Πολλές φορές στο παρελθόν μας δόθηκε η ευκαιρία στην μικρή μας πόλη να συζητήσουμε ζητήματα διαχείρισης μνήμης και δημοσίου χώρου, αυτά πάνε μαζί άλλωστε.
Μνημεία ιδιωτικής πρωτοβουλίας κατα καιρούς, αλλά και θεσμικών πρωτοβουλιών μας έφεραν αντιμέτωπους με ερωτήματα που δεν είχαν να κάνουν μόνον με τις νόμιμες διαδικασίες που ούτως ή άλλως επιβάλλεται να ακολουθούνται.
Ερωτήματα για την θεματολογία, αλλά και την επιλογή του τρόπου αναπαράστασης της μνήμης, των συμβολισμών που επιλέγονται, καθώς και ζητήματα θέσης μέσα στον δημόσιο χώρο αναδεικνύουν επι της ουσίας ιδεολογικές διαστάσεις της διαχείρισης της μνήμης. Η απάντηση στα ερωτήματα: ποιά μνήμη, πως θα αναπαρασταθεί αυτή, που θα τοποθετηθεί στον δημόσιο χώρο και γιατί, έχει πάντα αποχρώσεις ιδεολογίας, κοσμοθεώρησης.
Η επικαιρότητα των ημερών για το μνημείο της Shoah (καταστροφής) των εβραίων συμπολιτών μας, αφορά στην διαχείριση της μνήμης του Β΄ Π. Π. πράγμα δύσκολο λόγω της χρονικής εγγύτητας αλλά και της ιδεολογικής διάστασης των γεγονότων αυτών.
Το 2014 ο Πολιτιστικός Σύλλογος “Πρέβεζα” έκανε μια εκδήλωση με τίτλο “Έχασα ένα δικό μου άνθρωπο” και στόχο την τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας με τα ονόματα όλων των φονευθέντων κατά τους ανηλεείς σφοδρότατους βομβαρδισμούς της Πρέβεζας κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την ημερομηνία απελευθέρωσης της πόλης την 15η Σεπτεμβρίου 1944, καθώς και του άμαχου πληθυσμού, που χάθηκε από άλλες αιτίες πολέμου (εκτελέσεις, νάρκες κλπ) κατά το χρονικό αυτό διάστημα. Τότε είχα αισθανθεί κάπως άβολα που οι άλλοι άμαχοι της Πρέβεζας, αυτοί που είχαν Εβραϊκό θρήσκευμα και επίσης χαθεί, αιτία του Β΄ Π. Π. δεν συμπεριλαμβάνονταν στην υπενθύμιση που επιδιώκεται από τέτοιου τύπου μνημεία.
Το ζήτημα της διαχείρισης αυτής της μνήμης όμως, με αφορά έντονα γιατί νιώθω να έχασα κι εγώ ένα δικό μου άνθρωπο τα χρόνια εκείνα, άμαχος κι αυτός.
Μεγάλωσα ακουγοντας μια ιστορία που ήθελε τον πατέρα μου σχεδόν ομογάλακτο με ένα εβραιόπουλο. Η βάβω μου είχε πολλά παιδιά, το ίδιο και μια εβραία γειτόνισσά μας, και που και που έπαιρνε η βάβω μου το εβραιόπουλο σπίτι μας να ξεκουραστεί η μάνα του και το ίδιο έκανε κι η εβραία, έπαιρνε τον πατέρα μου να ξεκουραστεί λίγο η γιαγιά μου. Η οικογενειακή ιστορία λέει πως αν εκείνο το βράδυ του Μάρτη (κοντεύει πάλι η επέτειος) το εβραιόπουλο ήτανε σπίτι μας, εγώ θα είχα την τύχη να έχω κι άλλον έναν θειο. Δικοί μου άνθρωποι ήταν, δικοί μας άνθρωποι, απελάθηκαν και εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα.
Και σκέφτομαι μήπως είναι ευκαιρία, έτσι που ήρθαν τα πράγματα να φτιάξουμε ένα μνημειο με τα ονόματα όλων των αμάχων θυμάτων του Φασισμού και των ντόπιων συνεργατών του, δίπλα δίπλα. Ένα μνημείο και για τους χριστιανούς και για τους εβραίους Έλληνες, με τα ονόματά τους δίπλα δίπλα. Ή έστω στο ίδιο χώρο δίπλα δίπλα, όπως ακριβώς είχαν τα σπίτια τους δίπλα δίπλα εκείνα τα χρόνια. Θα είναι και πανελλαδική πρωτοτυπία: η Πρέβεζα τιμά τους νεκρούς της ανεξαρτήτου θρησκεύματος ή καταγωγής.
Χρήστος Κοτσίνης, MSc.
Αντιπρόεδρος Επιμελητηρίου Πρέβεζας