Ο πληθωρισμός καλπάζει, η «αγωνία» των καταναλωτών-εργαζόμενων για τα εισοδήματα τους είναι μεγάλη με τις ραγδαίες ανατιμήσεις σε σούπερ μάρκετ και τρόφιμα, ενέργεια και καύσιμα να παγιώνονται καθημερινά. Ο πόλεμος της Ουκρανίας ( αν και πηγαίνει για ομαλοποίηση η κατάσταση-ευχή όλων με ειρηνική επίλυση της διαμάχης) δημιούργησε ακόμη περισσότερα προβλήματα εντείνοντας την ήδη διαμορφωμένη δύσκολη κατάσταση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι δυο σενάρια για τον πληθωρισμό του 2022 αναφέρει η έκθεση για την πορεία της οικονομίας το 4ο τρίμηνο του 2021, που εκπόνησε το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και μάλιστα το δυσμενές κάνει λόγο για 11,01%, ενώ το ήπιο σενάριο αναμένει 7,43%. Ο επικεφαλής του Γραφείου, Φραγκίσκος Κουτεντάκης, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, τάχθηκε υπέρ της λήψης στοχευμένων και όχι οριζόντιων μέτρων για την στήριξη της κοινωνίας.
Συγκεκριμένα, τόνισε ότι δεν θα πρέπει να είναι βασική επιδίωξη τα οριζόντια μέτρα ειδικά στο θέμα των καυσίμων και αυτό διότι, όπως σημείωσε θα ευνοούνταν άνθρωποι που δεν το έχουν ανάγκη, ενώ ταυτόχρονα θα επιβαρύνονταν σημαντικά ο προϋπολογισμός, χωρίς να είναι σίγουρο ότι τα μέτρα θα φέρουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα για την κοινωνία.
Ανέφερε επίσης ότι μεγαλύτερη αναγκαιότητα προκύπτει για μέτρα στήριξης αναφορικά με το ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο θέρμανσης και έπονται τα καύσιμα.
Η Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο πιεζόμενη από την πραγματικότητα αλλά και βλέποντας κινήσεις άλλων Ευρωπαϊκών χωρών μέσω διαγγέλματος του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη ανακοίνωσε συγκεκριμένα μέτρα στήριξης σε μια προσπάθεια να επιλύσει προβλήματα που φαίνεται να παγιώνονται. Στην ουσία το κρίσιμο «δίπολο» που μετατρέπεται σε «γόρδιο δεσμό» για το «Μαξίμου» πέραν της πορείας της ελληνικής οικονομίας είναι και ο κίνδυνος «φτωχοποίησης» της μεσαίας τάξης. Μια μεσαία τάξη η οποία «βάλλεται» άμεσα από την σημερινή κατάσταση.
Στην Ήπειρο η τιμή της βενζίνης παγιώνεται πάνω από το 2,2 και το πετρέλαιο έχει και αυτό αυξητικές τάσεις. Οι πολίτες είναι «φοβισμένοι» και τα τιμολόγια του ρεύματος δημιουργούν κάθε μήνα τεράστιο ζήτημα.
Σε δηλώσεις του ο Κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «Πρόκειται για μέτρα που απευθύνονται στους πιο αδύναμους και στη μεσαία τάξη. Μελετημένες παρεμβάσεις ύψους 1,1 δισ. που θα ανακουφίσουν 3,2 εκατομμύρια ευάλωτους πολίτες, αλλά και τα νοικοκυριά με εισόδημα έως 30.000 ευρώ το χρόνο».
Οι ρυθμίσεις αφορούν όλα τα μέτωπα της ακρίβειας: την τόνωση του εισοδήματος με ένα έκτακτο επίδομα στους χαμηλά αμειβόμενους και τους χαμηλοσυνταξιούχους. Τη στήριξη των οικογενειών με παιδιά, που έχουν σήμερα και τα περισσότερα έξοδα. Τη γενναία επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Αλλά και τη μερική απορρόφηση των αυξήσεων στα καύσιμα, με την κάλυψη 180 λίτρων για την κίνηση των οχημάτων. Ενώ συνδυάζονται με ειδικές μέριμνες για τους αγρότες και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν χτυπηθεί ιδιαίτερα από τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πληροφορίες η αύξηση στην επιδότηση των ενεργειακών τιμολογίων ενδέχεται να είναι της τάξης του 80%, ενώ για τις επιχειρήσεις η επιδότηση αναμένεται να είναι διπλάσια από την τρέχουσα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν αρκεί η παραπάνω απόφαση της Κυβέρνησης και το συγκεκριμένο πακέτο μέτρων να αλλάξει άρδην την εικόνα. Ειδικά όταν η Ν.Δ πεισματικά αρνείται να υιοθετήσει προτάσεις όπως μείωση στο Φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα στα χαμηλότερα επίπεδα που προβλέπει η Ε.Ε αλλά και την γενναία αύξηση του κατώτερου μισθού. Η Κυβέρνηση έχει δώσει 6 δις. εν μέσω πανδημίας σε απευθείας αναθέσεις και η κριτική που δέχεται από την Αντιπολίτευση είναι ότι το τελικό ποσό που θα δαπανηθεί δεν θα επηρεάσει δραματικά τις εξελίξεις.
