Κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων και φέτος το θέμα που αποφάσισε η επιτροπή Σύμβασης Ραμσάρ για τους Υγροτόπους είναι «Υγρότοποι και Νερό». Η Σύμβαση για τους Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας ειδικά ως Ενδιαιτήματα Υδρόβιων Πτηνών (ΡΑΜΣΑΡ) υπογράφτηκε το 1971 στην πόλη Ραμσάρ του Ιράκ ενώ η χώρα μας συμφώνησε στην τήρηση της σύμβασης λίγα χρόνια μετά το 1974. Η σύμβαση αρχικά είχε ως στόχο την ορθολογική χρήση των υγροτόπων και τη συνύπαρξη με τα υδρόβια πτηνά, ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε περαιτέρω πεδία καθώς έγινε αντιληπτό ότι τα υδρόβια οικοσυστήματα είναι αναπόσπαστο μέρος της επιβίωσης του ανθρώπινου είδους.
Οι Υγρότοποι αποτελούν περιοχές που έχουν τεράστια οικολογική σημασία και μπορούν να χαρακτηριστούν και ως «Πάρκα Αναψυχής». Αλήθεια πόσο σημαντικοί όμως υπήρξαν οι υγρότοποι του Αμβρακικού την περίοδο της πανδημίας;
Είδαμε λοιπόν ανθρώπους οι οποίοι είχαν συνηθίσει να ζούνε σε εντόνους ρυθμούς της καθημερινότητας, να απολαμβάνουν ξέγνοιαστες στιγμές παρατηρώντας σπάνια άγρια πουλιά περιμένοντας να δύσει ο ήλιος και επανεξετάζοντας ταυτόχρονα την σχέση τους με την φύση μέσω των συχνότερων επισκέψεων σε αυτή.
Η πανδημία λοιπόν μας υπενθύμισε πόσο σημαντική είναι η ζωή και ο τόπος που ζούμε.
Οι υγρότοποι έχουν τεράστια οικολογική σημασία διότι:
⚫ Συνεισφέρουν στην διατήρηση της ποσότητας και της ποιότητας του πόσιμου νερού.
⚫ Τροφοδοτούν τους υπόγειους υδροφόρους με νερό βροχής όταν αυτοί το χρειάζονται.
⚫ Κατακρατούν την ρύπανση που δέχονται, βελτιώνοντας την ποιότητα του νερού.
⚫ Αποτελούν φυσικές δεξαμενές αναπαραγωγής ψαριών και οστρακοειδών προσφέροντας εργασία και τροφή.
Παρότι ο Αμβρακικός κόλπος αποτελεί για όλους τους κατοίκους σημείο αναφοράς ως μοναδικό οικοσύστημα ενός ημίκλειστου κόλπου με δελταϊκά συστήματα εναποθέσεων στις εκβολές των ποταμών που καταλήγουν σε αυτόν, στην πραγματικότητα η ίδια η πολιτεία δεν έχει λάβει δραστικά μέτρα για την μελλοντική διαχείριση αυτού του μοναδικού οικοσυστήματος. Ο Αμβρακικός Κόλπος αντιμετωπίζει προβλήματα ευτροφισμού και ανοξίας δημιουργώντας προβλήματα οξυγόνωσης των υδάτων του, φαινόμενο που δημιουργήθηκε από ανθρωπογενείς παραβάσεις όπως είναι το φράγμα και η αύξηση της μαρίνας στο στόμιο του κόλπου κ.α. Χαρακτηριστικό είναι ότι έχουν γίνει πολλές μελέτες και έρευνες για το οικοσύστημα του Αμβρακικού Κόλπου αλλά δυστυχώς οι αναφορές αυτές δεν λήφθηκαν ποτέ σοβαρά υπόψιν. Το θέμα της νιτρορύπανσης περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό από την οικονομική κρίση της χώρας όμως η ραγδαία αύξηση της καλλιέργειας του ακτινιδίου με την ταυτόχρονη έλλειψη σημαντικών εγγειοβελτιωτικών έργων και την κατακόρυφη αύξηση των γεωτρήσεων στην πτηνοτροφία, ο Αμβρακικός κόλπος τα επόμενα χρόνια δεν θα είναι ίδιος αν δεν ληφθούν υπόψιν σημαντικά μέτρα διαχείρισης.
Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την κατάσταση των υδάτων με την μείωση του χρόνου κατακρήμνισης του νερού με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πλημμύρες ενώ χάνονται σημαντικές ποσότητες γλυκού νερού.
Για να προστατεύσουμε τους υγροτόπους της περιοχής μας απαιτείται και πολιτική βούληση και αυξημένο πνεύμα ατομικής ευθύνης.
Θεσμικά:
⚫ Να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις στη διαχείριση των υδροηλεκτρικών φραγμάτων που λειτουργούν στους δύο ποταμούς ώστε να παρέχετε συνεχείς ροή στους ποταμούς.
⚫ Αναβάθμιση του δικτύου υδροδότησης όλων των παράκτιων περιοχών του κόλπου.
⚫ Επιβολή προστίμων σε περίπτωση ρύπανσης.
⚫ Βελτίωση των εγγειοβελτιωτικών έργων της περιοχής.
⚫ Επιστημονική στήριξη των αλιέων.
⚫ Προστασία των άγριων πουλιών.
Ατομικά:
⚫ Μείωση της σπατάλης πόσιμου νερού στις οικείες και στους κήπους.
⚫ Άρδευση των καλλιεργειών με συνέπεια.
⚫ Μείωση των σκουπιδιών στους υγροτόπους.
Όταν αναλογιστούμε ότι η επιβίωση μας εξαρτάται από την προστασία του περιβάλλοντος και τη συνύπαρξή μας με άλλα είδη τότε μπορούμε να φανταστούμε και ένα ευοίωνο μέλλον για την περιοχή μας.
