in , ,

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ | «Ο βασιλιάς και ο σοφός», Γιώργος Ζαρκαδάκης

⬛ Εκδόσεις Κέδρος – 2022 – Σελ. 412

editor_image

Του Κώστα Τραχανά


Το ινδικό ελληνικό βασίλειο (180 π.Χ.-10 μ.Χ.), βορειοδυτικά της Ινδίας, περιείχε την Αλεξάνδρεια του Καυκάσου, την Αραχωσία, την Αλεξάνδρεια του Ινδού, την Δημητριάδα των Πάταλων, την Βαρυγάζα, την Παταλιπούτρα, την Μέθορα, τη Σαγάλα, τα Τάξιλα, την Πευκελαώτη.

Στη Σαγάλα, στον ομφαλό της Ινδίας, που ήταν μεγάλο και σημαντικό εμπορικό κέντρο της Ινδίας, βασιλιάς ήταν ο βασιλιάς σωτήρ, ο Μιλίντα Μαχαράτζα Τρατάσα, ο Έλληνας Μένανδρος, κατακτητής και απόλυτος κύριος όλων όσων υπήρχαν από την Αλεξάνδρεια –εν-Αραχωσία μέχρι τα σύνορα της αυτοκρατορίας των Σούνγκα.

Ο Μένανδρος είχε αφανίσει χιλιάδες ανθρώπους στην Αραχωσία, που είχε επαναστατήσει εναντίον του. Στη μάχη αυτή, που καθόρισε την τελική έκβασή της, τον βοήθησαν πολύ, οι πολιορκητικές μηχανές του νεαρού Έλληνα μηχανικού Μεγακλή. Μετά από αυτή τη σφαγή ο Μεγακλής, αναλογίστηκε τον ρόλο του στον αφανισμό τόσων ανθρώπων και αρνήθηκε να εργάζεται ως αρχιμηχανικός του βασιλιά. Ο Μεγακλής, ο ποιητής, κατέληξε φτωχός, ζούσε σε μια τρώγλη στην ινδική συνοικία και έκανε τον διασκεδαστή των φτωχών, τον θεατρίνο και τον περιπλανώμενο παραμυθά, για να ζήσει αυτός και ο θετός του γιός, Πλάτων.

Ο κάθε άνδρας, η κάθε γυναίκα και το κάθε παιδί στην Ινδία μιλάει κι από μία διαφορετική γλώσσα!! Οι θεοί της Ινδίας ήταν περισσότεροι από τους κόκκους της άμμου στις όχθες του Ινδού. Θεοί και θεές πάσης περιγραφής και προέλευσης. Τα πάντα στην Ινδία ξεκινούσαν από το μηδέν και κατέληγανα στο μηδέν. Χωρίς το τίποτα, τίποτα δεν υπήρχε. Για να υπάρξεις, έπρεπε πρώτα να πάψεις να υπάρχεις.

Ο νεαρός Πλάτων, ήταν ένας άπιστος κι ακαμάτης Γιαβάνα (Έλληνας), ένας θεατρίνος του δρόμου ισάξιος με τους ακάθαρτους, καλός ως περιστασιακός διερμηνέας. Δεν γνώριζε τίποτα για τον Πεφωτισμένο πριν από την άφιξη των σοφών. Δεν τον απασχολούσαν τα θρησκευτικά. Ήταν έφηβος που ίδρωνε για το μεροκάματο με τον πατέρα του, Μεγακλή, στην αγορά, όπου κάνανε στον λαό, διάφορες θεατρικές παραστάσεις. Ο Πλάτων έκανε τον μεταφραστή, γιατί ήξερε πολλές γλώσσες (φαρσί, πρακτί, χαροσθί, βραχμί κ.α.). Ο Μεγακλής εργαζόταν νυχθημερόν για τη συγγραφή του επουράνιου έπους του: τον πόλεμο μεταξύ του Ενδυμίωνα, βασιλιά της Σελήνης και του Φαέθοντα, βασιλιά του Ήλιου.

Ο Πλάτων δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα κατέληγε κάποτε ένας άθλιος γέρος, σε ένα απομακρυσμένο μοναστήρι να γράψει μία υψηλή διατριβή, αφού είχε γίνει μάρτυρας φοβερών γεγονότων, προς όφελος του αυτοκράτορα του Μεσαίου Βασιλείου, για την ύπαρξη της ψυχής, την φύση του επέκεινα και την διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Η ζωή τελικά ήταν μια τραγική ειρωνεία. Και το τέλος της ακόμη πιο ειρωνικό.

