in ,

Δοκίμια πολέμου-από το 1453 μ.Χ. έως σήμερα- Μέρος B [του Σπύρου Γ. Μπρίκου]

Β. «Ευλογείτε -πάτερ- μόνον όπλα φονικά…»

editor_image

Ιατρός και ασκών την πολεμική της γραφής
Υπ. Διδάκτορας της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Τμήμα Εικαστικών Τεχνών & Επιστημών της Τέχνης)


Ο 15ος αιώνας για τους περισσότερους ιστορικούς σηματοδοτεί το τέλος του Μεσαίωνα και την έναρξη μιας νέας εποχής και χαρακτηρίζεται από δύο σημαντικά ιστορικά γεγονότα για την Ευρώπη, το πρώτο είναι η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 (όπως ο γράφοντας παράθεσε παραπάνω στην αρχή του δοκιμίου πολέμου Α΄), και το δεύτερο είναι το ξεκίνημα της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας με την ανακάλυψη της Αμερικής το 1492 από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Η ανακάλυψη βέβαια της άγνωστης έως τότε ηπείρου, του «Νέου Κόσμου» ή της «Νέας Γης» (πιθανότατα η ραγδαία ισχυροποίηση και επέκταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με την κλειστή της οικονομία να ανάγκασε τους Ευρωπαίους στην εξεύρεση νέων δρόμων και νέων κόσμων για εκμετάλλευση και κερδοφορία) δεν συνοδεύτηκε από μια πολιτισμένη -για τα δεδομένα του «χαρακτήρα» των ευρωπαϊκών κρατών- και ειρηνική συμπεριφορά απέναντι στους αυτόχθονες λαούς καθώς και στη γη στην οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν. Η μεγαλύτερη γενοκτονία που συνέβη ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία (μεγαλύτερη και από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων από τους Γερμανούς Ναζί) ήταν αυτή των Ιθαγενών Ινδιάνων της Αμερικανικής Ηπείρου. Σύμφωνα με τον αμερικανό ιστορικό και καθηγητή αμερικανικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης David Edward Stannard, πολύ γνωστός για το βιβλίο του «American Holocaust» (Oxford University Press, 1992), 100 εκατομμύρια Ινδιάνοι εξοντώθηκαν συνολικά από τους «πολιτισμένους» ευρωπαίους «εξερευνητές» . Εξ’ αυτών γύρω στα 18 εκατομμύρια σε περιοχές του Βόρειου Μεξικού, ενώ οι θάνατοι που συσχετίστηκαν με το εμπόριο δουλείας των Ιθαγενών υπολογίστηκαν στα 28 εκατομμύρια. Σύμφωνα με αναφορές του «Ethical Canons and Scientific Inquiry (Genocide of Native Americans)» ο αριθμός των Ιθαγενών στη Βόρεια Αμερική το 1919 έφτανε τους 400.000, δηλαδή 18 με 19 εκατομμύρια λιγότεροι σε σύγκριση με το 1492. Επειδή η σφαγή ήταν μαζική, και μέσα σε λίγες δεκαετίες, ο πληθυσμός τους «αντικαταστάθηκε» με εκατομμύρια σκλάβων που μετέφεραν οι Ευρωπαίοι στην Αμερική από τις αποικίες τους στην Αφρική. Γράφει χαρακτηριστικά ο Καρλ Μαρξ στο «Κεφάλαιο» : «Η ανακάλυψη των στρωμάτων χρυσού και αργυρού στην Αμερική, η σταυροφορία εξόντωσης, υποδούλωσης και ενταφιασμού μέσα στα ορυχεία του ντόπιου πληθυσμού, η απαρχή της κατάκτησης και η λεηλασία των ανατολικών Ινδιών, η μεταμόρφωση της Αφρικανικής Ηπείρου σε πεδίο κυνηγιού σκλάβων, είναι και αυτά γεγονότα που αναγγέλλουν την καπιταλιστική παραγωγή». Ο Βαρθολομαίος Ντε Λας Κάζας ένας ιεραπόστολος και ιεροκήρυκας που τον καιρό εκείνο της «εισβολής» των Ευρωπαίων στον «Νέο Κόσμο» συμμετείχε και αυτός μαζί με άλλους στην αποστολή κηρύγματος και διάδοσης του χριστιανισμού στους μελλοθάνατους Ινδιάνους, κατέγραψε με λεπτομέρειες τις βιαιοπραγίες συντάσσοντας μια αναφορά που είχε το θάρρος και τη δύναμη να στείλει το 1552 στον βασιλιά της Ισπανίας. Παραθέτουμε ένα απόσπασμά της: «Είναι πια σαράντα χρόνια και τώρα ακόμα, δεν κάνουν τίποτα άλλο από να τους σκοτώνουν, να τους ταλαιπωρούν, να τους καταθλίβουν, να τους βασανίζουν, και να τους αφανίζουν με σκληρότητες πρωτοφανείς, καινούργιες, ποικίλες, πρωτοθώρητες που κανείς δεν τις είχε δει, ούτε διαβάσει, ούτε ακούσει. Θα αφηγηθώ μερικές…. Έμπαιναν στα χωριά και δεν άφηναν ούτε παιδιά, ούτε γέρους, ούτε γυναίκες σ΄ ενδιαφέρουσα κατάσταση ή ετοιμόγεννες που δεν ξεκοίλιαζαν και κατακομμάτιαζαν, σαν να είχαν να κάνουν με πρόβατα που είχαν καταφύγει στις μάντρες τους…» (βλέπε το βιβλίο: «Σύντομη ανασκόπηση της καταστροφής των Ινδιών», Βαρθολομαίος Ντε Λας Κάζας , εκδόσεις Στοχαστής 2003, καθώς και το σχετικό άρθρο του Χρήστου Σκυλλάκου στο «Περιοδικό» 20-05-2017 με τίτλο: «1492, Ο Κολόμβος “εισβάλει” στην Αμερική…και καλωσορίζει στην ανθρωπότητα τον καπιταλισμό»). Ο Ουρουγουανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Εδουάρδο Γκαλεάνο στο σπουδαίο του βιβλίο «Οι ανοιχτές φλέβες της Λατινικής Αμερικής» (ημερομηνία πρώτης έκδοσης 1971) γράφει χαρακτηριστικά: «Η παγκόσμια κατανομή εργασίας έχει ως αποτέλεσμα το διαμοιρασμό των χωρών σε αυτές που κερδίζουν και σε αυτές που χάνουν. Η δική μας περιοχή της γης, που σήμερα ονομάζουμε Λατινική Αμερική, το βίωσε από νωρίς, ειδικεύτηκε στο να χάνει από τις παλιές εκείνες εποχές που οι Ευρωπαίοι της Αναγέννησης ρίχτηκαν στις θάλασσες κι έμπηξαν τα δόντια τους στον λαιμό της. Στη Λατινική Αμερική, όλα έχουν μεταμορφωθεί σε ευρωπαϊκό κεφάλαιο ή, αργότερα, βορειοαμερικανικό και ως τέτοιο έχει συσσωρευτεί και συσσωρεύεται σε μακρινά κέντρα εξουσίας. Όλα ξεκίνησαν με την κατάκτηση της ηπείρου. Ήρθαν. Εκείνοι είχαν τη Βίβλο κι εμείς είχαμε τη γη. Και μας είπαν: Κλείστε τα μάτια και προσευχηθείτε. Και όταν ανοίξαμε τα μάτια, εκείνοι είχαν τη γη και εμείς τη Βίβλο».

