Τι θα έκανα αν εξαφανιζόταν το παιδί μου; Αν οι φήμες οργίαζαν για φόνο, απαγωγή ή νέο παιδομάζωμα; Θα ήμουν έτοιμος να τα βάλω με φίλους και εχθρούς, την αστυνομία, τον υπόκοσμο, με όλους;
Αυτές οι σκέψεις με έκαναν να γράψω τον Γιο μας. Ένα βιβλίο για την αγία οικογένεια και τους έρωτες που λοξοδρομούν, για τη σχέση χριστιανισμού και μουσουλμανισμού στα πολυτάραχα Βαλκάνια. Ένα βιβλίο για τους φόβους και τα καταραμένα πρέπει των ανθρώπων, για την προσπάθεια να ζήσουμε αγαπημένοι, ειρηνικά, ελεύθεροι.
“Είσαι ό,τι λένε οι άλλοι για σένα. Το παρελθόν σου είσαι γι’ αυτούς. Όσα σκέφτεσαι και πιστεύεις, όσα νιώθεις δεν υπάρχουν για τους άλλους. Το γεγονός ότι μπορεί και να άλλαξες, να μετάνιωσες, σημασία δεν έχει καμιά. Το κακό δεν ξεγράφεται. Οι πράξεις παίζουν μόνο ρόλο γι’ αυτούς. Τι άφησες πίσω”. (απόσπασμα από το βιβλίο)
Βρισκόμαστε στην ακριτική Ελλάδα στα σύνορα ενός χριστιανικού μ’ ένα μουσουλμανικό χωριό, όπου ο επτάχρονος γιος του Νίκου εξαφανίζεται. Ο Νίκος τον αναζητά απεγνωσμένα, η μητέρα του μικρού συμπεριφέρεται παράξενα, ενώ ένας ακραίος ισλαμιστής έχει μόλις επιστρέψει στο κοντινό μουσουλμανικό χωριό απ’ τον εμφύλιο στη Συρία. Και όλα αυτά, ενώ η Σιμπέλ, η αδερφή του τζιχαντιστή, είναι εκτοπισμένη για τιμωρία στο απομονωμένο σπίτι του δάσους. Η αναζήτηση του παιδιού θα οδηγήσει τη χριστιανική και τη μουσουλμανική κοινότητα σε παροξυσμό, οι σχέσεις όλων διαταράσσονται και η μητέρα του παιδιού θα βγει εκτός ορίων. Οι υποψίες για την εξαφάνιση του μικρού πέφτουν παντού και η σχέση του ζευγαριού κλονίζεται.
“Φυσούσε αέρας δυνατός, παγερός, κι η ομίχλη είχε πέσει σαν λοιμός στο χωριό και στριφογύριζε γύρω μας. Παράξενο πράγμα. Δεν μπορούσες να δεις στα δύο μέτρα. Η φύση μας είχε αποκόψει από τον έξω κόσμο, μας είχε εγκλωβίσει στον φόβο και το άγνωστο. Έβλεπες μόνο λευκό που στροβίλιζε και κάπου κάπου φαίνονταν λίγο οι σκεπές κι οι συκιές έρημες ακόμα από φύλλα…” (απόσπασμα από το βιβλίο)
Ταυτόχρονα, ο Δημήτρης (o μικρότερος ο αδερφός του Νίκου που ζει στη Θεσσαλονίκη, ο άσωτος υιός της οικογένειας) χρωστάει λεφτά στον υπόκοσμο κι έρχεται στο χωριό για να ζητήσει δανεικά. Όμως οι άνθρωποι του υποκόσμου βάζουν στο στόχαστρο την Άρτεμη, τη γυναίκα του Δημήτρη, ώστε να τον εκβιάσουν. Και κάπως έτσι η Οδύσσεια της Άρτεμης ξεκινά, ενώ παράλληλα οι γονείς του μικρού ψάχνουν απεγνωσμένα τον γιο τους. Οι δυο αφηγήσεις συγκλίνουν, συνδέονται, ενώ μυστικά και πάθη ολοένα αποκαλύπτονται, ώσπου να έρθει η κάθαρση να τους λυτρώσει.
Όπως θα υποψιαστήκατε ήδη, Ο γιος μας είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα, στο οποίο όμως κυριαρχούν το μυστήριο και οι ανατροπές, γιατί λατρεύω τα αστυνομικά και τα βιβλία αγωνίας. Σχεδίασα, λοιπόν, τον Γιο μας με αστυνομική πλοκή, αλλά δεν σταμάτησα εκεί. Έγραψα, συνειδητά, ένα μυθιστόρημα σε ανοιχτό διάλογο με τις σειρές του HBO και του Netflix. Διότι θεωρώ ότι οι νέες σειρές οδηγούν το γαϊτανάκι της αφηγηματικής εξέλιξης και η εποχή μας είναι ιδανική για την αλληλεπίδραση των αφηγηματικών ειδών.