Ο Πεφωτισμένος, ο Βούδας Σιντάρθα Γκαουτάμα, απέστειλε τον Ναγκασένα, τον πιο σοφό μοναχό στην Ινδία να διδάξει το Ντάρμα στον βασιλιά Μιλίντα, στην ευσεβή πόλη Σιγάλα. Ο παράξενος σοφός-βραχμάνος ήταν απόστολος μιας καινούργια ς θρησκείας και είχε έρθει στη Σιγάλα για να αποκαλύψει τη σπουδαιότερη αλήθεια του κόσμου.

Μα ποιος ήταν αυτός ο Πεφωτισμένος; Τι είδους καινούργιος θεός ήταν;

Άπαντες φοβούνται τον θάνατο σε όποια θρησκεία κι αν ανήκουν. Ο θάνατος είναι αξεπέραστος. Ο θάνατος είναι η έσχατη εμμονή του ζωντανού νου. Ο θάνατος είναι παντού και πάντα νικητής. Μόνο στην Ινδία, όπου ο λόγος του Βούδα έχει βγάλει ρίζες, ο φόβος του θανάτου έχει χάσει το νόημά του. Ο Βούδας δεν είναι θεός, αλλά άνθρωπος. Όλοι οι θεοί σε Ελλάδα, Ρώμη, Αίγυπτο, Περσία και Ινδία, θα αφανιστούν στο μέλλον, εκτός από τον λόγο και τις διδαχές του Βούδα.

Ο Σιντάρτα Γκαουτάμα γεννήθηκε ως πρίγκιπας σε μια πόλη κοντά στους πρόποδες των Ιμαλαΐων. Ο Βούδας κατάλαβε γρήγορα ότι ο διαλογισμός ήταν το κλειδί της πραγματικής κατανόησης του γήρατος, της αρρώστειας και του θανάτου. Ο Βούδας Γκαουτάμα μετά από 49 μέρες διαλογισμού κάτω από ένα δέντρο, σηκώθηκε έχοντας πλήρη κατανόηση του παντός. Δεν υπήρχε πια κανένα εμπόδιο για να φτάσει στην αλήθεια. Ο δρόμος για τη φώτιση ήταν ανοιχτός.Βρισκόταν σε τέλεια γαλήνη. Είχε κατανοήσει την αλήθεια. Είχε κατανικήσει τα ανθρώπινα δεινά και τη δυστυχία. Είχε εισέλθει στη νιρβάνα. Είχε γίνει Βούδας, Πεφωτισμένος!!!

Ο Πλάτων θα γινόταν ένας ευτυχισμένος άνθρωπος, που θα άκουγε τα λόγια κατευθείαν από το στόμα του θείου Ναγκασένα, για να τα μεταφέρει και να τα μεταφράσει στον δοξασμένο βασιλιά Μένανδρο. Θα μετέφραζε ως ανεπίσημος διερμηνέας τους φιλοσοφικούς διαλόγους του Ναγκασένα με τον Μένανδρο, τους διαλόγους ανάμεσα στον βασιλιά και τον σοφό. Έτσι θα φωτίζονταν όλοι οι κάτοικοι της Σιγάλα και του Μέσου Βασιλείου, από το κήρυγμα του Βούδα και θα σωζόταν από τον αέναο κύκλο των μετενσαρκώσεων και της δυστυχίας.

Ο Μένανδρος θα είχε μαζί του στις συζητήσεις στο δάσος, με τους τέσσερις σοφούς του Γκαουτάμα (Ναγκασένα, Αγιαπούλα, Ασόκα και Ασαγκούτα), τον Έλληνα Δημήτριο πρύτανη της σχολής φιλοσοφίας στη Σιγάλα, που δίδασκε λογική, αστρονομία και μαθηματικά και επίσης τον Αντίοχο, αρχιερέα της Αθηνάς Αλκιδήμου, αδελφό του στρατηγού Ηλιόδωρου, ο έτερος των Βακτριανών αδελφών.

Μια παράξενη σιωπή έχει απλωθεί στο δάσος. Η φύση ακούει, ο βασιλιάς επίσης. Ο βασιλιάς αισθάνθηκε μέσα του το κάλεσμα της οκταπλής ατραπού από την πρώτη στιγμή. Σαν να περίμενε τον Ναγκασένα και τους μοναχούς, σαν έτοιμος από καιρό για να δεχτεί τις διδασκαλίες του Πεφωτισμένου. Στο δάσος όλα τελούσαν υπό δράση. Όλα ήταν ένα. Ενστάση και εν κινήσει ταυτόχρονα.

