H Ήπειρος η περιφέρεια με το σπάνιο ανάγλυφο, την πλούσια χλωρίδα και πανίδα και τις προστατευμένες περιοχές NATURA, που εστιάζει χρόνια στην πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση και τον τουρισμό έχει μπει στο στόχαστρο τον τελευταίο χρόνο διαφόρων εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Οι συγκεκριμένες εταιρίες φέρνουν στο επίκεντρο κατά καιρούς το ενδιαφέρον τους για «projects» φωτοβολταϊκών – τελευταίο παράδειγμά η λίμνη Πουρναρίου – ή ανεμογεννητριών στους ορεινούς όγκους της Ηπείρου, με άναρχο τρόπο και χωρίς κανέναν ενδοιασμό και σεβασμό στο ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον της.
Στη «Δημοκρατική Φωνή» είχαμε ανοίξει το κρίσιμο θέμα των ΑΠΕ στο πρώτο τεύχος της εφημερίδας τον περασμένο Μάρτιο όπου αναλύσαμε διεξοδικά την κατάσταση που επικρατεί στην Ήπειρο αναφορικά με τις ανεμογεννήτριες αλλά και την ξεκάθαρη στάση που έλαβε η Περιφέρεια Ηπείρου σε σειρά περιπτώσεων όπως η απόφαση του 2020 ενάντια στην εγκατάσταση βιομηχανικών Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ενέργειας μεγάλης ισχύος σε περιοχές φυσικού κάλλους.
Η τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού, κάτοικοι αλλά και άλλοι φορείς έχουν εναντιωθεί διαχρονικά και όποτε προκλήθηκαν μπρος στο ενδεχόμενο τέτοιων «φαραωνικών» επενδύσεων όπως της εγκατάστασης πλωτών φωτοβολταϊκών στην Λίμνη Πουρναρίου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ομόφωνη απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων Άρτας και Νικολάου Σκουφά για το Πουρνάρι, η πρόσφατη ομόφωνη απόφαση εναντίωσης του Περιφερειακού Συμβουλίου Ηπείρου για το ίδιο θέμα αλλά και παλιότερα η στάση άλλων Δήμων της Ηπείρου- όπως του Δήμου Ζηρού- απέναντι στις αυθαίρετες πρωτοβουλίες της ΡΑΕ για εγκατάσταση ανεμογεννητριών στα Θεσπρωτικά Όρη. Το τελευταίο διάστημα πολλοί αυτοδιοικητικοί έρχονται αντιμέτωποι με το ερώτημα αν τελικά η στήριξη στις ΑΠΕ ισοδυναμεί με καταστροφή και αλλοίωση του φυσικού κάλλους της περιοχής μας, ή αν τελικώς μιλάμε για ένα βιώσιμο εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης.
Ένα ομόφωνο και ηχηρό «όχι» στην απαξίωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά τη διαδικασία αδειοδότησης των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, άρθρωσε και το Διοικητικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ) Ηπείρου, κατά τη συνεδρίασή του στις 01.02.2022.
Την αφορμή έδωσαν δύο μεγάλα έργα φωτοβολταϊκών πάρκων που προκαλούν αντιδράσεις στην Άρτα και στο Δήμο Ζηρού αντίστοιχα, καθώς έχουν πάρει άδεια παραγωγού από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αγνοώντας πλήρως τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών και τις επιπτώσεις στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον.
Η τοπική αυτοδιοίκηση, κάτοικοι αλλά και άλλοι φορείς έχουν εναντιωθεί μπρος στο ενδεχόμενο τέτοιων «φαραωνικών» επενδύσεων όπως της εγκατάστασης πλωτών φωτοβολταϊκών στην Λίμνη Πουρναρίου.
Έτσι, πέραν της ομόφωνης αντίθεσης στα δύο έργα ΑΠΕ στο Νομό Άρτας και το Δήμο Ζηρού, εκφράστηκε η αγανάκτηση των εκπροσώπων της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη στάση της πολιτείας απέναντι στις τοπικές κοινωνίες, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων των Δήμων, αλλά και των συλλογικών προσπαθειών των κατοίκων και ενεργών πολιτών. Το ζήτημα όμως είναι πρωτίστως πολιτικό, όπως τονίστηκε από όλους και η αντίδραση πρέπει να φέρει αποτελέσματα στην κατεύθυνση της άμεσης επανεξέτασης του πλαισίου, λαμβάνοντας σοβαρά υπ όψιν τον ίδιο τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον που έχουμε δανειστεί από τις γενιές που έρχονται.
O πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, κ. Χρήστος Ντακαλέτσης επεσήμανε στη σύντομη εισαγωγική του τοποθέτηση, πως ένα χρόνο μετά την αντίστοιχη συζήτηση στο Δ.Σ. της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, φαίνεται ότι δεν προχώρησε το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ που αναμένονταν πως θα βάλει τάξη στη χωροθέτηση των έργων ΑΠΕ.
Γενική ήταν η συμφωνία των μελών του Δ.Σ. της Π.Ε.Δ. πως επί της αρχής οι Δήμοι της Ηπείρου τάσσονται υπέρ των έργων ΑΠΕ.
Το μεν πλωτό φωτοβολταϊκό πάρκο στην τεχνητή λίμνη Πουρναρίου ισχύος 103MW, για την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ήλθε προς συζήτηση στο Δ.Σ. της Π.Ε.Δ. Ηπείρου μετά από αίτημα των Δημάρχων Ν. Σκουφά και Αρταίων, Ροζίνας Βαβέτση και Χρήστου Τσιρογιάννη αντίστοιχα.
Η κ. Βαβέτση τόνισε πως το πλωτό φωτοβολταϊκό διαλύει κάθε προσπάθεια ανάδειξης της ομορφιάς της τεχνητής λίμνης Πουρναρίου που δρομολογείται το τελευταίο διάστημα από το Δήμο Ν. Σκουφά και κατέληξε λέγοντας πως θα αποτελέσει ταφόπλακα για το Νομό της Άρτας.
Ο Δήμαρχος Αρταίων Χρήστος Τσιρογιάννης επεσήμανε επίσης την απουσία θεσμικού πλαισίου στην αδειοδότηση των ΑΠΕ που θα διασφαλίζει ότι λαμβάνεται υπόψη ο λόγος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ξεχώρισε τα μεγάλα από τα μικρά έργα.
Ο Δήμαρχος Ζηρού Νίκος Καλαντζής περιέγραψε την ιστορία εγκατάστασης δύο φωτοβολταϊκών πάρκων της εταιρείας «Green Repower – ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ», στο ορεινό όγκο της Κρανιάς, ισχύος 70 και 40MW αντίστοιχα, στις θέσεις Βόϊδι και Κάτω Βλάχα. Τα δύο πάρκα έχουν πάρει άδεια παραγωγού από τη ΡΑΕ, καλύπτουν έκταση 2.000 στρεμμάτων, έκταση δημοτική, παραβιάζοντας εμπράγματα δικαιώματα του Δήμου Ζηρού επί της περιουσίας του.
Στην Ήπειρο η συζήτηση για τις ΑΠΕ «φούντωσε» μετά το ναυάγιο του ενδιαφέροντος για εξορύξεις υδρογονανθράκων . Και τότε είχαν παρατηρηθεί αυθαιρεσίες στο σχεδιασμό μεγάλων εταιριών που δεν δίσταζαν στο βωμό ενός μελλοντικού κέρδους να «θυσιάσουν» το φυσικό κάλος της περιοχής χωρίς ουσιαστικά πριν να ακολουθήσει κανενός είδους διάλογος.
Και τότε όμως είχαμε τόσο αντιδράσεις από την τοπική αυτοδιοίκηση όσο και από κινήσεις πολιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για άλλη μια φορά ο Δήμος Αρταίων όπου είχε πάρει αρνητική απόφαση μπρος σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Τι οδηγεί όμως μεγάλους «ενεργειακούς παίκτες» στην περιοχή μας; Και γιατί δεν έχουν εκμεταλλευτεί τόσο το Υπουργείο Περιβάλλοντος όσο και οι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης χρήσιμα εργαλεία όπως «τις ενεργειακές κοινότητες» για την «αναγκαστική» μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές.
Η κυβέρνηση οφείλει να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις το επόμενο διάστημα πριν να είναι αργά. Η ΡΑΕ πρέπει με κάποιον τρόπο να ελεγχθεί, βέβαια το λεγόμενο και ως «αντιπεριβαλλοντικό » νομοσχέδιο Χατζηδάκη έδωσε σαφείς κατευθύνσεις και έδειξε τις προθέσεις του Κυβερνητικού επιτελείου.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν ομόφωνα και δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε καμία περίπτωση να γίνει στον τόπο μας αυτό που ορθώς επισήμανε ο επικεφαλής του «Κοινού των Ηπειρωτών» και έμπειρος αυτοδιοικητικός Γιώργος Ζάψας, να μην γίνει η Ήπειρος δηλαδή ένα μεγάλο «Eldorado».