Και τώρα τι; Ποιο θα είναι το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος ή το ΚΙΝ.ΑΛΛ. του μέλλοντος ή όπως θα λέγεται το κόμμα μετά το συνέδριο; Μήπως έχουμε να κάνουμε με το φάντασμα ενός χρεοκοπημένου ονείρου; Δύσκολο στοίχημα για τον Νίκο Ανδρουλάκη. Η τακτική του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ήταν εσκεμμένα ασαφής. Μιλούσε για τη δημοκρατική παράταξη γενικώς και αορίστως, για το ένδοξο ΠΑΣΟΚ, επέμενε στην αυτονομία του χώρου, έλεγε ότι ο στόχος του είναι να ανατρέψει τους συσχετισμούς και να κάνει το ΠΑΣΟΚ ξανά μεγάλο, ξανά κόμμα εξουσίας.
Η επιλογή αυτή τον βοήθησε γιατί τον ξεχώριζε και από τον Ανδρέα Λοβέρδο, τον οποίο προτιμούσε η Νέα Δημοκρατία, και από τον Γιώργο Παπανδρέου, τον οποίο προτιμούσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Και τα δύο σχήματα του δικομματισμού που κατηγορήθηκαν ότι ενεπλάκησαν στην υπόθεση είναι δυσαρεστημένα γιατί δεν νίκησε «εκλεκτός» τους, είναι όμως και ευχαριστημένα γιατί δεν επικράτησε ο «εκλεκτός» του αντιπάλου. Ικανοποιημένα είναι και τα περίφημα εξωθεσμικά κέντρα, που σύμφωνα με τις καταγγελίες και του κ. Ανδρουλάκη, παρενέβησαν στη μάχη για την αρχηγία του ΚΙΝ.ΑΛΛ., τα οποία στην προσπάθειά τους να κοντύνουν τον Τσίπρα θα αρχίσουν να ανακαλύπτουν τα τεράστια ηγετικά προσόντα του κ. Ανδρουλάκη.
Ωστόσο, ο νέος αρχηγός δεν μπορεί να ακολουθήσει τη λογική της δημιουργικής ασάφειας το επόμενο διάστημα. Πρέπει να γεμίσει το καλάθι των προσδοκιών που κρατούν όσοι τον στήριξαν, οφείλει να αποσαφηνίσει τη στάση του για τις πολιτικές συμμαχίες γιατί είναι πιθανό να κληθεί σύντομα να αναμετρηθεί με διλήμματα, επιβάλλεται να βάλει τις κόκκινες γραμμές του. Βεβαίως, το ΠΑΣΟΚ έχει μεγάλη παράδοση στο άθλημα της προγραμματικής απλωσιάς και της ιδεολογικής ευρυχωρίας. Ετσι ξεκίνησε, έτσι πορεύτηκε. Σε όλα τα μεγάλα ζητήματα απέφευγε τις σαφείς δεσμεύσεις, κατέθετε διακηρύξεις όπου χωρούσαν σχεδόν οι πάντες, υιοθετούσε θέσεις που επιδέχονταν πολλές ερμηνείες και κατάφερνε να εξασφαλίζει υποστήριξη από σημαντικά τμήματα της ελληνικής κοινωνίας.
Η αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ έγινε πολιτική των αστερίσκων στον πάτο των κοινών ανακοινωθέντων. Το έξω από την ΕΟΚ έγινε δημοψήφισμα για την ΕΟΚ και αργότερα ειδική συμφωνία με την ΕΟΚ. Το φεύγουν οι βάσεις έγινε μένουν οι βάσεις μέχρι να φύγουν. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία ήταν ο νεροκουβαλητής του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, αλλά είναι πολύ χρήσιμη σύμμαχος για να πετύχουμε τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα. Και με το σχήμα «προνομιούχοι / μη προνομιούχοι» μπόρεσε να δελεάσει εργάτες, μικροαστούς, μεσαία τάξη και ένα κομμάτι της εθνικής αστικής τάξης.
Είχε βεβαίως στην κορυφή του έναν χαρισματικό ηγέτη -γητευτής μαζών στα καλά του- που παρουσίαζε τους συμβιβασμούς του σαν μεγάλες νίκες του κινήματος, που δικαιολογούσε τις υπαναχωρήσεις των κυβερνήσεών του με το περίφημο «η κυβέρνηση είναι για το εφικτό, το κόμμα είναι για το επιθυμητό», που είχε ανοιχτό μέτωπο με τη Δεξιά και φλέρταρε επιμόνως με την Αριστερά, χωρίς όμως να της κάνει πρόταση γάμου, κι ας προσφερόταν αυτή για συγκατοίκηση τον πρώτο καιρό. Σήμερα δεν υπάρχει Ανδρέας Παπανδρέου.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν είναι Ανδρέας Παπανδρέου. Τον μελετά όμως και τον θαυμάζει. Προφανώς θυμάται την παρακαταθήκη του «η Δεξιά είναι ο ιστορικός μας αντίπαλος, η Αριστερά ο δυνάμει σύμμαχός μας». Την εποχή των μνημονίων το ΠΑΣΟΚ την παραβίασε και το πλήρωσε πολύ ακριβά. Τόσο ακριβά που πέρασε με το ζόρι το όριο εισόδου στο Κοινοβούλιο.
Η εκλογή του άφθαρτου Νίκου Ανδρουλάκη, η μεγάλη συμμετοχή στις εσωκομματικές εκλογές, η πρωτοφανής στήριξη στον νέο πρόεδρο από το μπλοκ των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ, και τα σοβαρά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται ότι οδηγούν στην ενίσχυση του ΚΙΝΑΛ. Η ενίσχυση αυτή λογικά θα καταγραφεί στις δημοσκοπήσεις που θα δουν το φως της δημοσιότητας τις επόμενες μέρες -ενδεχομένως «τσιμπημένη».
Είναι προφανές ότι ακόμα βρισκόμαστε υπό την επήρεια των εσωκομματικών εκλογών του ΚΙΝΑΛ. Είναι επίσης σαφές ότι ο νέος πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ δεν έχει δώσει ακόμα δείγματα γραφής για να μπορέσει να αξιολογηθεί από τους πολίτες. Επομένως, πρέπει να περάσεις ένα διάστημα μέχρι να κατασταλάξουν τα πράγματα. Ωστόσο, είναι πιθανό να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο πολιτικό σκηνικό.