«Στην Ήπειρο και κυρίως στα Γιάννενα αναπτύσσεται ένα δυναμικό οικοσύστημα καινοτομίας που έχει προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον» τονίζει στην συνέντευξή του στην Δημοκρατική Φωνή ο Χρίστος Δήμας. Ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων και βουλευτής Κορινθίας της ΝΔ, με καταγωγή εκ μητρός από την Ήπειρο (σ.σ. Ζίτσα Ιωαννίνων) σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη αναφέρεται στις κινήσεις που γίνονται στα πεδία της έρευνας και της καινοτομίας για τα οποία είναι αρμόδιος. Μιλά για το Ελληνικό Σχέδιο σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης και για τις προοπτικές που υπάρχουν για την Ήπειρο και ειδικά για τα Γιάννενα, υπογραμμίζει ότι είναι μία από τις πόλεις που έχουν σημαντική προοπτική ώστε να γίνουν ένα ισχυρό κέντρο και να προσελκύσουν επιπλέον επενδύσεις.
• Η εκτίμησή σας για την οικονομική κατάσταση την επόμενη μέρα μετά την πανδημία;
Αρχικά πρέπει να τονίσουμε πως δεν υπάρχει ακόμα «λήξη συναγερμού» και βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο, όπου οι εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας ναι μεν φαίνεται, προς το παρόν, να κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση όμως οφείλουμε να είμαστε ακόμα προσεκτικοί. Όπως γνωρίζετε, έχει επιταχυνθεί σε σημαντικό βαθμό το πρόγραμμα εμβολιασμών και ευελπιστούμε πως σύντομα θα δούμε και μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων. Σε κάθε περίπτωση, εξακολουθούμε να ακούμε τις εισηγήσεις των ειδικών και δεν υποτιμούμε την πανδημία. Την ίδια στιγμή όμως είναι απολύτως απαραίτητο να ανοίξουμε με προσοχή τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Όλοι αντιλαμβανόμαστε, παραδείγματος χάριν, πόσο σημαντικός είναι για την ελληνική οικονομία ο τουρισμός, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες.
Οι προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας, για αυτή τη χρονιά αλλά και τις επόμενες είναι βάσιμες. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός πως εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας οι αγορές δείχνουν εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία στις αποδόσεις των ομολόγων, στις αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας από τους οίκους αξιολόγησης αλλά και των σημαντικών εταιρειών διεθνούς εμβέλειας που ανακοινώνουν μεγάλες επενδύσεις στην χώρα. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν σταματήσαμε να υλοποιούμε τις μεγάλες αλλαγές που προωθούμε στο σύνολο της οικονομίας ώστε να διασφαλίσουμε βιώσιμη ανάκαμψη, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς, στην περίοδο μετά την πανδημία.
Στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει πολύ πιο φιλική για επενδύσεις, με λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερες καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Ενδεικτικά υπενθυμίζω πως μειώσαμε την φορολογία σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, προωθήσαμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό και έγιναν μία σειρά από παρεμβάσεις ώστε να αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Κλείνοντας, μπροστά μας έχουμε δύο σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία: το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ που μπορούν να αποδειχθούν χρυσή ευκαιρία ώστε να κάνουμε σημαντικά βήματα προόδου τα επόμενα χρόνια σε όλους τομείς.
• Θα είναι ανώδυνη η πορεία σε αυτό το νέο τοπίο ή οδηγείται η ελληνική οικονομία σε αναδιάρθρωση;
Τους τελευταίους 15 μήνες με την πανδημία ζούμε κάτι πρωτόγνωρο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο. Οι οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία δεν έχουν επηρεάσει μόνο την Ελλάδα αλλά το σύνολο των κρατών. Άρα δεν συντρέχει λόγος που να διαφοροποιήσει την Ελλάδα από τις υπόλοιπες χώρες. Βέβαια, η πραγματικότητα είναι πως κατά τη διάρκεια της πανδημίας κληθήκαμε να λάβουμε δύσκολες αποφάσεις αλλά παράλληλα δεν ατονήσαμε στην υλοποίηση των μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος μας.
• Είστε υφυπουργός σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό πόστο που συνδυάζεται με το μέλλον. Ποια τα στοιχήματα της επόμενης μέρας;
Η έρευνα και η καινοτομία είναι στην κορυφή των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης. Η στρατηγική μας βασίζεται σε 3 κύριους άξονες με στόχο να αποτρέψουμε την «φυγή μυαλών» και ταλαντούχων νέων στο εξωτερικό αλλά να τους κρατήσουμε στην Ελλάδα. Πρώτον, η αποτελεσματικότερη σύνδεση της έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, δεύτερον η προώθηση κίνητρων στον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να αυξήσουμε τις δαπάνες σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D) και τρίτον η οργάνωση του κατακερματισμένου οικοσυστήματος καινοτομίας. Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουμε λάβει αρκετές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, ενδεικτικά αναφέρω:
• τα φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσει που επενδύουν στην Ε&Α, ειδικότερα την αύξηση του ποσοστού των υπερεκπτώσεων δαπανών Ε&Α που είναι σε ισχύ από 01.09.2020. Από το 130% ανεβάσαμε το ποσοστό στο 200%
• την δημιουργία του Elevate Greece την πύλη εισόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της χώρας.
