Το σχέδιό του για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα ξεδιπλώνει με συνέντευξή του στην «Δημοκρατική Φωνή» ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σπήλιος Λιβανός και μιλά αναλυτικά και για τα ποσά που θα δοθούν το επόμενο διάστημα στους αγρότες, ενώ κάνει ειδική αναφορά στην Ήπειρο.
• Τι να περιμένουν οι αγρότες στην Ήπειρο για τα προϊόντα τους; Θα δουν καλύτερες τιμές στα εσπεριδοειδή ή στα κτηνοτροφικά προϊόντα τους; Τα εσπεριδοειδή επηρεάζονται έντονα από τις καιρικές συνθήκες. Ωστόσο πρέπει να δώσουμε έμφαση στη μεταποίηση και χυμοποίηση, ώστε να διασφαλίσουμε το εισόδημα των παραγωγών. Όσον αφορά την κτηνοτροφία, τα περιθώρια για βελτίωση είναι μεγάλα. Είναι κρίμα το μεγαλύτερο ποσοστό του κρέατος που καταναλώνουμε να είναι εισαγόμενο. Η Ήπειρος έχει όλα τα χαρακτηριστικά για να αναδειχθεί πρωτοπόρα στην παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων. Ως πολιτική ηγεσία διαμορφώνουμε το πλαίσιο όπου θα κινηθούν οι κτηνοτρόφοι μας. Εκείνο που απαιτείται από τους ίδιους είναι συνένωση δυνάμεων για να αξιοποιήσουν κάθε ευκαιρία που τους δίνουν οι αποφάσεις μας αλλά και τα προγράμματα της ΕΕ.
• Κύριε υπουργέ σε αυτό το δύσκολο σημερινό τοπίο στην οικονομία λόγω και της πανδημίας, τι μπορεί να περιμένει ο έλληνας αγρότης;
Η δεκαετής οικονομική κρίση και η πανδημία έχουν διαμορφώσει ένα διαφορετικό τοπίο στην οικονομία παγκοσμίως. Επαναπροσδιορίσθηκαν προτεραιότητες από την ίδια τη ζωή και ο πρωτογενής τομέας κέρδισε έδαφος. Γιατί η πανδημία μας έδειξε ότι μπορούμε να στερηθούμε πολλά- ακόμα και μέρος της ελευθερίας- αλλά όχι τη σωστή διατροφή μας. Αυτή και μόνο η διαπίστωση μας κάνει να δείξουμε το ανάλογο ενδιαφέρον στον πρωτογενή τομέα και στους συντελεστές της παραγωγής -τους 650.000 αγρότες μας. Και αυτό το κάνουμε με δύο τρόπους: Στηρίζουμε τον αγροτικό κόσμο σήμερα, σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί αύριο, στην επόμενη μέρα. Η κυβέρνηση με τις αποφάσεις της δίνει προτεραιότητα στην αγροτική οικονομία αφού από την ενίσχυσή της εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, η έξοδος από την κρίση. Η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα έλθει από την περιφέρεια και σε αυτήν πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η αγροτική οικονομία.
• Το Ταμείο Ανάκαμψης πως θα συμβάλλει και με ποιους τρόπους να βελτιωθεί η κατάσταση στον αγροτικό κόσμο; Πως θα ενισχυθεί το εισόδημα;
Για τον πρωτογενή τομέα στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης περιλαμβάνονται 800 εκατ. ευρώ. Στην πράξη, όμως, τα χρήματα θα είναι είναι πολύ περισσότερα, αφού είτε θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για συμπράξεις μέσω ΣΔΙΤ είτε θα προκαλέσουν μόχλευση σημαντικά μεγαλύτερων ποσών. Επί παραδείγματι τα 250 εκατ. ευρώ που προβλέπονται για εγγειοβελτιωτικά έργα αναμένεται να κινητοποιήσουν επιπλέον κεφάλαια της τάξεως των 750 εκατ, άρα μιλάμε συνολικά για έργα της τάξεως του 1 δις. Στον σχεδιασμό μας περιλαμβάνεται και το 1,6 δισ. ευρώ του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης κατά τη μεταβατική περίοδο 2021-2022. Επιπλέον υπάρχει το τεράστιο οπλοστάσιο της νέας ΚΑΠ που ξεπερνά τα 19,3 δις ευρώ, για την οποία η Ελλάδα, μαζί με μία ομάδα χωρών, δίνει μάχη για να καταλήξουμε το συντομότερο δυνατό σε συμφωνία.