Οι χριστιανοί ιεραπόστολοι όντως έπαιξαν κεφαλαιώδη ρόλο ως προπομποί στο καθεστώς της αποικιοκρατίας των ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών. Οι ιεραπόστολοι, διαδίδοντας τον χριστιανισμό, προετοίμαζαν το έδαφος για μία μονιμότερη ευρωπαϊκή παρουσία. Η αποικιακή πολιτική υπαγορευόταν, σε μεγάλο βαθμό, από τους αστούς, οι οποίοι ωφελούνταν περισσότερο από αυτήν. Οι μέθοδοι αποικιοκρατικής πολιτικής ήταν δύο: η κατάκτηση εδαφών και η καθυπόταξη των κατοίκων τους, πρακτική που εφαρμόστηκε στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά και η οικονομική διείσδυση σε ανεξάρτητα κράτη και η μετατροπή τους σε ημιαποικίες, τακτική που εφαρμόστηκε όπου ήταν αδύνατη, για λόγους διεθνών ισορροπιών, η κατάκτηση. Τα ευρωπαϊκά κράτη κατέλαβαν εδάφη στην Ασία και στην Αφρική. Η τελευταία μετατράπηκε μέσα σε λίγα χρόνια σε μία μεγάλη αποικία. Η Μεγάλη Βρετανία ήταν, αναμφισβήτητα, η ισχυρότερη αποικιακή δύναμη, μια τεράστια αποικιακή αυτοκρατορία. Κατείχε αποικίες με πληθυσμούς λευκών (Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία), και αποικίες με πληθυσμούς γηγενών (Ινδία, Πακιστάν, Αφγανιστάν, Νότια Αφρική), ενώ έλεγχε και διάφορα στρατηγικά σημεία (Γιβραλτάρ, Μάλτα, Κύπρος). Η Γαλλία κατείχε αποικίες στην Αφρική (Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο, Σενεγάλη, Μαυριτανία) και στην Άπω Ανατολή (Ινδοκίνα: Βιετνάμ, Λάος, Καμπότζη). Έτσι, με το πέρασμα των χρόνων, την αύξηση του επεκτατισμού των ισχυρών κρατών της Ευρώπης και των συνεχών επεμβάσεών τους σε ξένα εδάφη και λαούς, κατά το 1900 περίπου το 90% των εδαφών της Αφρικής και μεγάλο μέρος των εδαφών της Ασίας βρίσκονταν υπό τον αποικιακό έλεγχο των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η αποικιοκρατία και ο ιμπεριαλισμός (λατινική λέξη imperium που σημαίνει ισχύς, εξουσία) είναι φαινόμενα σύμφυτα με την ανάπτυξη του καπιταλισμού στη συγκεκριμένη ιστορική φάση, όπου ορισμένα εκβιομηχανισμένα ευρωπαϊκά κράτη πετυχαίνοντας υψηλούς ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης δημιούργησαν την ανάγκη και τις συνθήκες ώστε να βρουν νέες αγορές για τα βιομηχανικά προϊόντα τους, νέες πηγές πρώτων υλών και καυσίμων και νέες περιοχές επένδυσης των κεφαλαίων τους. Ετούτο εξασφάλιζε στα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη τον έλεγχο των θαλασσών και τον απρόσκοπτο εφοδιασμό των πολεμικών τους πλοίων και επιπλέον αποτελούσε παράγοντα ενίσχυσης του εθνικού γοήτρου. Τα αποτελέσματα της αποικιοκρατίας ήταν ότι ο πλούτος των λαών που υπέστησαν την εισβολή των «πολιτισμένων» ευρωπαϊκών κρατών λεηλατήθηκε, οι πολιτισμοί υποτιμήθηκαν, άνθρωποι σφαγιάσθηκαν, ή μετατράπηκαν σε δούλους. Οι κατακτήσεις θεωρήθηκαν από τους Ευρωπαίους αποδείξεις της πνευματικής τους ανωτερότητας και της παντοδυναμίας τους. Τα παραπάνω στοιχεία που παρέθεσε σε αυτό το σημείο ο γράφοντας προέρχονται από βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Γυμνασίου (Ενότητα 15 κεφάλαιο «Αποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί»). Όσα ελληνόπουλα διδάχθηκαν επαρκώς