Η εβδομάδα που πέρασε, σηματοδότησε μια καμπή στις πολιτικές εξελίξεις. Για πρώτη φορά από τον Ιούλιο του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε πίσω από το στόχο της αυτοδυναμίας, ανοίγοντας την προοπτική για μια κυβέρνηση συνεργασίας με κορμό τη Νέα Δημοκρατία. Μιλώντας στους Νίκη Λυμπεράκη και Νίκο Φιλιππίδη στο φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου, ο πρωθυπουργός ανέφερε: «Στόχος είναι η σταθερότητα, όχι επί τούτω η αυτοδυναμία […] ο λαός θα μας υποδείξει τελικά εάν η χώρα θα κυβερνηθεί από ένα κόμμα ή από περισσότερα κόμματα από ένα. Το βέβαιο είναι ότι η χώρα θα κυβερνηθεί με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Αλλά αυτή δεν είναι δική μας απόφαση».
Δεν χρειάζεται ενδελεχής ανάλυση για να διαπιστώσει κανείς ότι η διαφαινόμενη νέα στρατηγική του κ. Μητσοτάκη αποτελεί προσαρμογή στον πολιτικό συσχετισμό που διαμορφώνεται. Τόσο το κλίμα στην κοινωνία όσο και τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Νέα Δημοκρατία υποχωρεί υπό το βάρος του κύματος ακρίβειας. Η υποχώρηση του κυβερνώντος κόμματος καθιστά όλο και πιο δύσκολο (αν όχι αδύνατο πλέον) το στόχο της αυτοδυναμίας στις δεύτερες εκλογές που θα γίνουν με ενισχυμένη αναλογική -έτσι κι αλλιώς είναι πολιτικά αδύνατο να προκύψει αυτοδυναμία στις πρώτες εκλογές που θα γίνουν με απλή αναλογική.
Είναι ενδεικτικά τα ευρήματα δύο δημοσκοπήσεων που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα.
Στη μέτρηση της Pulse για τον Σκάι η ΝΔ παίρνει 32% (33,5% τον Φεβρουάριο), ο ΣΥΡΙΖΑ 23,5% (23,5%), το Κίνημα Αλλαγής 14% (14,5%), το ΚΚΕ 6% (5%), η Ελληνική Λύση 4,5% (4%), το ΜέΡΑ25 3% (3%).
Στη δημοσκόπηση της MRB για το Newsbomb η ΝΔ παίρνει 28,6% (30,7% τον Νοέμβριο), ο ΣΥΡΙΖΑ 21,2% (19,7%), το ΚΙΝΑΛ 13,4% (13,5%), το ΚΚΕ 4,5% (4,1%), η Ελληνική Λύση 4,9% (3,8%), το ΜεΡΑ25 3,1% (2,7%).
Οι δύο έρευνες συμπίπτουν τόσο στην πτώση της Νέας Δημοκρατίας όσο και στην απομάκρυνση της προοπτικής της αυτοδυναμίας.
Το πρόβλημα για τον κ. Μητσοτάκη είναι ότι η πολιτική πίεση που του ασκείται λογικά θα συνεχιστεί, αφού το φαινόμενο της ακρίβειας δεν είναι παροδικό. Μάλιστα, φαίνεται ότι οι ανατιμήσεις στα καύσιμα θα προκαλέσουν μεγάλη ζημιά και στον τουρισμό. Οι δικαιολογίες της κυβέρνησης ότι είναι διεθνές το φαινόμενο και δεν ευθύνεται η ίδια, δεν πείθουν. Και πώς να γινόταν διαφορετικά, αφού βασικό καθήκον μιας κυβέρνησης είναι να προστατεύει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, ακόμα και απέναντι σε «διεθνή φαινόμενα».
Κατά συνέπεια, είναι εύλογη η εκτίμηση ότι η αλλαγή γραμμής του πρωθυπουργού αναφορικά με την αυτοδυναμία δεν αποτελεί μόνο αναγνώριση της αλλαγής του συσχετισμού, αλλά και έμμεση παραδοχή ότι αυτή η αλλαγή δεν θα είναι παροδική. Αν θεωρούσε ότι τα πράγματα θα αλλάξουν τους επόμενους μήνες, δεν θα έκανε πίσω από τη γραμμή της αυτοδυναμίας.
Η μοναδική πολιτική δύναμη η οποία θα μπορούσε να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία είναι το ΚΙΝΑΛ. Αν το ζήτημα των εμβολίων καθιστούσε εξαιρετικά δύσκολη τη συνεργασία της ΝΔ με το κόμμα Βελόπουλου, ο πόλεμος στην Ουκρανία άνοιξε ένα χάσμα που δεν μπορεί να γεφυρωθεί.
Η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη, έχοντας νωπή την επώδυνη εμπειρία της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, έσπευσε να απορρίψει την προοπτική κυβερνητικής συνεργασίας με τη ΝΔ. Ο Νίκος Ανδρουλάκης σε υψηλούς τόνους είπε ότι «θεωρώ οπορτουνισμό την αλλαγή στάσης της κυβέρνησης, σωσίβιο σε μια κυβέρνηση που βυθίζεται στα λάθη της, την αλαζονεία της, την έλλειψη στρατηγικού σχεδίου για τη χώρα, εγώ δεν πρόκειται να δώσω». Ουσιαστικά ο κ. Ανδρουλάκης γνωρίζει ότι ενδεχομένως ένα «ναι» σε πιθανή πρόταση του σημερινού πρωθυπουργού θα σηματοδοτούσε ένα πιθανό αυτόματο πισωγύρισμα.
Ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ φέρεται να υποστηρίζει σε συζητήσεις που κάνει, ότι θα προτιμούσε να μη συμμετάσχει σε κυβέρνηση αν δεν έχει ένα ποσοστό αρκετά σημαντικό για να μην είναι ο (πολύ) μικρός εταίρος. Το πρόβλημα του όμως είναι ότι η δημοσκοπική άνοδός του έχει σταματήσει -για την ακρίβεια, το ΚΙΝΑΛ υποχωρεί παρά την πτώση της Νέας Δημοκρατίας. Επομένως, ο κ. Ανδρουλάκης δεν φαίνεται να πετυχαίνει τον συσχετισμό που θα ήθελε.
Στην προσπάθεια του να απεγκλωβιστεί από την παραπάνω συζήτηση ο κ. Ανδρουλάκης προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα, λέγοντας ότι το ΚΙΝΑΛ θα μπει σε κυβέρνηση με «σοσιαλδημοκρατικό κορμό».
Αν βέβαια «σοσιαλδημοκρατικό κορμό» μπορεί να αποτελέσει μόνο το ΚΙΝΑΛ, τότε δεν πρόκειται για ρεαλιστική πρόταση.
Παρά μόνο ένα ευφυολόγημα έτσι ώστε να «ξεγλιστρήσει» από την συζήτηση.