• Τι πρωτοβουλίες θα αναληφθούν για να γίνει εξωστρεφής η ελληνική αγροτική παραγωγή;
Πιστεύω πολύ στην εξωστρέφεια της παραγωγής μας και είμαι αποφασισμένος να αποτελέσει το κέντρο της αγροδιατροφικής πολιτικής μας. Είναι το πρώτο και κυριότερο που θέλω να αλλάξουμε στον προσανατολισμό του Υπουργείου, το οποίο μέχρι σήμερα έχουμε συνηθίσει να ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με επιδοτήσεις και αποζημιώσεις. Καλά αυτά, αλλά δεν φτάνουν για να δώσουμε στην παραγωγή μας την προοπτική που αξίζει.
Εξωστρέφεια λοιπόν… Βασιζόμαστε κυρίως σε 3 πυλώνες: Πρώτον, σε μια ολοκληρωμένη πρωτοβουλία για την «Ελληνική Διατροφή», την οποία σύντομα θα παρουσιάσουμε επίσημα. Δεύτερον, σε μια πολυεπίπεδη στρατηγική συντονισμού και αναδιοργάνωσης των εργαλείων εξαγωγικής υποστήριξης των προϊόντων μας. Και τρίτον, ενώνουμε τις δυνάμεις μας με όλους τους φορείς που μπορούν να βοηθήσουν, ξεκινώντας από το ΥπΕξ.
Βέβαια, αναγκαίο στοιχείο για την εξωστρέφεια, είναι η ποιότητα των προϊόντων μας. Προς αυτήν την κατεύθυνση προτρέπουμε τους αγρότες μας, ενώ εμείς ενισχύουμε τους ελέγχους, αφού τα προϊόντα μας και κυρίως τα ΠΟΠ και τα ΠΓΕ αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές της πρωτογενούς μας παραγωγής. Φυσικά σημαντικό ρόλο παίζει και η τυποποίηση.
• Σε πολλές χώρες της Δύσης, ο αγρότης είναι επιχειρηματίας και κινείται με αυτή τη λογική. Θα το δούμε αυτό στην Ελλάδα;
Από την πρώτη στιγμή που ο Πρωθυπουργός μου εμπιστεύθηκε την ηγεσία ενός τόσο κρίσιμου υπουργείου, επισήμανα ότι στόχος μας πρέπει να είναι να δώσουμε τα κίνητρα ώστε ο αγρότης να γίνει επιχειρηματίας. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού προσφέρουμε στους αγρότες σημαντικά χρηματοδοτικά εργαλεία. Εκτός από το Ταμείο Ανάκαμψης και την ΚΑΠ, υπάρχουν προγράμματα όπως των Νέων Αγροτών και των Βιοκαλλιεργητών καθώς και το πρόγραμμα Γεωργικών Συμβουλών ύψους 80 εκατ. ευρώ. Επίσης υπάρχει το Ταμείο Εγγυοδοσίας ύψους 480 εκατ. ευρώ, στο οποίο μετέχουν επτά ελληνικές τράπεζες και το ΥΠΑΑΤ.
• Ο πρωτογενής τομέας είναι το πιο βασικό εργαλείο ανάπτυξης, δείτε Ισραήλ, Ολλανδία. Τι να περιμένει από το Ταμείο Ανάκαμψης και τη νέα ΚΑΠ;
Όπως ξέρετε, προέρχομαι από έναν αγροτικό νομό και γνωρίζω από πρώτο χέρι το χώρο. Τη συζήτηση αυτή την έχω κάνει πολλές φορές, εδώ και χρόνια, με τους συντοπίτες μου παραγωγούς στην Αιτωλοακαρνανία. Σήμερα, το πιο βασικό είναι ο εκσυγχρονισμός του πρωτογενούς τομέα και η είσοδός του στη νέα εποχή μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών. Γι’ αυτό και το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης ωθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά και προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των υποδομών, όπως τα εγγειοβελτιωτικά έργα, η άρδευση, τα μικρά φράγματα. Παράλληλα τόσο η ΚΑΠ, όσο και το Ταμείο Ανάκαμψης ωθούν σε δράσεις που ενισχύουν το περιβάλλον και κινούνται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής «πράσινης συμφωνίας». Όλα αυτά, μαζί με την απόφασή μου για ενίσχυση της εκπαίδευσης και κατάρτισης των αγροτών, δημιουργούν ένα νέο τοπίο για τους αγρότες μας .