Οι δύο σύμβουλοι του βασιλιά, ο Δημήτριος και ο Αντίοχος φέρνουν σφοδρές αντιρρήσεις, και πετούν απαξιωτικά και γεμάτα ειρωνεία, τα δηλητηριώδη βέλη τους, στη διδασκαλία του Ναγκασένα. Η συζήτηση οξύνθηκε.

Ο Βασιλιάς Μένανδρος όμως δείχνει ενθουσιασμό από τα θεϊκά λόγια του Ναγκασένα, τις πνευματικές συζητήσεις και τις σοφιστείες του, που του εξηγεί την ιδέα της ροής και της απροσδιοριστίας, που αμφισβητούσε τα θεμέλια της λογικής σκέψης, το νόμο του κάρμα, το Ντάρμα, το τέλος στις μετενσαρκώσεις, τα γηρατειά, το θάνατο, τη θλίψη, τον πόνο, την απελπισία, τις τέσσερις ευγενείς αλήθειες και πως φτάνει κανείς στη νιρβάνα (οκταπλή ατραπός). Ο Μένανδρος και ο Ναγκασένα είχαν διερευνήσει τα πιο αφηρημένα νοήματα περί της ψυχής και του επέκεινα. Ο διαλογισμός ήταν η άσκηση του αδειάσματος του νου. Οι μοναχοί που διαλογίζονται μπορούν και φεύγουν από το σώμα τους και πάνε στον κόσμο των ψυχών. Όλα τα έλλογα όντα όλων των άπειρων κόσμων που θα έχουν μάθει και θα έχουν ακολουθήσει την οκταπλή ατραπό του Πεφωτισμένου θα νικήσουν τον θάνατο και τη μετενσάρκωση. Θα σταματήσει ο κύκλος του χρόνου. Δεν θα υπάρχει λόγος για τον λόγο. Το παν θα τελεί ως το μηδέν μέσα στη νιρβάνα. Η σιωπή θα αντικαταστήσει τις σκέψεις και τα λόγια.

Όλοι οι ακροατές του Ναγκασένα αναζητούν τη σοφία, μαζί τους και ο νεαρός διερμηνέας Πλάτων. Ο Πλάτων ζητά από τον μοναχό Ασόκα να του δείξει την τεχνική του διαλογισμού και να του αποκαλύψει το μυστικό μάντρα για το ταξίδι του Κάτω Κόσμου, μήπως μπορέσει και συναντήσει την αγαπημένη του Υασμήνη, την γυναίκα-φάντασμα, που τον μύησε στον έρωτα. Τελικά δεν το κατορθώνει με τον διαλογισμό.

Ο βασιλιάς Μένανδρος ασπάζεται τον βουδισμό και την οκταπλή ατραπό του Πεφωτισμένου, το βασίλειο γυρίζει μία νέα σελίδα. Ο Μένανδρος υιοθετεί το Ντάρμα ως επίσημη θρησκεία του κράτους. Εκατομμύρια ψυχές θα σώζονταν. Η κοσμοϊστορική πολιτική μεταβολή που είχε αρχίσει να δρομολογείται δεν συμφωνούσε με τα συμφέροντα ορισμένων…

Ενώ ο Μένανδρος βρίσκεται στο δάσος και συνομιλεί με τον Ναγκασένα, ο στρατηγός Ηλιόδωρος, αδελφός του Αντίοχου θα τον προδώσει και θα καταλάβει τη Σιγάλα.

Θα βοηθήσει ο νεαρός διερμηνέας Πλάτωνας τον βασιλιά Μένανδρο να ξαναπάρει το βασίλειό του;

Ένα μοναδικό παραμύθι στον κόσμο της φαντασίας και της βουδιστικής σκέψης.

Ένα προσεγμένο βιβλίο μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο.

Διαβάστε το.

 

Ο Γιώργος Ζαρκαδάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Έχει εργαστεί ως μηχανικός, ερευνητής και επιστημονικός δημοσιογράφος. Ήταν ο ιδρυτής και διευθυντής του περιοδικού Focus.Έχει δημοσιεύσει μυθιστορήματα, συλλογές διηγημάτων και ποιημάτων, και επιστημονικά δοκίμια, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. «Ο βασιλιάς και ο σοφός» είναι το έκτο μυθιστόρημά του.