Ο νέος νόμος 4738/2020 που αφορά την ρύθμιση οφειλών και την παροχή της δεύτερης ευκαιρίας προβλέπει δύο βασικά στάδια. Το πρώτο αφορά το στάδιο του εξωδικαστικού μηχανισμού που δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους υπερχρεωμένους πολίτες, φυσικά και νομικά πρόσωπα, ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρηματίες να έχουν πλέον το δικαίωμα στη «δεύτερη ευκαιρία» και την επιλογή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία, τις τράπεζες και λοιπούς πιστωτές, προστατεύοντας παράλληλα την πρώτη τους κατοικία. Το δεύτερο στάδιο αφορά την πτώχευση ή τον πλειστηριασμό.
Στο στάδιο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, επιδοτούνται τα δάνεια της πρώτης κατοικίας. Η διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών θα διεξάγεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την υποβολή και διαχείριση των αιτήσεων.
Στο στάδιο της πτώχευσης ή πλειστηριασμού, οι ευάλωτες κατηγορίες μπορούν να υποβάλλουν αίτημα μεταβίβασης ή μίσθωσης της κύριας κατοικίας τους σε φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης, ο οποίος αποκτά τη κυριότητα του ακινήτου και προχωρά σε μίσθωση της κατοικίας για 12 έτη. Η μίσθωση καταγγέλεται αν ο μισθωτής είναι υπερήμερος ως προς την καταβολή 3 μισθωμάτων.
Όταν ο οφειλέτης καταβάλει το σύνολο των μισθωμάτων, μπορεί να επαναγοράσει και να αποκτήσει το ακίνητο έναντι τιμήματος επαναγοράς. Τα κριτήρια για τον προσδιορισμό της εμπορικής αξίας του ακινήτου θα ορισθούν με υπουργική απόφαση. Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα στεγαστικού επιδόματος για τον οφειλέτη που ανέρχεται σε 70 ευρώ με ανώτατο όριο τα 210 ευρώ.
Για την οριστική απαλλαγή από τα χρέη του (δεύτερη ευκαιρία), ο οφειλέτης απαλλάσσεται πλήρως από κάθε οφειλή προς τους πιστωτές 36 μήνες από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης. Για όσους χάνουν την κύρια κατοικία, η απαλλαγή επέρχεται σε 1 χρόνο.
Η ακτινογραφία της 2ης ευκαιρίας
Σε αντίθεση με τον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό που αφορούσε μόνο επιχειρήσεις, ο νέος μηχανισμός αφορά τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα. Επίσης, πρέπει να επισημανθεί ότι έχει ληφθεί ειδική πρόνοια, ώστε μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, να υπάρχει η δυνατότητα ρύθμισης δανείων για τα οποία έχει παρασχεθεί η εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Τι γίνεται σε περίπτωση ρύθμισης όλων των οφειλών;
1ον. Αναστέλλονται οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως διαταγές πληρωμής, κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών, καθώς και δεσμεύσεις και πλειστηριασμοί στην κινητή και ακίνητη περιουσία του οφειλέτη, συμπεριλαμβανομένης της 1ης κατοικίας, καθώς και της επαγγελματικής στέγης.
2ον. Αποπληρώνονται οι οφειλές προς το Δημόσιο (ΑΑΔΕ, ΟΤΑ κ.λπ.) και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ, ΚΕΑΟ κ.λπ.) σε χρονικό διάστημα έως 20 ετών. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρέχεται αποπληρωμή σε έως 240 δόσεις, δηλαδή σε διπλάσιο αριθμό δόσεων από ό,τι προβλεπόταν μέχρι σήμερα, ενώ μπορεί να φθάσει έως τις 420 δόσεις, για οφειλές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
3ον. Διαγράφεται μέρος της οφειλής, υπό τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που καθορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι προβλέπεται χορήγηση στα ευάλωτα νοικοκυριά της επιδότησης της δόσης των δανείων με υποθήκη/προσημείωση στην 1η κατοικία, ύψους έως 210 ευρώ μηνιαίως (ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού) για 5 έτη.
Τα 7+1 βήματα για τις ρυθμίσεις οφειλών;
1. Οι διαδικασίες ρύθμισης οφειλών διενεργούνται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού που σχεδίασε και ανέπτυξε η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του Υπουργείου Οικονομικών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών και τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από την οποία υποστηρίζεται διαρκώς και φιλοξενείται στις υποδομές της.
2. Δημιουργία αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (http://www.keyd.gov.gr/ ή http://ofeiles.gov.gr).
3. Άρση του απορρήτου του/της συζύγου, εξαρτώμενων μελών, συνοφειλετών και εγγυητών (εάν υπάρχουν) και άντληση προσωπικών και οικονομικών στοιχείων.
4. Επιβεβαίωση κριτηρίων επιλεξιμότητας και διενέργεια ελέγχων και διασταυρώσεων, με σκοπό τον αποκλεισμό στρατηγικών κακοπληρωτών.
5. Παραγωγή, από την πλατφόρμα, μιας αυτοματοποιημένης πρότασης ρύθμισης οφειλών, βάσει αλγορίθμου με συγκεκριμένους οικονομικούς κανόνες/παραμέτρους (π.χ. αξία ρευστοποίησης, ικανότητα αποπληρωμής).
6. Διενέργεια ψηφοφορίας επί της πρότασης ρύθμισης οφειλών από τους πιστωτές. Εάν η πλειοψηφία των πιστωτών συμφωνήσει, τότε η πρόταση αποστέλλεται στον οφειλέτη.
7. Αξιολόγηση προτεινόμενης συμφωνίας από τον οφειλέτη.
8. Υπογραφή συμφωνίας αναδιάρθρωσης οφειλών μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών.
***Από την 1η Μαρτίου, οι επιχειρήσεις, καθώς και φυσικά πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα (δηλαδή, ελεύθεροι επαγγελματίες – επιτηδευματίες), μπορούν να ρυθμίσουν όλες τις οφειλές τους, ακολουθώντας τη διαδικασία της εξυγίανσης (http://www.keyd.gov.gr/ryumish_ofeilvn_ejygiansh/), κατόπιν δικαστικής επικύρωσης της συμφωνίας της πλειοψηφίας των πιστωτών.
***Νοικοκυριά και επιχειρήσεις που επιθυμούν να λάβουν περαιτέρω ενημέρωση για το θεσμικό πλαίσιο και τις επιλογές διαχείρισης των οφειλών τους, μπορούν να απευθυνθούν σε ένα από τα 50 Κέντρα και Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών της ΕΓΔΙΧ που λειτουργούν πανελλαδικά, κατόπιν ραντεβού στο τηλέφωνο 213.212.57.30