• Παγκόσμια, αλλά και στην Ελλάδα, παρατηρείται μεγάλη στροφή στα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα και στα βιολογικά. Υπάρχει παράλληλα η τάση πολλοί νέοι να θέλουν να εμπλακούν με τον πρωτογενή τομέα. Πως θα στηριχθούν;
Όπως σας είπα, πεποίθησή μου είναι ότι η ανάκαμψη της οικονομίας μας θα έλθει από την περιφέρεια. Όμως πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να επιστρέψουν ή να μείνουν οι νέοι στην περιφέρεια. Το νέο Πρόγραμμα Νέων Αγροτών είναι ύψους 400 εκατ. ευρώ. Στόχος μας είναι να δώσουμε σε κάθε νέο αγρότη υπερδιπλάσιο ποσό από το προηγούμενο πρόγραμμα. Είχαν λάβει ενίσχυση μέχρι 18.000 ευρώ, τώρα έχουν δυνατότητα να λάβουν μέχρι 40.000 ευρώ. Επίσης υπάρχει το διετές πρόγραμμα ενίσχυσης βιοκαλλιεργητών, ύψους 400 εκατ. ευρώ. Δίνουμε 200 εκατ. ανά έτος ενώ το προηγούμενο πρόγραμμα προέβλεπε 80 εκατ. ανά έτος, ενώ έχει διευρυνθεί ως προς τις καλλιέργειες που καλύπτει καθώς έχουν ενταχθεί οι δενδρώδεις και η μελισσοκομία. Περισσότερα χρήματα, δηλαδή, για περισσότερους ωφελούμενους. Επιπλέον ετοιμάζεται πρόγραμμα για μη πιστοποιημένους βιοκαλλιεργητές. Σημαντικές δράσεις, που δίνουν προοπτική στους νέους αγρότες μας.
• Και μια αμιγώς πολιτική ερώτηση: Σας προβληματίζει η φθορά της κυβέρνησης; Βλέπουμε την σκληρή αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Μήπως οι πρόωρες εκλογές είναι λύση;
Πρώτα απ’ όλα, επειδή αναφερθήκατε σε «φθορά» της κυβέρνησης, να σας πω ότι στις δημοσκοπήσεις μπορεί η διαφορά σήμερα να καταγράφεται λίγο μικρότερη σε σχέση με πριν από κάποιους μήνες, εξακολουθεί όμως να είναι μεγαλύτερη ακόμα και από την ευρεία διαφορά των εκλογών. Βέβαια, μελετάμε τα ευρήματα και παρακολουθούμε τους προβληματισμούς των πολιτών. Από εκεί και πέρα, πρέπει κάποτε να κατανοήσουμε στην Ελλάδα ότι οι κυβερνήσεις εκλέγονται με προοπτική τετραετίας, ώστε να εφαρμόσουν το πρόγραμμά τους. Η κυβέρνηση της ΝΔ βρέθηκε ξαφνικά μπροστά σε μια παγκόσμια υγειονομική κρίση και αυτό δεν της έχει επιτρέψει να εφαρμόσει το πρόγραμμά της. Η κρίση όμως ανέδειξε και την ικανότητα του πρωθυπουργού στα δύσκολα, έδειξε ότι οι Έλληνες μπορούν να τον εμπιστεύονται. Στον αντίποδα είναι η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Σκληρή, όπως είπατε, αλλά και εκτός εποχής. Οι πολίτες καταλαβαίνουν ποιος λέει αλήθεια και ποιος όχι. Νιώθουν ποιόν μπορούν να εμπιστευτούν και ποιόν όχι. Ο πρωθυπουργός, τον οποίο οι πολίτες εμπιστεύονται, έχει ξεκαθαρίσει ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας και με αυτή την προοπτική εργαζόμαστε όλοι.