Μέρες τώρα απασχολεί τους συμπολίτες μας η απόφαση της Δημοτικής αρχής για την εγκατάσταση ενός γλυπτού στην πλατεία Ανδρούτσου, της προτομής γνωστού εκλιπόντος Πρεβεζάνου.
Η αγάπη για τη γλυπτική, και το ενδιαφέρον για την πόλη με ωθήσαν να κάνω την παρακάτω δημόσια εισήγηση με σκοπό να εμπλουτισθεί ο δημόσιος διάλογος πάνω στο θέμα, έτσι ώστε να οδηγηθούμε στην καλύτερη δυνατή επιλογή.
Βασική παραδοχή:
Δεν διατηρώ οποιοδήποτε είδος σχέσης και δεν έχω κάποια αντιπαλότητα προς τον τιμώμενο ή τους απογόνους του.
Οι γνώμη των ειδικών:
Αν πληκτρολογήσει κάποιος στο διαδίκτυο « Έργο Τέχνης στο Δημόσιο Χώρο» θα βρει ενδιαφέρουσες, αξιόλογες και τεκμηριωμένες απόψεις, προβληματισμούς και οδηγίες για το πως πρέπει να εντάσσονται αισθητικά, επικοινωνιακά και βιώσιμα, αλλά και με ποιες δημόσιες, νόμιμες και διαφανείς διαδικασίες, τα έργα τέχνης στο Αστικό τοπίο.
Ενδεικτικά αναφέρω:
• «Δημόσια Τέχνη Δημόσιος Χώρος και Αστική Βιωσιμότητα»
• «Πως Επιλέγονται τα Έργα Τέχνης του Δημόσιου Χώρου»
•«Δημόσιος Χώρος Γλυπτική και Κανόνες»
… και άλλα.
Η δική μου ταπεινότατη άποψη:
Σαφώς και δεν είμαι με την άποψη «… η πλατεία είναι του Δυσσέα», που σίγουρα φέρει και θα συνεχίσει να φέρει το όνομα του Οδυσσέα. Ανδρούτσου
Οπωσδήποτε όμως δεν μιλάμε για μία τεράστια πλατεία. Η ιστορικότητα, η υψηλή τιμή της πόλης προς τον διακεκριμένο και αγνό Αγωνιστή δεν παραβλέπονται.
Όμως οι πλατείες είναι, νομίζω, για να ενώνουν και όχι να χωρίζουν.
Αν λοιπόν η πόλη αποφασίσει να διευρύνει τον αριθμό των αξιότιμων τέκνων της σε μορφές γλυπτών ή να εγκαταστήσει άλλες καλλιτεχνικές συνθέσεις στον ίδιο χώρο, οφείλει να το κάνει με σπουδή και σύνεση, και σίγουρα η Δημοτική Αρχή οφείλει να γνωρίζει τον τρόπο.
Αλλά ας προσεγγίσουμε λίγο τα γλυπτά – προτομές:
Αυτό το είδος τέχνης κυριάρχησε και αναπτύχθηκε σε τέλειο βαθμό στους αρχαίους χρόνους για να τιμηθεί η μνήμη θεών και ανθρώπων· σημειώστε όμως ότι τότε ήταν ο μοναδικός τρόπος αναπαράστασης. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Βλέπεις την ακριβή εικόνα του ενδιαφέροντός σου με ποικίλους τρόπους και με αναλυτικές περιγραφές. Σε λίγο θα αναπτύσονται ολογράμματα κάθε είδους.
Κατά την ταπεινή μου άποψη μια μέτρια προτομή, που είναι σήμερα το σύνηθες, μπορεί να «σκοτώσει» τη μορφή και συγχρόνως και τη μνήμη του απεικονιζομένου προσώπου, αφού για όσους το γνωρίζουν θα το αδικεί, ενώ για τους λοιπούς θα προξενεί αισθητικό άλγος ή αδιαφορία.
Εξαίρεση αποτελούν οι προτομές αγαπημένων εκλιπόντων συγγενών στα νεκροταφεία, όπου οι προαναφερόμενες συνθήκες εξισορροπούνται από τη συναισθηματική φόρτιση.
Προσωπικά θα τοποθετούσα μία προτομή σε κάποιον οικείο χώρο, την κατοικία, χώρο που διέπρεψε κοινωνικά, σε μουσείο ανάλογου σχεδιασμού ή θα το ενέτασσα έξυπνα σε ένα σύνθετο γλυπτό με οικείο θέμα.
Συνοψίζοντας, πιστεύω ότι ένα γλυπτό – προτομή, σήμερα, στη μέση ή άκρη μιας πλατείας, δεν επικοινωνεί ή επικοινωνεί ελάχιστα και συνήθως αρνητικά με τον παρατηρητή.
Φανταστείτε, αντί για το γνωστό περίφημο γλυπτό του Ζογγολόπουλου στο Ζάλογγο, να ήταν οι προτομές των γυναικών και παιδιών που έπεσαν…
Η πρόταση:
Προτείνω λοιπόν τη σύγκληση του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού ζητηθούν οι γνώμες ειδικών , αλλά και η συμμετοχή τους στη συζήτηση (καλλιτεχνών, αρχιτεκτόνων, Επιμελητηρίων, της αρμόδιας Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ή άλλου…) και φυσικά των Πρεβεζάνων πολιτών, της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης (η τύχη της οποίας αγνοείται…), όχι μόνον για την εγκατάσταση του συγκεκριμένου γλυπτού αλλά για ένα ευρύτερο προβληματισμό πάνω στο σχεδιασμό και την εγκατάσταση έργων τέχνης στο Δημόσιο Χώρο.
Ομόνοια Δικαιοσύνη Φιλία
Μπάμπης Μακρής
Γλύπτης