη αρχινάνε οι δυστυχίες, μια αντίφαση ακατανόητη, πραγματική, όπως ακριβώς και ο κόσμος που ζούμε, η μαγεία μιας αυγής και ο αβάσταχτος σπαραγμός μιας γυναίκας ξεριζωμένης, που ποτέ δε δικαιώθηκε και εν τέλει στερείται κάθε αξιοπρέπειας, νοήματος ύπαρξης και δύναμης για ζωή, η αγάπη θα μας χωρίσει πάλι κάποτε, μία ευχή να βρούμε κάπως έναν ρυθμό, μια καθημερινότητα με λιγότερη αβεβαιότητα, κούραση και πάλη για επιβίωση, υπαρξιακές διαδρομές, περιηγήσεις στη σιωπή, η ταπεινότητα και η απλότητα που κρύβονται σε ένα απλό πρωινό, θα έρθουν καλύτερες μέρες, μια Δευτέρα του Αυγούστου, ήτανε μία από τις πολλές μέρες που υφαίνανε τη σχέση τους, τις ζωές τους, μια ζωή ολοκληρωμένη χωρίς τρύπες, το φθινόπωρο είναι η εποχή που η πλάση ετοιμάζεται να πεθάνει για να αρχίζει να αλλάζει, μία ιστορία ρομάντζο στη «χώρα των Γατοψυχών», το παρόν εξαφανίζεται, το παρελθόν μικραίνει και τρέχουμε για να πιάσουμε από τα μαλλιά το μέλλον να το φέρουμε στα μέτρα μας, δίχως να ρωτήσουμε κάποιον άλλο, πόσο κοστολογείς την ελευθερία σου; Στο βάθος σκοτάδι και στο εσωτερικό σιωπή. Μόνο το πιάνο μαζί με την βροχή, σαν καλοκουρδισμένος ήχος αντηχούσε, το κενό χαρτί, θέλει κάτι να πει. Να γραφτεί, να ζωγραφιστεί. Έχει τη δική του ιστορία να αφηγηθεί, η πιο «σκληρή και ωμή» αλήθεια του αγνώστου είναι ότι οι περισσότεροι αν όχι σχεδόν όλοι, δεν ξέρουμε πότε θα πεθάνουμε. Αυτό από μόνο του αποτελεί μία πολύ μεγάλη συνειδητοποίηση της αβεβαιότητας, το «Εκόμισα εις την Τέχνη» είναι ένα ποίημα για την Ποίηση, την Τέχνη που ο Καβάφης θεωρούσε ως το σημαντικότερο στήριγμα κι επίτευγμα στη ζωή του, η Ιθάκη σ΄ έδωσε τ΄ ωραίο ταξίδι. Χωρίς αυτήν δεν θάβγενες στον δρόμο…

Ιστορίες σε συνθήκες «ταβανοθεραπείας» που έκανε μία νεαρή κοπέλα μεγαλώνοντας και ανακαλύπτοντας τον εαυτό της και τον κόσμο μέσα και από την γραφή. Στην κατάσταση της «ταβανοθεραπείας» η γραφή παρουσιάζεται αρχικά ως ένα ασφαλές και θεραπευτικό πλαίσιο αλλά εν τέλει ως ένας δημιουργικός χώρος με σκοπό το άτομο να στοχάζεται, να παρατηρεί, να εξελίσσεται, να μεγαλώνει αλλά και να αλληλεπιδρά καλύτερα με την εξωτερική πραγματικότητα. Από την άλλη παραβάλλοντας κάποια ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη, όπου η γραφή του πρόσφεραν εκείνα τα απαραίτητα εργαλεία για να μπορέσει να επιβιώσει και να εκφράσει όλο αυτόν τον συναισθηματικό, γνωστικό, πνευματικό, αισθητικό και καλλιτεχνικό πλούτο που είχε μέσα του. Τέλος παρατέθηκαν και ορισμένες ερωτήσεις που ξεπηδούν από φανταστικά ταβάνια του μυαλού και προ(σ)καλούν τον αναγνώστη σε μια καλοδεχούμενη εξερεύνηση του δικού του εαυτού μέσα από την δική του κατάσταση «ταβανοθεραπείας» και αναστοχασμού με βασικό εργαλείο την γραφή.

Η συλλογή αυτή ιστοριών, σκέψεων και κειμένων με στοχασμούς, ασχολείται με τα αιώνια θέματα της Τέχνης, έρωτος, χρόνου, σιωπής, γραφής, πόνου, κρίσης, κοινωνικής αδικίας, συνειδητοποίηση της αβεβαιότητας, θανάτου, απώλειας.

Με τρόπο αβίαστο φράσεις, σκέψεις, στίχοι, τίτλοι πλέκουν ένα διάλογο, συνήθως άμεσα ορατό στη βάση των κεντρικών θεματικών της συλλογής, ενώ οι ανιχνεύσιμες επιδράσεις στο ύφος αποδεικνύονται λειτουργικές.

Αν και τα ερωτήματα έμειναν-πώς αλλιώς;-αναπάντητα, έδρασε η παραμυθητική λειτουργία της «ταβανοθεραπείας», στον βαθμό βέβαια που αυτή μπορεί να σταθεί δραστικά απέναντι στη φθορά του υλικού σώματος, στη μοναξιά, στην οδύνη της απώλειας.

Διαβάστε το.

Η Χριστίνα Πανταζή είναι ψυχολόγος, απόφοιτη του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκπαιδευόμενη στην Οικογενειακή- Συστημική Ψυχοθεραπεία. Μέχρι στιγμής έχει εργαστεί σε αρκετούς φορείς και οργανισμούς ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας με ευάλωτους πληθυσμούς (στο τομέα του μεταναστευτικού, εξαρτήσεις) ενώ τη παρούσα χρονική στιγμή εργάζεται ως επαγγελματίας ψυχικής υγείας στο χώρο των εξαρτήσεων. Η ψυχική υγεία και η συγγραφή κειμένων αποτελούν δύο πεδία μεγάλου ενδιαφέροντος και πηγής αγάπης για εκείνη.