Η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες και των ατόμων με περιορισμένη κινητικότητα (εμποδιζόμενα άτομα), δεν αποτελεί δυστυχώς προτεραιότητα στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των υποδομών στην Ελλάδα.
Τα εμπόδια και οι φραγμοί στις εσωτερικές και εξωτερικές δημόσιες εγκαταστάσεις, τα κτίρια και το φυσικό περιβάλλον, όπως επίσης και στους χώρους κατοικίας, εργασίας, υγείας, εκπαίδευσης, πολιτισμού, αναψυχής κ.λ.π., υπάρχουν σε τέτοιο βαθμό, που στερούν από τα άτομα αυτά την ίση πρόσβαση που απολαμβάνουν τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας μας.
Στην Ελλάδα ο σχεδιασμός των υποδομών για άτομα με αναπηρίες εμποδίζεται από παράγοντες, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν την έλλειψη γνώσεων από τους επαγγελματίες σχετικά με την ύπαρξη προτύπων και την εφαρμογή τους. Επίσης υπάρχει έλλειψη διαβούλευσης των αρμόδιων φορέων με τα άτομα με αναπηρία, σχετικά με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν κατά την πρόσβασή τους. Κυρίως όμως υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης σε όλα τα πολιτικά επίπεδα, σχετικά με τη σημασία του θέματος.
Οι βελτιώσεις στις υποδομές παίζουν βασικό ρόλο στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που τους βελτιώνει τις ευκαιρίες ώστε να ξεφύγουν από τη φτώχεια, που να επιτρέπει σε όλα τα παιδιά να πάνε σχολείο, ειδικά εκείνα που έχουν προβλήματα κινητικότητας και δυσκολίες στην όραση και που να μειώνει τον κίνδυνο θανατηφόρων ατυχημάτων ή και ασθενειών.
Κακός σχεδιασμός της κατασκευής καθιστά αδύνατο για τα άτομα με αναπηρία να ασκούν βασικές δραστηριότητες στο σπίτι, εμποδίζει την μετακίνησή τους στο σχολείο και στην εργασία, εμποδίζει την χρήση δημόσιων και ιδιωτικών εγκαταστάσεων, προϊόντων, τεχνολογιών και υπηρεσιών. Τα εμπόδια στο περιβάλλον που έχουν σχεδιαστεί για να ταιριάζουν σε «υγιή άτομα» δημιουργούν ανικανότητα όχι μόνο στα άτομα αυτά, αλλά και σε παιδιά, ηλικιωμένους, ποδηλάτες, εγκύους, άτομα με καροτσάκια, άτομα με βαλίτσες, άτομα που χάνουν τα γυαλιά τους και σε όποιον αποκλίνει από τον ανθρωπομετρικό μέσο όρο προσωρινά ή μόνιμα.
Η ανεπαρκής υποδομή είναι μια σημαντική αιτία για κακή υγεία και συνθήκες αναπηρίας. Τα φυσικά και θεσμικά εμπόδια που περιορίζουν την άσκηση των βασικών δικαιωμάτων και τις θεμελιώδεις ελευθερίες των ατόμων με αναπηρίες, επηρεάζουν επίσης τις οικογένειές τους. Υπολογίζεται ότι περίπου 20 έως το 25% των ανθρώπων επηρεάζεται έτσι από περιβάλλοντα, προϊόντα, τεχνολογία και υπηρεσίες, που δεν είναι σχεδιασμένα για όλους. Λόγω άμεσων διακρίσεων και εμποδίων και οι οικογένειές τους είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στη φτώχεια. Οι γυναίκες και τα κορίτσια με αναπηρία υφίστανται διακρίσεις σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό από τους άνδρες και τα αγόρια.
Οι βελτιώσεις στις υποδομές θα πρέπει να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη των στόχων ανάπτυξης της χώρας μας τα επόμενα χρόνια και θα πρέπει να αποτελέσουν στόχο των κυβερνήσεων που σέβονται τους πολίτες τους.
Τι πρέπει λοιπόν να σχεδιάζουμε;
Πρέπει να σχεδιάζουμε υποδομές προσβάσιμες σε όλους και ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει να μην περιλαμβάνει εμπόδια για την ασφάλεια και την ανεξαρτησία των ατόμων με εμποδιζόμενη κινητικότητα και των ατόμων με αναπηρίες, ενώ τα υπάρχοντα εμπόδια στη διαδρομή του ταξιδιού του ατόμου θα πρέπει να επανασχεδιαστούν, ώστε να συμμορφώνονται με την παραπάνω απαίτηση.
Στο κάτω-κάτω η αναγκαιότητα αυτή, δεν αποτελεί αποκύημα μιας φιλοσοφικής συζήτησης, αλλά μιας πραγματικής κατάστασης και αναφαίρετο συνταγματικό δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες, όπως άλλωστε αναγράφεται στα άρθρα 2,4,5Α,21,22,25 και 116 του Συντάγματος της Ελλάδας.