Τα μηνύματα για την απογραφή στην Ήπειρο είναι άκρως ανησυχητικά και γι’ αυτό την ύστατη στιγμή ακούγονται εκ νέου εκκλήσεις να απογραφούν οι Ηπειρώτες στον τόπο της καταγωγής του. Μόνο που οι εκκλήσεις γίνονται σε…κενό αέρος», καθώς δεν υπάρχει και μεγάλο ενδιαφέρον από Ηπειρώτες να καταγραφούν σε δήμους της περιφέρειας της καταγωγής τους, όσο και έντονο να είναι το συναισθηματικό στοιχείο.
Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, τα νούμερα θα είναι αποκαρδιωτικά, καθώς πάρα πολλοί Ηπειρώτες αποφάσισαν να απογραφούν στον τόπο κατοικίας τους. Εξάλλου το επιχείρημα πολλών εξ αυτών είναι ότι σε ορισμένες περιοχές της Ηπείρου τους βλέπουν μόνο ως «ψηφοφόρους» και χαρακτηρίζονται ως «ξένοι» όταν έχουν να εισφέρουν στο δημόσιο διάλογο με το επιχείρημα ότι δεν ζουν εκεί.
Ας προσπεράσουμε αυτή την συζήτηση που είναι σοβαρή, καθώς δείχνει και την αντίφαση ορισμένων πολιτικών και δημοσιολογούντων σε περιφερειακό επίπεδο, και ας ασχοληθούμε με το μείζον που δεν είναι άλλο από το πως αλλάζει το κλίμα και δημιουργούνται συνθήκες επιστροφής στην Ήπειρο. Γιατί το θέμα δεν είναι να απογραφούν κάθε δέκα χρόνια οι Ηπειρώτες που ζουν εκτός Ηπείρου, αλλά πως θα επιστρέψουν πίσω.
Το λεγόμενο φαινόμενο της αστυφιλίας είναι έντονο και πάλι και προστίθεται στην μετανάστευση και των νέων στο εξωτερικό, συμβάλλοντας στην «ερήμωση» της υπαίθρου και γήρανση του πληθυσμού της. Αυτό που συμβαίνει έχει πολλές αναγνώσεις και αφορά τις κυβερνήσεις όλες από την μεταπολίτευση και ειδικά την έλλειψη σοβαρού αναπτυξιακού οράματος για την ελληνική περιφέρεια.
Στην Ήπειρο π.χ. ποια κίνητρα δόθηκαν από την κεντρική διοίκηση, ώστε να διατηρηθεί ο πληθυσμός και τα επόμενα έτη να παρουσιάσει αύξηση; Γιατί να παραμείνουν οι νέοι άνθρωποι σε αυτό τον ευλογημένο από πολλές απόψεις τόπο, να εργαστούν και να κάνουν οικογένεια;
Απαιτείται και στην Ήπειρο σχέδιο που θα έχει ευρύ κοινωνικό πρόσωπο όπως αυτό της πληθυσμιακής ενίσχυσης των κοινοτήτων με σκοπό την αναχαίτιση της αστυφιλίας, μείωση του μέσου όρου ηλικίας κατοίκων, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, ανάπτυξης και ανάδειξης παραδοσιακών τοπικών προϊόντων, νέων βιοτεχνιών κλπ.
Πως θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, με σταθερό εισόδημα, για να παραμείνουν οι νέοι και να έρθουν περισσότεροι από τα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη), ή ομογενείς από το εξωτερικό, όταν υπάρχει διαφορά στα κίνητρα.
Παρόλο που ένας τρόπος αντιμετώπισης της αστυφιλίας είναι η ενθάρρυνση των νέων να μένουν εκεί που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν ή να επιστρέψουν μετά τις σπουδές τους, ο διαχρονικός εκφυλισμός των περιοχών και η συνεπακόλουθη πληθυσμιακή απογύμνωση τους επί σειρά δεκαετιών, δεν μπορεί να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα από μόνη της αφού η αρχική πηγή πληθυσμού είναι ήδη συρρικνωμένη. Θα πρέπει η πληθυσμιακή βάση να είναι πολύ πιο ευρεία.
Στην εξίσωση όμως πρέπει να ενταχθεί και το θέμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και των τμημάτων του. Το λουκέτο σε τμήματα και η μεταφορά τους ενισχύει την αστυφιλία. Και όχι μόνο, αλλά ικανοποιούν επιδιώξεις και συμφέρονται που πόρρω απέχουν από την αναζήτηση και προώθηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου στη χώρα, με έμφαση στην περιφερειακή ανάπτυξη και την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε περιοχής, ενώ την ίδια στιγμή ενισχύεται η συγκεντρωτική αντίληψη που οδήγησε τον μισό και πλέον πληθυσμό στα δύο βασικά αστικά κέντρα της χώρας, με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα.
Ένα σχέδιο ενίσχυσης της ζωής στις περιοχές ως μέτρο καταπολέμησης της αστυφιλίας πρέπει να είναι μακρόπνοο και να βάζει το χέρι βαθιά στην κρατική τσέπη όπου οργανωμένα να δημιουργεί αυτές τις συνθήκες ενθάρρυνσης των επενδύσεων. Αρχίζοντας από τα βασικά, θα πρέπει να εστιάσει κανείς στις υποδομές που είναι καθοριστικός παράγοντας αύξησης των επιχειρήσεων που θα ήθελαν να δραστηριοποιηθούν, αφού αυτή η παράμετρος ενισχύει δραστικά την βιωσιμότητά τους.
Γιατί να θέλουμε επιχειρήσεις; Επειδή χωρίς δρώσες επιχειρήσεις δεν μπορεί να υπάρξει μακροχρόνια οικονομική ανάπτυξη, δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας και άρα οι περιοχές που θέλουμε να βοηθήσουμε πάσχουν τόσο από πλευράς μόνιμων και εποχιακών εργατοϋπαλλήλων, αλλά και συχνών επαναλαμβανόμενων επισκεπτών.
Απαιτείται στην ‘Ήπειρο να υπάρξει ένα μακρόπνοο και πιο ουσιαστικό πρόγραμμα καταπολέμησης της αστυφιλίας με στόχο την έλκυση ατόμων από όλα τα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα του πληθυσμού προς τις περιοχές της περιφέρειας και μακριά από τα αστικά κέντρα. Ένα σοβαρό οικονομικό αντικίνητρο είναι ο ΦΠΑ. Αν εκπονηθεί ένα σοβαρό σχέδιο μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στο κατασκευαστικό κομμάτι, για όσους δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά και για όσους αποκτήσουν μόνιμη ή παραθεριστική κατοικία, το ενδιαφέρον που θα μετουσιωθεί σε πράξη θα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Απαιτείται ένα τέτοιο σχέδιο που θα έχει ευρύ κοινωνικό πρόσωπο όπως αυτό της πληθυσμιακής ενίσχυσης των κοινοτήτων με σκοπό την αναχαίτιση της αστυφιλίας, μείωση του μέσου όρου ηλικίας κατοίκων, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, ανάπτυξης και ανάδειξης παραδοσιακών τοπικών προϊόντων, νέων βιοτεχνιών κλπ.
Η ώρα να γίνει ήταν…χθες και ως εκ τούτου χρειάζεται άμεση κινητοποίηση πριν είναι αργά.