“Δεν είμαι σε κίνδυνο, ο κίνδυνος είμαι εγώ”, αναφέρει το μότο του “Γιου μας“, που είναι, βέβαια, μια ατάκα του Walter White από το Βreaking Βad. Διότι το μυθιστόρημα ανδρώθηκε ως σειρά σε εφημερίδες και οι σύγχρονες σειρές αλληλοεπιδρούν δημιουργικά με το μυθιστόρημα. Ή έστω τουλάχιστον με τον “Γιο μας“.
Ο γιος μας είναι, λοιπόν, ένα μυθιστόρημα που οι σελίδες τρέχουν σαν κινηματογραφικές σκηνές με παράλληλες αφηγήσεις που συγκλίνουν και τις σχέσεις των χαρακτήρων να εξελίσσονται παρασέρνοντάς μας σε θαμμένα μυστικά, ανατροπές και αποκαλύψεις. Ένα μυθιστόρημα που η πλοκή του σχεδιάστηκε σαν σύγχρονη ποιοτική σειρά, αλλά εκτελέστηκε στο λογοτεχνικό πεδίο.
Το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μπέκα Ο γιος μας κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός.
Ο Βαγγέλης Μπέκας γεννήθηκε στην Πρέβεζα. Έχουν εκδοθεί πέντε μυθιστορήματά του, τελευταία από τα οποία είναι ο ΓΙΟΣ ΜΑΣ και το ΜΑΥΡΟ ΦΥΛΑΧΤΟ που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Επίσης, έχει βραβευτεί από την Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδoς για τα μεγάλου μήκους σενάριά του Το 13o υπόγειο και H χύτρα. Ζει στην Αθήνα, όπου συντονίζει εργαστήρια δημιουργικής γραφής.
Τμήμα Κριτικής στο Literature.gr
“Ο τίτλος σε κάνει να σταθείς σε αυτό το «μας» στο τέλος. Γιατί «ο γιος μας» και όχι ο γιος τους ή οτιδήποτε άλλο; Την απάντηση την παίρνουμε μόνο προς το τέλος. Κι αυτό επειδή, σε αυτό το νέο βιβλίο του Βαγγέλη Μπέκα, η αλήθεια είναι παντελώς απρόθυμη να έρθει στο φως. Εκείνοι που τη γνωρίζουν την κρύβουν συστηματικά, προκαλώντας στους συμπρωταγωνιστές και τον αναγνώστη δυσεξιχνίαστα ερωτήματα και εικασίες χωρίς τέλος. Τα μυστικά και τα ψέματα αφθονούν, κατευθύνοντας τις εξελίξεις που, από ένα σημείο του βιβλίου και μετά, γίνονται καταιγιστικές.
Το εναρκτήριο λάκτισμα της ιστορίας δίνεται με την εξαφάνιση ενός επτάχρονου παιδιού. Ο πατέρας του το έχει πάρει μαζί του στο κυνήγι και το στέλνει πίσω στο σπίτι να φέρει νερό. Έκτοτε και για όλο σχεδόν το βιβλίο, η τύχη του αγνοείται. Το γεγονός της εξαφάνισης γίνεται το εκκωφαντικό φόντο για το ξετύλιγμα μιας σειράς ιστοριών προς διάφορες κατευθύνσεις, από τις οποίες οι χρονικές είναι ίσως οι πιο ενδιαφέρουσες: αφηγηματικά νήματα συνδέουν το παρόν με το παρελθόν και το μέλλον, όμως τα νήματα είναι μπερδεμένα, έτσι που τα παρελθοντικά να προβάλλουν μέσα από τον μέλλοντα χρόνο και τα μελλοντικά να αναδύονται μέσα από τον παρελθόντα. Τέτοιου είδους στρεβλώσεις δρουν στο βιβλίο σαν προπετάσματα που εμποδίζουν τη σφαιρική εποπτεία των γεγονότων, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να παραμένει αδαής σχεδόν μέχρι το τέλος. Και κάπως έτσι χτίζονται η αγωνία και το σασπένς που συνηγορούν στο μυστήριο του βιβλίου, μαζί με μια περιρρέουσα θολή ατμόσφαιρα η οποία οξύνει την ένταση.”