Τη ζοφερή πραγματικότητα πάντως που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα νοικοκυριά, εν μέσω ενεργειακής κρίσης, καλπασμού του πληθωρισμού που έφτασε το 7,2% και των σφοδρών ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά και προϊόντα, αποτυπώνει ανάγλυφα έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, που έγινε σε συνεργασία με την Marc.
Για 4 στα 10 νοικοκυριά, το μηναίο εισόδημα εξανεμίζεται λίγο μετά το πρώτο δεκαπενθήμερο (19 του μήνα), ενώ τεράστιος βραχνάς για την πλειοψηφία των πολιτών αποδεικνύονται το ενεργειακό κόστος και η ακρίβεια, που τίναξαν στον αέρα τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Κεντρικό συμπέρασμα της έρευνας, που αποτυπώνει με στοιχεία το δυσχερές κλίμα που διαμορφώθηκε το 2021, κυρίως το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και «εκφράζει» δυσοίωνες προβλέψεις για το 2022 είναι το εξής: ένας πολύ μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας και αδυνατεί να εκπληρώσει βασικές υποχρεώσεις προς την εφορία ή τα ασφαλιστικά ταμεία.
Χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης συζήτησης είναι και η μεταβολή του εισοδήματος Περισσότερο από 1 στα 4 (27,4%) δήλωσε πως το εισόδημα του μειώθηκε το 2021, έναντι του 9,8% που δήλωσε ότι αυξήθηκε και του 62,5% που δήλωσε ότι παρέμεινε σταθερό. Για τα νοικοκυριά που δήλωσαν μείωση του εισοδήματος τους το 2021, ο μέσος όρος μείωσης ανήλθε στο 28,9%. Στον αντίποδα το 9,8% των νοικοκυριών που δήλωσε πως το εισόδημα του αυξήθηκε, ο μέσος όρος αύξησης ανήλθε στο 16,8%.
Μείωση του εισοδήματος τους για το 2021 δηλώσαν περισσότερο από 1 στα 3 νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα έως 10.000 ευρώ (35,2%) και με ετήσιο εισόδημα από 10.001 έως 18.000 ευρώ (36,2%), καθώς και περίπου 1 στα 5 νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα από 18.001 έως 25.000 ευρώ (18,6%). Το ισοζύγιο στις προαναφερόμενες κατηγορίες μεταξύ των νοικοκυριών που το εισόδημα τους αυξήθηκε και εκείνων που μειώθηκε ήταν αρνητικό.
Από την άλλη μεριά τα ποσοστά των νοικοκυριών που ανήκουν στις υψηλότερες εισοδηματικά κατηγόριες και δήλωσαν πως το εισόδημα τους μειώθηκε το 2021 ήταν σημαντικά χαμηλότερα (11,6%), ενώ παράλληλα τα ποσοστά των εν λόγω νοικοκυριών που δήλωσαν αύξηση του εισοδήματος τους ήταν πολύ υψηλότερα (20%) σε σχέση με τα υπόλοιπα νοικοκυριά, καταγράφοντας, μάλιστα, θετικό ισοζύγιο.
Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται μια τάση διεύρυνσης της εισοδηματικής ανισότητας μεταξύ των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικά νοικοκυριών έναντι των υψηλών εισοδηματικά νοικοκυριών.
Στην επαρχία η εικόνα είναι εξίσου «δύσκολη» και «στενάχωρη» με τα μεγάλα αστικά κέντρα. Στην Ήπειρο η τιμή της βενζίνης παγιώνεται πάνω από το 2,2 και το πετρέλαιο έχει και αυτό αυξητικές τάσεις. Οι πολίτες είναι «φοβισμένοι» και τα τιμολόγια του ρεύματος δημιουργούν κάθε μήνα τεράστιο ζήτημα.
Πως αλλάζει αυτή η κατάσταση; Θα οδηγηθούμε σε εκλογές; Μπορεί η Κυβέρνηση να «ξεκλειδώσει» και άλλους πόρους; Θα οδηγηθούμε σε εικόνες κοινωνικής έκρηξης; Μένει να δούμε τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα στο μέλλον, πάντως σήμερα η «κοινωνία» στενάζει και αγωνιά…