αυτό το κεφάλαιο ιστορίας και το κατανόησαν εις βάθος μπορούν με ευκολία να καταλάβουν γιατί ο πόλεμος που μαίνεται -αυτή τη στιγμή που μπαίνουν στη σειρά ετούτες οι αράδες- στην Ουκρανία είναι πόλεμος οικονομικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, για το μοίρασμα αγορών, εδαφών και σφαιρών επιρροής. Και πως οι δυνάμεις που τον υποκίνησαν, τον υποκινούν και τον διεξάγουν, και που εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα, πρέπει να καταδικαστούν από τους λαούς ώστε να σταματήσει άμεσα. Γιατί οι λαοί είναι εκείνοι που βρίσκονται -και το αποδεικνύει η ιστορία- σε δεινή θέση, στη θέση του εξ’ ορισμού ηττημένου, θρηνώντας θύματα και βιώνοντας τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Να τονίσουμε πως οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην Παγκόσμια Ιστορία (όπως η πρόσφατη στην Ουκρανία την οποία καταδικάζουμε απερίφραστα) -θα αναλυθούν και παρακάτω- έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά και ομοιάζουν στις αιτίες, στους στόχους και στις αφορμές ξεσπάσματος. Η εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο (με επιλογή πλευράς στρατοπέδου) κατόπιν απόφασης των κυβερνώντων (χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του λαού), με την αποστολή όπλων, μοιάζει με προαναγγελία θανάτου, ότι δηλαδή με λίγα λόγια έπρατταν οι χριστιανοί ιεροκήρυκες ετοιμάζοντας το έδαφος για τη σφαγή που θα ακολουθούσε από τους «πολιτισμένους» εισβολείς Ευρωπαίους στους λαούς. Και παράλληλα συγχωροχάρτι σε εκείνους που με περίσσεια υποκρισίας μιλάνε για «μονομερείς κυρώσεις» και για μονόπλευρη απονομή διεθνούς δικαιοσύνης (και το εφαρμόζουν), για παραβίαση της «Διεθνούς Νομιμότητας», όταν η ιστορία δείχνει πως τα χέρια τους είναι βαμμένα με ποτάμια αίματος λαών, λόγω των καθ’ έξιν διεθνών τους παραβιάσεων, αιώνες τώρα. Ακόμα και αν προβάλλονται ως πολιτισμένα έθνη. Σημειώνουμε πως η κυβέρνηση της Ουκρανίας κατάργησε με νόμο την ελληνική μειονότητα τον Ιούλιο του 2021. Έτσι δεν χαρακτηρίζονται ως εθνικά γηγενής μειονότητα ούτε οι Έλληνες, ούτε οι Ρώσοι, ούτε οι Λευκορώσοι, ούτε οι Ούγγροι της Ουκρανίας. Σβήνονται από τον χάρτη με λίγα λόγια οι Έλληνες της Μαριούπολης όσο και της Κριμαίας, ενώ αναγνωρίστηκαν μονάχα οι τουρκογενείς Τατάροι. Μετά το πραξικόπημα του Μαϊντάν το 2014, έως σήμερα, υπάρχουν ακραίες παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων όλων των μειονοτήτων αφού οι νεοναζιστές φασίστες έχουν ενσωματωθεί στις κυβερνήσεις. Να σημειώσουμε επίσης πως στο πλαίσιο της στρατιωτικής επιχείρησης Κιέβου-NATO-CIA κατά του λαού της Α. Ουκρανίας, οι ναζιστικές ορδές του Δεξιού Τομέα -που αποτελούσαν και αποτελούν την εμπροσθοφυλακή της κυβέρνησης του Κιέβου- επιτέθηκαν το 2014 ενάντια σε άοπλους διαδηλωτές που βρίσκονταν στο κτήριο των Εργατικών Συνδικάτων της Οδησσού. Οι ναζιστές σφράγισαν την είσοδο και με ομοβροντία μολότοφ έκαψαν ζωντανούς τους έγκλειστους. Περίπου 40 άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί ή πέθαναν από ασφυξία, με θύματα ακόμα και ηλικιωμένες γυναίκες.

