in

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: «Η εισβολή στην Ουκρανία είναι παράνομη και συνιστά ένοπλη επίθεση», Αντώνης Τζανακόπουλος

«Κατάφωρη Παραβίαση του Χάρτη του ΟΗΕ και του Αναγκαστικού Εθνικού Δικαίου»

Ο Αντώνης Τζανακόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης μιλά στην “ΔΦ” και στον Χρήστο Τσούτση για την εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας, το Διεθνές Δίκαιο, την επόμενη ημέρα στην Ευρώπη και τον ρόλο της Ελλάδας.


Πως κρίνετε κ. Καθηγητά τις εξελίξεις στην περιοχή της Ουκρανίας μετά την Ρωσική εισβολή και πως οδηγηθήκαμε σε αυτό τον πόλεμο;
Τα πράγματα είναι σχετικά.
Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η εισβολή είναι παράνομη , συνιστά ένοπλη επίθεση επομένως είναι παράνομη για το Διεθνές Δίκαιο. Υπάρχει κατάφορη παραβίαση του χάρτη του ΟΗΕ και του Αναγκαστικού Εθνικού Δικαίου και έχει μια σειρά επιπτώσεις και για την Ρωσία που είναι το κράτος που είναι υπεύθυνο και για την Διεθνή Κοινότητα που έχει αυξημένες υποχρεώσεις καθώς οφείλει να απαντάει σε μια τέτοιου είδους παραβίαση. Επομένως είναι προφανές ότι μια τέτοια εισβολή δεν γίνεται δεκτή.
Την απάντηση της Διεθνούς Κοινότητας την βλέπουμε μέσα από τις Κυρώσεις που είναι ένα μέσο ανταπάντησης σε αυτή την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου.

Το προηγούμενο διάστημα η Ρωσία ανέφερε παραβιάσεις δικαιωμάτων των Ρωσόφωνων κατοίκων στις περιοχές των αυτόνομων λαϊκών Δημοκρατιών. Κάτι τέτοιο ισχύει;
Παραβιάσεις όντως είχαμε, αλλά αυτές οι παραβιάσεις πρέπει να επιλυθούν με άλλα μέσα. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνει ανεκτή η ένοπλη χρήση βίας. Είναι υποχρέωση όλων των εμπλεκόμενων πλευρών η επίλυση των όποιων διαφορών να επέλθει με ειρηνικά μέσα.

Τι πρωτοβουλίες μπορεί να πάρει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το επόμενο διάστημα και η Γενική Συνέλευση έτσι ώστε να πιέσει προς την πλευρά της επίτευξης ειρηνικής συμφωνίας;
Απολύτως καμία. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συμμετέχουν πέντε χώρες . Μία από αυτές είναι και η Ρωσία. Είναι προφανές – άλλωστε η Ρωσία όπως και οι υπόλοιπες χώρες έχουν δικαίωμα VETO- ότι αν κάπου διαφωνήσει μία από τις πέντε χώρες συμφωνία δεν μπορεί να επέλθει. Το ίδιο έκαναν και οι ΗΠΑ παλιότερα σε ανάλογες περιπτώσεις. Η Δύση άλλωστε έχει και τις δικές της ευθύνες, παραβίαση της Διεθνούς Νομιμότητας δεν έχουμε πρώτη φορά. Για αυτό άλλωστε είναι και λίγο υποκριτική η στάση χωρών που συμμετείχαν στο παρελθόν σε πολέμους που παραβίαζαν και αυτοί το Αναγκαστικό Εθνικό Δίκαιο. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει και έγινε σε επίπεδο ΟΗΕ ήταν το θέμα να πάει στην Γενική Συνέλευση του Οργανισμού και εκεί να βγει ένα ψήφισμα με την υπογραφή των περισσότερων χωρών. Όμως τα μέσα επίλυσης δεν τελειώνουν σε επίπεδο ΟΗΕ περιλαμβάνουν πολλά διπλωματικά «εργαλεία». Οι συναντήσεις Ρωσίας και Ουκρανίας με πρωτοβουλία τρίτων χωρών είναι ένα μέσο επίλυσης και εξομάλυνσης. Τέτοιο ρόλο κλήθηκε να διαδραματίσει η Λευκορωσία, η Τουρκία και το Ισραήλ.

⬛ Πως κρίνεται την αποστολή αμυντικού εξοπλισμού στην Ουκρανία από χώρες της Ε.Ε μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα;
Νομικά η Ουκρανία ως χώρα που βρίσκεται σε άμυνα έπειτα από παραβίαση του Εθνικού Αναγκαστικού της Δικαίου από την Ρωσία έχει κάθε δικαίωμα να ζητήσει και την πολεμική βοήθεια που της αντιστοιχεί. Όλα τα κράτη λοιπόν στην Βάση αυτή προφανώς έχουν το δικαίωμα να βοηθήσουν την χώρα που βρίσκεται σε άμυνα. Προσωπικά και πολιτικά νομίζω ήταν άστοχη η επιλογή της χώρας μας να στείλει το συγκεκριμένη πολεμικό υλικό. Από την άποψη ότι θα μπορούσε έμπρακτα να βοηθήσει με διαφορετικό τρόπο ανθρωπιστικά και όχι με «καλάζνικοφ». Είναι και λίγο «ανόητο»- «ανορθόδοξο» ως κίνηση και μη χρήσιμο ουσιαστικά. Αυτό που πρέπει να προτάξουμε είναι η Ειρήνη σε κάθε περίπτωση.

⬛ Σας προβληματίζει το γεγονός ότι έπειτα από αυτή την κίνηση της Ρωσίας ενδεχομένως μπορούμε να δούμε ανάλογες ενέργειες και στην γειτονιά μας;
Όχι το αντίθετο μάλιστα θα έλεγα. Η συλλογική και ομόφωνη αντίδραση ενδυναμώνει την καταδίκη χρήσης βίας. Δεν χρειάζονται επίσης νέα νομοθετήματα, το Διεθνές Δίκαιο είναι ξεκάθαρο. Επομένως δεν δικαιολογείται η χρήση βίας, σήμερα ενδυναμώνεται η καταδίκη. Μην ξεχνάμε ότι και σε παλιότερες πολεμικές επιχειρήσεις όπως στην Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ ή την Συρία πάλι είχαμε ανάλογες καταδίκες. Το ζητούμενο είναι να μην υπάρξει κλιμάκωση, στην βάση αυτή οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ δεν «επιχειρούν» στρατιωτικά και ορθώς στο πλάι της Ουκρανίας διότι αυτό θα σήμαινε ενδεχομένως έναν τρίτο Παγκόσμιο πόλεμο, ο οποίος θα ήταν πυρηνικός και κατ’ επέκταση καταστροφικός για την ανθρωπότητα. Καταδίκη του πολέμου λοιπόν και σεβασμός και προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η χρήση βίας είναι παράνομη , όχι επειδή οι Ουκρανοί είναι λευκοί και Χριστιανοί, όπως κάποιοι τελείως αντιεπιστημονικά και ρατσιστικά τονίζουν αλλά επειδή παραβιάζεται το Διεθνές Δίκαιο και το Αναγκαστικό Εθνικό Δίκαιο μιας χώρας.