Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας , η έκθεση σε επικίνδυνους ρύπους, όπως τα αιωρούμενα σωματίδια PM2.5, αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο αναπνευστικών και καρδιοαγγειακών παθήσεων και συνδέεται άμεσα με χιλιάδες πρόωρους θανάτους στον κόσμο κάθε χρόνο.
Λίγες μέρες πριν, έρευνα της ελβετικής εταιρίας IQAir, εμφανίζει τα Ιωάννινα ως την πιο επιβαρυμένη πόλη στην Ελλάδα όσον αφορά τα επικίνδυνα μικροσωματίδια. Ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, η ατμόσφαιρα στο λεκανοπέδιο είναι αποπνικτική, καθώς πολλοί πολίτες, λόγω της ενεργειακής φτώχειας, καταφεύγουν στην καύση ξύλων και τζακιών για θέρμανση.
Το αποτέλεσμα; Υψηλές συγκεντρώσεις αιθαλομίχλης για χρόνια που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Η έρευνα αυτή επιβεβαιώνει αυτό που βιώνουν ,περισσότερο από μια δεκαετία, οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων από τον Νοέμβριο μέχρι τον Μάρτιο: αναπνέουν μολυσμένο αέρα.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν είναι απλά ποσοτικά στοιχεία κάποιας έρευνας. Είναι, κυρίως, μια αποδεδειγμένη απειλή με σοβαρές συνέπειες για τις ζωές των κατοίκων. Ειδικοί επιστήμονες επισημαίνουν τον κίνδυνο εμφραγμάτων, εγκεφαλικών και αναπνευστικών νοσημάτων, όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Η απειλή για την υγεία παιδιών, ηλικιωμένων και ασθενών με χρόνια νοσήματα είναι πολύ μεγάλη.
Αποτέλεσμα είναι να υποβαθμίζεται σιγά σιγά η ποιότητα ζωής με αρνητικές συνέπειες ακόμη και στην ψυχική υγεία, αφού η μόλυνση του αέρα έχει συνδεθεί με αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης.
Τέλος ,η ατμοσφαιρική ρύπανση, επηρεάζει το περιβάλλον, βλάπτει τα οικοσυστήματα και μειώνει τη βιοποικιλότητα.
Θα περίμενε κανείς πως η κατάσταση που περιγράφεται θα είχε κινητοποιήσει τόσο τους δημόσιους φορείς όσο κι εκείνους της τοπικής αυτοδιοίκησης, το πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, συλλογικότητες και κατοίκους. Αυτό όμως δε συνέβη, ακόμη.
Τα όποια μέτρα που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, περιορίζονται κυρίως σε συστάσεις, δεν έχουν αποδώσει καθόλου, με αποτέλεσμα η κατάσταση να γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη για την υγεία των πολιτών και το περιβάλλον.
Η περιφερειακή παράταξη «Το Κοινό των Ηπειρωτών –ώρα ευθύνης» εισήγαγε προς συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο το πρόβλημα της αιθαλομίχλης στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, με σκοπό την αντιμετώπισή του, δύο φορές και μια στην επιτροπή κοινωνικών υποθέσεων. Είναι θετικό πως όλες οι περιφερειακές παρατάξεις αναγνωρίζουν τη σοβαρότητα της κατάστασης και την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων από την κυβέρνηση, προκειμένου να περιορισθεί το φαινόμενο και να πάψει να είναι απειλή για την υγεία των κατοίκων της πόλης των Ιωαννίνων. Η ανταπόκριση στο κάλεσμα του Κοινού των Ηπειρωτών-ώρα ευθύνης να συνυπογράψουν οι πολίτες τη λήψη άμεσων μέτρων που θα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα υπήρξε εντυπωσιακή.
Θετική στην κατεύθυνση αυτή υπήρξε και η τοποθέτηση του Δημάρχου Ιωαννίνων.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί συλλογικές δράσεις και στοχευμένες προτάσεις , προκειμένου η κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της και να διαφυλάξει την υγεία των κατοίκων της πόλης των Ιωαννίνων από την αιθαλομίχλη.
Η εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων είναι ανάγκη να διασφαλίζει τόσο την ποιότητα του αέρα όσο και το αγαθό τη θέρμανσης σε όλους τους πολίτες.
Το Κοινό των Ηπειρωτών στην προσπάθεια αυτή καταθέτει μια σειρά προτάσεων όπως:
- Άμεσα μέτρα οικονομικής στήριξης των αναγκών θέρμανσης για τον επόμενο χειμώνα: Η επιδότηση της θέρμανσης για όλους, με φθηνότερο ρεύμα και πετρέλαιο θέρμανσης. Η ανάγκη για δωρεάν ρεύμα στις ευάλωτες ομάδες και όσους έχουν αυξημένες ανάγκες είναι επιτακτική.
- Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για τους κινδύνους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και τους τρόπους περιορισμού της.
- Στήριξη και ενίσχυση των ενεργειακών κοινοτήτων: Οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν στην παραγωγή καθαρής ενέργειας, μειώνοντας την εξάρτηση από ρυπογόνες πηγές συμβάλλοντας στην ενεργειακή δημοκρατία και στην καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
- Πρόγραμμα ευρείας κλίμακας παρεμβάσεων για μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση: Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε πράσινη ενέργεια. Η μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας πρέπει να γίνει χωρίς να αφήνει κανέναν πίσω.
- Στοχευμένα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, τοποθέτησης αντλιών θερμότητας και αντικατάστασης ρυπογόνων λεβητών: Μεγαλύτερο ποσοστό επιχορήγησης και μεγαλύτερο ποσό επιδότησης σε σχέση με άλλες περιφέρειες της χώρας.
- Δίκτυο Παρακολούθησης Ποιότητας Αέρα: Εγκατάσταση σταθμών μέτρησης και συνεχής παρακολούθηση της ρύπανσης από τις κύριες ανθρωπογενείς πηγές εκπομπής αιωρούμενων σωματιδίων στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων. Η διαφάνεια στα δεδομένα ποιότητας αέρα είναι κρίσιμη για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη λήψη άμεσων μέτρων.
- Προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης: Η δημιουργία περισσότερων πράσινων χώρων, η ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς και η προώθηση της χρήσης ποδηλάτων και πεζοπορίας είναι επιτακτικά μέτρα για την οικοδόμηση μιας πιο υγιούς και φιλικής προς το περιβάλλον πόλης. Το δίκτυο ποδηλατοδρόμων θα μειώσει αισθητά τη χρήση αυτοκινήτων, περιορίζοντας τις εκπομπές ρύπων.
- Ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, το οποίο θα περιλαμβάνει μηχανισμούς παρακολούθησης της προόδου και της αποδοτικότητας των μέτρων. Αυτό θα επιτρέπει συνεχείς προσαρμογές και βελτιώσεις στις στρατηγικές, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των δράσεων.
Γιάννης Στέφος-περιφερειακός σύμβουλος
επικεφαλής περιφερειακής παράταξης
Κοινό των Ηπειρωτών –ώρα ευθύνης