Για την ιστορία, το τέλος της αποικιοκρατίας ξεκίνησε με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε εκατομμύρια άνθρωποι κυρίως στην Αφρική και την Ασία κινητοποιήθηκαν, δημιουργήθηκαν αντιαποικιακά κινήματα που διεκδίκησαν ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση των χωρών τους και απεξάρτηση από τους ευρωπαίους δυνάστες. Άλλωστε στο γεγονός αυτό συνέτεινε και το ότι οι μητροπόλεις (Βρετανία, Γαλλία, Βέλγιο κ.ά) μεταπολεμικά είχαν αποδυναμωθεί και δεν είχαν τους οικονομικούς πια όρους να τις διατηρήσουν.

Για την ιστορία, επίσης, και συγκεφαλαιώνοντας, καθώς φθάνουμε στο τέλος αυτού το Β’ δοκιμίου πολέμου, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας συντάχθηκε με τη λάθος πλευρά της Ιστορίας μένοντας ανεξεταστέος στο ίδιο το μάθημα, τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής ιστορίας, που εκτός από τις βασικές προαπαιτούμενες γνώσεις φαίνεται πως αγνοεί και το εξής: «Πως δικτατορίες σε όλο τον κόσμο δεν έχουν σπείρει μόνο οι Η.Π.Α αλλά και ευρωπαϊκές χώρες. Και νιώθουν ότι θα μπορούσαν να διδάξουν τάχαμου τι σημαίνει δημοκρατία…», σύμφωνα πάντα με τα λόγια του σοφού Ουρουγουανού Εδουάρδο Γκαλεάνο.