• την εξαίρεση από το ενιαίο μισθολόγιο των ερευνητών που συμμετέχουν σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον ιδιωτικό τομέα ή από ανταγωνιστικά Ευρωπαϊκά προγράμματα
• την μεγαλύτερη ευελιξία στα Ερευνητικά κέντρα και τους ερευνητές
• τις συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την αναβάθμιση των υποδομών των Ερευνητικών Κέντρων
• την θέσπιση φορολογικών κινήτρων για επενδυτικούς αγγέλους
• την δρομολόγηση Πολιτείας Καινοτομίας στην Αττική και του Τεχνολογικού Πάρκου 4ης γενιάς στην Θεσσαλονίκη – ThessIntec
• τις δράσεις ΕΣΠΑ όπως το Ερευνώ–Δημιουργώ–Καινοτομώ, Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας, Κέντρα Ικανοτήτων κα.
Παράλληλα συνεχίζουμε τις πρωτοβουλίες μας για την ενίσχυση της βασικής έρευνας, την περεταίρω αύξηση των δαπανών Ε&Α από τον ιδιωτικό τομέα, βελτιώνοντας και επισπεύδοντας ταυτόχρονα τις διαδικασίες πιστοποίησης δαπανών Ε&Α και την προώθηση ουσιαστικών εργαλείων που θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα του εγχωρίου οικοσυστήματος καινοτομίας.
• Το Ελληνικό Σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης πόσο και πως μπορεί να βοηθήσει περιφέρειες όπως η Ήπειρος;
Το Εθνικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» αποτελεί αναμφίβολα μια μεγάλη ευκαιρία, όχι μόνο για να ξεπεράσουμε τις πληγές της πανδημίας, αλλά για να αναβαθμιστεί σε στέρεες βάσεις η ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα της Ελληνικής οικονομίας. Το Σχέδιο περιλαμβάνει έναν μελετημένο οδικό χάρτη με 170 έργα, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις.
Στηρίζεται σε 4 πυλώνες:
1. την ψηφιακή μετάβαση της Πολιτείας και της Οικονομίας,
2. την αύξηση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής,
3. την πράσινη Οικονομία,
4. την εκτίναξη της παραγωγικής δραστηριότητας.
Πρόκειται για ένα σχέδιο που καλύπτει όλη την Επικράτεια, άρα και την Ήπειρο, αφορά όλους τους πολίτες και πιστεύουμε πως θα δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας και θα αυξήσει το ΑΕΠ σημαντικά τα επόμενα χρόνια. Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω, πως η έρευνα και η καινοτομία έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο σε αυτήν την προσπάθεια. Ήδη έχουμε υποβάλλει σχέδιο για την χρηματοδότηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, την ενίσχυση των ερευνητικών προγραμμάτων, την αναβάθμιση και επέκταση των υποδομών των Ερευνητικών Κέντρων, μεταρρυθμίσεις για τις επενδύσεις σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D) και μεταρρυθμίσεις υπέρ του οικοσυστήματος καινοτομίας στην Ελλάδα.
• Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται έλευση και επένδυση ξένων εταιρειών και μάλιστα υψηλής τεχνολογίας στην Ήπειρο. Πόσο εύκολο είναι και πως να γίνει μια περιφερειακή Sillikon Valley;
Πράγματι στην Ήπειρο και κυρίως στα Γιάννενα αναπτύσσεται ένα δυναμικό οικοσύστημα καινοτομίας που έχει προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον, όμως το να την χαρακτηρίσουμε περιφερειακή Silicon Valley θα ήταν τουλάχιστον πρόωρο. Σε κάθε περίπτωση, με τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει από το Elevate Greece διαπιστώνουμε πως 2/3 νεοφυείς επιχειρήσεις της χώρας βρίσκονται στην Αττική, άρα πρόθεση μας είναι το επόμενο χρονικό διάστημα να λάβουμε πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της καινοτομίας στην περιφέρεια. Τα Γιάννενα είναι μία από τις πόλεις που έχουν σημαντική προοπτική ώστε να γίνουν ένα ισχυρό κέντρο και να προσελκύσουν επιπλέον επενδύσεις.
Σε γενικές γραμμές, αυτό που μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι πως στόχος της κυβέρνησης είναι να δημιουργηθεί ένα ακόμα πιο φιλικό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα. Η Ελλάδα διαθέτει σπουδαίο ανθρώπινο δυναμικό με άρτια επιστημονική κατάρτιση και επιχειρηματικό ταλέντο που είναι ικανό να παράγει υπεραξίες. Συνεπώς δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως το τελευταίο χρόνο, παρά την κρίση της πανδημίας, έχουν δηλώσει πως θα πραγματοποιήσουν σημαντικές επενδύσεις εταιρείες όπως είναι η Microsoft, η EY, η Applied Materials, η Pfizer, η Cisco η Amazon, η Volkswagen κ.α. Αυτή είναι μία έμπρακτη εμπιστοσύνη στην Ελληνική οικονομία αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουμε. Μη ξεχνάμε άλλωστε πως οι επενδύσεις στον χώρο της έρευνας και καινοτομίας συμβάλουν στο να παραχθούν νέες, ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.
Παράλληλα δημιουργείται μια δυναμική για τον επαναπατρισμό κάποιων από των νέων μας που έφυγαν από την πατρίδα στα χρόνια της κρίσης και διαπρέπουν στο εξωτερικό. Ναι μεν βαδίζουμε στη σωστή κατεύθυνση και αυτό το μαρτυρούν οι παραπάνω επενδύσεις, όμως έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό σημείο.